İşlevsel Oyunlar

Fonksiyonel Çocuk Oyunları
Işlevsel Oyunlar Eğitsel Oyunlar

Özerklik dönemi işlev oyunları ( 13 yaş )
Parmak Oyunları

Çal Kapıyı
Çal kapıyı çal ( Sağ elin işaret parmağıyla alna vurularak, kapı çalma öykünmesi yapılır )
Bak pencereden ( her iki elin muhabere ve baş parmakları iki gözün önünde birleştirilir, gözlük gibi halka yapılır )
Çevir mandalı (Burun el ile bükülür )
Gir içeri ( sağ elin işaret parmağı, ağzın içine sokulur )
Al bir iskemle ( Kulak memelerinden biri tutulur, çekilir )
Otur şuraya ( Öteki kulak memesi tutulur, çekilir )
Nasılsın bu gün Ayşe ? ( Çene tutulur, sa
Ayşe adı, çocuğun adına göre değiştirilerek söylenir )

Ben bir ağacım ( Öykünme )
Ben bir ağacım ( Ayakta, eller yanda, tepede olan durulur )
Dallarım var benim (kollar, başın yukarısına kaldırılır, avuçlar kapatılır )
Dallarım BİR çiçek açtı ( Bir parmak açılır )
Dallarım İKİ çiçek açtı ( ikinci parmak açılır )
Dallarım ÜÇ çiçek açtı ( üçüncü parmak açılır )
Dallarım DÖRT çiçek açtı ( dördüncü parmak açılır )
Dallarım BEŞ çiçek açtı ( beşinci parmak açılır )
Dallarım ALTI çiçek açtı ( altıncı parmak açılır )
Dallarım YEDİ çiçek açtı ( yedinci parmak açılır )
Dallarım SEKİZ çiçek açtı sekizinci parmak açılır )
Dallarım DOKUZ çiçek açtı dokuzuncu parmak açılır )
Dallarım ON çiçek açtı ( onuncu parmak açılır )
Bir rüzgar çıktı Yukarıdaki kollar, bedenle birlikte öne dürüst eğilir, sağa sola sallanır ; rüzgardan sallanan ağaç öykünmesi yapılır )
Vuvvv… vuuuvvv vuuuuvv… ( sesle rüzgar öykünmesi yapılır )
Yağmur yağdı ; şıp şıp şıp ( parmaklarla yağmur öykünmesi yapılır )
Tüm çiçekler döküldü ( parmaklar, kollar indirilir )

On Parmak
Benim on parmağım var ( iki elin parmakları açılarak gösterilir )
Tamamen benim ( eller, parmaklar açık olarak göğüste kavuşturulur )
Onlarla ben her şeyi yaparım
Sımsıkı kapar ( her iki el yumulur )
Iri açarım ( iki elin parmakları açılır )
Birbirine kavuştururum ( eller kavuşturulur )
Arkama saklarım ( eller arkaya saklanır )
Yukarıya kaldırır ( kollar yukarıya, gerinerek kaldırılır )
Aşağıya indiririm ( kollar bedenin iki yanına sarkıtılır )
Sonradan kucağımda dinlendiririm ( eller rahatça kavuşturulup kucağa konur )

Parmaklarım
Sağ elimde beş parmak ( Sağ elin beş parmağı gösterilir )
Sol elimde beş parmak ( Sol elin beş parmağı gösterilir )
Sen de istersen say bak
Say bak, say bak, sayy bak
Birikiüçdörtbeş ( Sağ elin parmakları sırayla açılarak sayılır )
Birikiüçdörtbeş ( Sol elin parmakları sırayla açılarak sayılır )
Hepsi eder on parmak ( Her iki elin parmakları açılarak gösterilir )
Sen de istersen say bak
Say bak, say bak, sayy bak
Birikiüçdörtbeşaltıyedisekizdokuzon ( Her iki eldeki parmakların tümü sırayla açılarak sayılır )

Ali ile Ayşe
Bu oyun, iki elin baş parmakları ile oynanır Sağ elin baş parmağı Ali, sol elin baş parmağı Ayşeolur Avuç kapalı durur
Bir gün Ali evden çıkmış ( Baş parmak yumuk elden yukarı kaldırılır )
Sağa bakmış kimse yok
Sola bakmış kimse yok
Altında bakmış kimse değil
Yukarı bakmış kimse değil ( sağa, sola, aşağıda, yukarı bakma işlemleri, baş parmakla yapılır )
Girmiş içeri
Biraz sonradan
İkisi birden evden çıkmışlar ( iki baş parmak avuç içinden çıkartılır )
Sağa bakmışlar kimse değil
Sol bakmışlar kimse yok
Aşağı bakmışlar kimse yok
Yukarı bakmışlar kimse değil ( her iki baş parmak, aynı devinimleri yapar )
Iki Taraflı bakışmışlar ( baş parmakların iç kısımları, birbirini görecek biçimde aleyhinde karşıya getirilir )
Günaydın ALİ
Günaydın AYŞE
demişler… ( baş parmaklar birbirine değdirilir )
Oynamışlar, oynamışlar ( baş parmaklar oynama öyküntüsü yaparak, oynatılır )

Yorulmuşlar… ( parmaklar durur )
Ayşe'nin annesi çağırmış
Ali'nin annesi çağırmış
Hoşça kal ALİ
Hoş Bir Şekilde kal AYŞE
demişler… ( baş parmaklar birbirine değdirilir )
Evlerine girmişler ( baş parmaklar avuç içine saklanır )

Irk
İnsanların özelliklerini bildiren aşağıdaki sözlerin her dizesi söylendikçe, o dizede belirtilen insan tipi, öğretmen ve çocuklar kadar, el, kol, cisim devinimleri ve yüz mimikleriyle canlandırılmalıdır

Öğretmen : Boyu uzun insan nasıl olur ?
Çocuklar : Böyle olur ( öykünerek gösterirler )

Hoca : Boyu kısa insan nasıl olur ?
Çocuklar : Şöyle olur ( öykünerek gösterirler )

Hoca : Kilolu insan nasıldır ?
Çocuklar : Kilolu insan böyledir ( öykünerek gösterirler )

Hoca : Cılız insan ( sıska insan ) nasıldır ?
Çocuklar : Şöyledir ( öykünerek gösterirler )

Öğretmen : Üzüntülü insanın yüzü nasıldır ?
Çocuklar : Böyledir ( yüz mimikleriyle öykünerek gösterirler )

Öğretmen : Keyifli insanın yüzü nasıldır ?
Çocuklar : Şöyledir ( yüz mimikleriyle öykünerek gösterirler )

Öğretmen : Yağmur yağarken halk müziği nasıl gider ?
Çocuklar : Ivedi ivedi giderler ( parmak devinimleriyle öykünerek gösterirler )

Öğretmen : Uyuşuk insanlar nasıl davranırlar ?
Çocuklar : Yavaş Yavaş davranırlar ( ağır ağır ceset ve el, kol devinimleriyle )

Hoca : Çalışkan halk nasıl davranırlar ?
Çocuklar : Canlı canlı, çabuk tez davranırlar ( el, kol, cisim devinimleriyle )

Üç Topum Var
Benim üç topum var
İşte en minik topum ( baş parmak ve muhabere parmağı birleştirilerek bu iki parmakla halka yapılır, gösterilir )
İşte ortanca topum ( iki elin baş parmakları birbirine, iki elin muhabere parmakları birbirine birleştirilir, ortanca topu simgeleyen bir halka yapılır, gösterilir )
İşte bu da iri topum (iki kol öne uzatılır, ellerin uçları birbirine birleştirilir, halka yapılır, gösterilir)
Haydi gelin bu üç topu
Bir kere daha gösterelim ( aynı sözlerle, benzer devinimler yinelenir )

Çevren çevren çemberlik oyunu
Çevren çevren çemberlik ( Parmakla, avuç içine halkalar çizilir )
Ortasında pınarcık ( Parmakla, avuç ortasına vurulur )
Bir kuş gelmiş su içmiş ( Parmak avuç ortasına vurulur, yukarıya kaldırılır,kuşun su içerken yaptığı gibi )
Daha Sonra pırrr diye uçmuş ( Denir, elle kuşun uçup gitmesi canlandırılır )

Bip Bip Oyunu
Otomobil oyunu gibi oynanır; sözler söylendikçe, çocuğun aynı yerlerine dokunulur
Araba geldi,
Durakta durdu,
Bip bip


Araba Oyunu
Otomobil (denir çocuğun çenesine dokunulur)
Maraba (denir çocuğun çenesine dokunulur)
Cip (denir çocuğun çenesine dokunulur)
Bip (denir çocuğun çenesine dokunulur)


Beş kardeş oyunu

Beş ufak kardeş varmış ( Beş parmak gösterilir )
Bir gün ava gitmişler
Bir kuş görmüşler
Bu tutmuş ( Baş parmak tutulur, sağa sola sallanır )
Bu temizlemiş ( Dikkat Çekici parmağı tutulur, sallanır )
Bu pişirmiş ( Orta parmak tutulur, sallanır )
Bu yemiş ( Yüzük parmağı tutulur, sallanır )
Bu da ( Küçük parmak tutulur )
Hani bana, hani bana ?demiş ( Küçük parmak sallanır )
Değil sana, yok sanademişler
Ben de gider ararım, Ben de gider ararım( Bu sözler yinelenirken, uygulayıcı ikinci ve üçüncü parmakları ile yürüyüş öykünmesi yaparak, çocuğun bileğinden koluna doğru parmaklarını yürütür ve koltuk altına vararak çocuğu gıdıklar, gıdıklarken de aşağıdaki sözleri söyler : )
gıdı gıdı, gıdı gıdı

Tel sarar oyunu
Tel sarar Ayşe tel sarar ( Eller yukarı kaldırılarak, sağa sola döndürülür )
Tel bulamazsa ne sarar ( Ellerle soru devinimi yapılır )
Komşunun oğlunu sarar ( Çocuğa sarılma devinimi yapılır )
Not : Ayşe yerine, çocuğun adı neyse o söylenir Çocuk erkekse son satırda Komşunun sarardenilir

Köşe Bakkalı Oyunu
Köşe bakkalı ( denir, çocuğun çenesi elle tutulur )
Kapalı çarşı ( denir, ağız gösterilir )
Horhor çeşmesi ( denir, burun tutulur )
Elmacılar ( denir, yanaklara değilir )
Aynacılar ( denir, gözler gösterilir )
Kemancılar ( denir, kaşlar sıvazlanır )
Düz bayır ( denir, alna dokunulur )
Girift otlak ( denir, saçlar karıştırılır )

Sar makarayı oyunu
Sar sar makarayı ( Eller önde tutulur, birbiri çevresinde yün sarar gibi döndürülür )
Çöz çöz makarayı ( Devinim aksine yapılır )
On kilo yağ ( İki el on parmak açılarak ileriye uzatılır )
On kilo bal ( Benzer devinme yinelenir )
Yala yala bitmez ( Avuçları yalama devinimi yapılır )
Beşi sana ( Beş parmak açılır ve çocuğa gösterilir )
Beşi bana ( Beş parmak açılır ve göğse konur )
Kediye cık cık ( Yok anlamına gelen cık cık sesi çıkarılır, Baş ve ellerle değil devinimi yapılır )
Yukarıda bahşedilen tekerlemeli örneklerden diğer cins işlev oyunları da uygulanabilir Mesela top oyunu, gazete oyunu vb

Top oyunu
Oturabilen bir çocuğun önüne topu yuvarlayınız Çocuğun bu topu tutmaya size doğru yuvarlamaya çalışacağını görürsünüz Çocuk emekleyebiliyorsa, bu defa de topu yakalayabilmek için ona doğru sürünmeye çalışacaktır Bunlar gibi başka devinimler de oyun esnasında bulunabilir

Gazete oyunu
Çocuk, bir yetişkinin gazete sayfalarını çevirirken çıkan kağıt hışırtısını duyarsa, gazeteyi yakalamaya çalışacak; başarabilirse, benzer hışırtıyı duyabilmek için kendisi de gazeteyi tutmayı ve sayfa çevirmeyi deneyecektir Başka gazeteler bulsa, kağıt hışırtısının kendisine vereceği telaşı bitmiş tadına bakmak için yine gazeteyle oynayacaktır
*