İstanbul Paşaları

İstanbul Paşaları Paşabahçe'ye adını veren paşa, Çılgın İbrahim 'in sadrazamı Ahmet Paşa Ahmet Paşa, Boğaz'ın bir ucunda, geniş bir arazinin içinde kendine bir kasır yaptırıyor Çevresi bono, bahçe Yöre, ''Paşanın Bahçesi'' diye anılıyor ve daha sonra Paşabahçe oluyor Ahmet Paşa, Hezarpare Ahmet Paşa adıyla tarihe geçiyor Hezarpare, bin bir parça anlamına geliyor Paşa'yı, isyancılar 7 Ağustos 1648'te parçalayarak öldürdükten daha sonra cesedini parçalara ayırıyor Fatih'in sadrazamları Osmanlı döneminde İstanbul'da bir semte adını veren birincil paşa sanırım Mahmut Paşa oluyor Fetihten dokuz sene daha sonra Kapalıçarşı'nın daha aşağı kısımlarında 265 dükkânlı bir çarşı kuruyor Cami, hamam, han, medrese, duruşma, tekke, çeşme yaptırıyor Mahmut Paşa, devşirme bir Rum; II Murat döneminde Edirne Sarayı'nda yetişiyor II Mehmet 'in yanında İstanbul'un fethine katılıyor Fetihten hemen daha sonra başı vurulan Çandarlı Halil Paşa 'nın yerine sadrazam oluyor Dört yıl sonradan azlediliyor, Zağanos Paşa 'nın kızlarıyla evlendikleri için II Mehmet'le Mahmut Paşa bacanak oluyor 1473'te tekrar sadrazamlığa getiriliyor ve bir yıl sonradan da bacanağı tarafından başı vurduruluyor Fatih Sultan Mehmet 'in kaptanı deryası ve Mahmut Paşa'nın yerine sadrazam yaptığı Gedik Ahmet Paşa 'nın adı Eminönü'ndeki Gedikpaşa'da kalıyor Davut Paşa'nın taş köşkü II Beyazıt 'ın sadrazamlarından Davut Paşa, 1498'de uçsuz bucaksız bir arazi içine yaptırdığı ''taş köşk'' ile Davutpaşa'ya adını veriyor Davutpaşa Sahrası olarak aşina alan, II Mahmut'un 1832'de Asakiri Mansurei Muhammediye askerleri için yaptırdığı kışla ile askeri bir kimlik kazanıyor Sahradan kışlaya Davutpaşa günümüzde Yıldız Teknik Üniversitesi' nin kampuslarından biri oluyor II Beyazıt'ın diğer bir sadrazamı, 1511'de öldürülen Atik Ali Paşa da Fatih'in Atikalipaşa semtine adını veriyor Fatih'in büyük mahallelerinden Kocamustafapaş a'nın adı, II Beyazıt'ın son sadrazamı Koca Mustafa Paşa 'dan geliyor Paşa, 1511'de sadrazam oluyor, 1512'de II Beyazıt ölüyor; Paşa, Yavuz Sultan Selim 'in gözünden düşüyor ve Bursa'ya sürülüp idam ediliyor Cibali ile Fener arasındaki Küçükmustafapaşa ise ''daltaban'' olarak da anılan Bozoklu Küçük Mustafa Paşa 17 yüzyılda yaşamış Paşa, II Mustafa'ya ancak dört ay sadrazamlık yapabiliyor Kanuni'nin Efendice'si Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Ayas Mehmet Paşa , Taksim'deki Ayaspaşa'ya adını veren kişi 1539'da makamında eceliyle ölen Mehmet, Yeniçeri ocağından yetişiyor Otogara ad olan Ferhat Paşa , Kanuni'nin şehzadesi Mehmet 'in kızı Hümaşah 'la evlenip saraya damat oluyor Macaristan'dan devşiriliyor; hat sanatçısı olarak tanınıyor Kanuni'nin bölgenin imarıyla görevlendirdiğ i Anadolu ve Rumeli Beylerbeyi Uygun Bir Şekilde Kasım Paşa , görevinde başarılı oluyor ancak onca kaptanı derya aralarında adını Kasımpaşa'ya bırakıyor Kanuni, Selim'den torunu Gevher ile evlendirip saraya damat olarak aldığı Piyale Paşa 'ya da Kasımpaşa ile Okmeydanı arasındaki bölgenin imara açılmasını buyuruyor; Piyalepaşa semti, sonra II Selim'in kaptanı deryası olan Piyale Paşa'nın yaptırdığı külliye ile ortaya çıkıyor Beşiktaş'taki Sinanpaşa adı, Kanuni'nin sadrazamlarından Rüstem Paşa 'nın kardeşi kaptanı derya Sinan Paşa 'dan; Eminönü'ndeki Siyavuşpaşa da II Selim'in kızı Fatma Sultan 'la evlenip önce saraya güvey daha sonra da III Murat 'a üç defa sadrazam olan Hırvat ya da Macar asıllı devşirme Siyavuş Paşa 'dan geliyor Birincil müzeci Fethi Paşa Üsküdar'daki Fethipaşa Korusu adını, II Mahmut ile Abdülmecit döneminin vali ve elçilerinden Fethi Paşa 'dan alıyor Rodosizade Güvey Fethi Ahmet Paşa , Abdülmecit'in kız kardeşi Atiye Sultan 'la evleniyor Tophane müşiri iken, Aya İrini'yi eski silahların kaldırıldığı bir ahır olmaktan çıkarıp dağıtılmış illerden toplattığı asarı atikalarla, yani kazıbilimsel eserlerle donatarak müzeye dönüştürüyor İstanbul'da ilk müzenin temellerini atan Paşa, 1847'de de Sultanahmet Meydanı'nda ilk kazıbilimsel kazıları başlatıyor Kadıköy'deki Hasanpaşa mahallesi, 17 yüzyılda Kızlarağası Mısırlı Osman Ağa' nın mülkü olarak geçiyor ve herhangi bir paşanın adını taşımıyor 1882'de II Abdülhamit'in Bahriye Nazırı Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa, burada yanan bir caminin yerine yenisini yaptırıyor Bölge yeniden herhangi bir kişinin adını taşımıyor 1930 yılında bölgede yeni bir semt kurulurken caminin kitabesindeki bahriye nazırından ''Hasanpaşa'' adı veriliyor Hastanesi ve tıp fakültesi ile ünlü Cerrahpaşa'nın adı III Mehmet 'in sadrazamı Cerrah Mehmet Paşa 'dan geliyor Mehmet Paşa'nın cerrahlığı ise III Mehmet'i şehzadeliği sırasında sünnet etmesinden Paşa'nın sadrazamlığı dokuz ay sürüyor ve azlediliyor Cerrahi ya da idari bir başarısı olmamasına rağmen yaptırdığı külliye ile semte adını veriyor Bayrampaşa'ya adını veren Bayram Paşa , IV Murat 'ın sadrazamlarından oluyor Taşlıtarla'dan GO Paşa'ya Gaziosmanpaşa' ya adını veren Gazi Osman Paşa ise 1878 Rus Savaşı'nda Ruslara esir düşmesine rağmen Plevne savunması ile kahraman olan komutan Ama Gazi Osman Paşa'nın Gaziosmanpaşa ile bir ilgisi bulunmuyor Taşlıtarla adıyla anılan alan 20 yüzyılın ikinci yarısında gecekondularla doluyor ve 1963'te ilçe yapılmasına karar verildiğinde Gaziosmanpaşa' nın adını alıyor Heybeliada'daki Abbaspaşa, Kavalalı Mehmet Ali Paşa' nın torunu Prens Abbas Hilmi Paşa 'dan; Beykoz'daki Abrahampaşa Korusu, II Abdülhamit'in Şûrayı Devlet üyesi yaptığı Ermeni asıllı diplomat Abraham Eramyan 'dan geliyor; Abraham Paşa'nın koruyu, II Abdülhamit'le oynadığı bir tavla partisinde kazandığı söyleniyor Unkapanı'ndan Fener'e dışarı giden Abdülezelpaşa caddesinin adı Osmanlı ordusuna 1853 Kırım Savaşı'nda nefer olarak girip 1897 Yunan Savaşı'nda paşa olarak katılan lakin şehit düşen Abdülezel 'den geliyor Fatih'te 17 asır sonundan kalma külliyesi, Anadoluhisarı 'nda yalısı ve korusu olan Amcazade Hüseyin Paşa , II Mustafa'nın sadrazamlarından Köprülü Mehmet Paşa 'nın biraderinin oğlu oluyor Haydarpaşa'nın kimliği bütün bilinmiyor Oysa, Kanuni döneminde Mimar Ağa Ocağı'nda yetişmiş ve Kanuni'ye Üsküdar'daki Kavak Sarayı'nı yapmış Mimar Koca Haydar Paşa 'nın adı ağır basıyor bir zamanlar Süreyya Paşa Kadıköy'de çok eskiden plajı ile ünlü Süreyyapaşa, II Abdülhamit'in Harbiye Nazırı Rıza Paşa 'nın oğlu Süreyya Paşa oluyor Süreyya Paşa, Birinci Dünya Savaşı çıkmadan askeriyeden istifa edip ticarete atılıyor Kurtuluş Savaşı esnasında Kadıköy'de Türk okullarına takviye biriktirmek amacıyla müsamere aranje etmek istediğinde Rumlar, tek sinema Apollon'u vermeyince Süreyya Sineması'nı kuruyor Tekrar Kadıköy'de Fenerbahçe Stadı'nın karşısındaki Zühtüpaşa mahallesine adını veren paşa ise II Abdülhamit'in Maliye ve Maarif Nazırı Ahmet Zühtü Paşa 50 dönüm arazi içinde 40 odalı bir köşk yaptırıp Kızıltoprak'a yerleşiyor Rivayet o ki, okullar olmasa maarifi ne güzel yöneticilik edeceğini söyleyen paşa, Zühtü Paşa