'İstanbul'un denize yakın ilçelerinde deprem tehlikesi arttı'

Gazi Üniversitesi Sarsıntı Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Özmen, Türkiye'nin Yeni Sarsıntı Tehlike Haritası'nın İstanbul ve Ankara'ya tesirlerine ait açıklamalarda bulundu.

Birçok ilin zelzele tehlikesine ait değişikliği içeren Türkiye'nin Yeni Sarsıntı Tehlike Haritası'nın 1 Ocak'ta yürürlüğe girdiğini hatırlatan Özmen, bu haritaya nazaran İstanbul ve Ankara üzere birçok ilin sarsıntı tehlikesinde değerli değişiklikler olduğunu söyledi.

Haritanın dünya ve Türkiye'deki gelişmelere paralel olarak 23 yıl ortadan sonra tekrar düzenlendiğini belirten Özmen, artık her yerleşim ünitesinin, mahallenin zelzele tehlikesinin faya yakınlığına yahut uzaklığına bağlı olarak değiştiğini tabir etti.

YENİ HARİTANIN İSTANBUL VE ANKARA'YA TESİRLERİ



Yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle 1996 tarihli eski haritayla zelzeleye maruz bölgeler olarak tespit edilen yerlerin yürürlükten kaldırıldığını aktaran Özmen, "Ayrıca 'birinci-ikinci derece zelzele bölgesi' sözleri ortadan kalktı. Artık her yerleşim ünitesinin, mahallenin hatta binanın zelzele tehlikesi koordinat bazında e-Devlet şifresiyle Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı'nın web sayfasından öğreniliyor. Bu sayede bulunulan yerin, bölgenin zelzele tehlikesiyle ilgili çok farklı formda sorgulamalar yapılabiliyor, istenirse bunlar harita üzerinde gösterilerek rapor halinde çıktısı alınabiliyor" diye konuştu.

Özmen, yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle kimi vilayetlerin sarsıntı tehlikesi kıymetinin düştüğü, kimi vilayetlerin yükseldiğini bir kısmının ise birebir kaldığını lisana getirdi.

Özmen, eski haritanın, sarsıntı tehlike parametresi olan sağlam yerdeki azamî yer ivmesi kıymetini gösteren 'g'ye nazaran (50 yılda yüzde 90 ihtimalle aşılmayacak yer ivmesi değeri) Türkiye'yi 5 dereceye ayırdığını tabir etti.

Buna nazaran birinci derece sarsıntı bölgelerinin yer ivmesinin 0.40 g ve daha büyük, ikinci derecenin 0.30-0.40 g, üçüncü derecenin 0.20-0.30 g olduğunu belirten Özmen, dördüncü derecenin 0.10-0.20 g ve beşinci derece sarsıntı bölgeleri yer ivmesinin ise 0.10 g'den küçük olması beklenen bölgeleri gösterdiğini lisana getirdi.

'EN FAZLA ARTIŞ ADALAR'DA'

Eski haritanın Türkiye yüzölçümünün yüzde 66'sının birinci ve ikinci derece sarsıntı bölgesinde bulunduğunu ve nüfusunun yüzde 71'inin bu bölgelerde yaşadığını gösterdiğini aktaran Özmen, şöyle konuştu: 



"Yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle 1996 tarihli haritayla zelzeleye maruz bölgeler olarak tespit edilen yerlerde değerli değişiklikler oldu. Marmara Denizi'ne yakın ilçelerde zelzele tehlikesi arttı. Eski haritaya nazaran İstanbul'un Adalar, Avcılar, Bakırköy, Eminönü, Kadıköy, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Sultanbeyli, Tuzla, Üsküdar ve Zeytinburnu ilçeleri birinci derece zelzele bölgesi altında olduğu için yer ivmesi pahası 0,40 g olarak alınmakta ve bu kıymetin ilçe sonları içinde her yerde birebir olduğu kabul edilmekteydi. Lakin artık her mahallenin yahut binanın sarsıntı tehlike parametresi faya uzaklığına ve yer sınıfına bağlı olarak değişebiliyor. Bu ilçelerin Marmara Denizi'ne yakın olan bölgelerinde beklenen azamî yer ivmesi kıymetlerinde kıymetli artışların olduğu görülüyor. Bu artış yüzde 50 ile en fazla Adalar'da meydana gelmiştir. Avcılar, Bakırköy, Kartal, Küçükçekmece, Maltepe, Pendik, Tuzla ve Zeytinburnu'nun Marmara Denizi'ne yakın olan bölgelerinde yaklaşık yüzde 5-25 oranında artışlara neden olduğu görülüyor. Sultanbeyli ve Üsküdar'da ise yüzde 5-10 oranında azalışa neden olmuştur."

'YÜZDE 70 İLE EN FAZLA BÜYÜKÇEKMECE İLÇESİNDE ARTIŞ VAR

Özmen, eski haritada ikinci derece zelzele bölgesinde gösterilen Bağcılar, Bahçelievler, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beykoz, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Esenler, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kağıthane, Silivri, Şile, Şişli ve Ümraniye'nin Marmara Denizi'ne yakın olan bölgelerinde yer ivmesi bedellerinde değerli artışların görüldüğünü belirterek, "Bu artış yüzde 70 ile en fazla Büyükçekmece'de meydana gelmiştir. Bağcılar, Bahçelievler, Esenler, Fatih, Güngören'in Marmara Denizi'ne yakın olan bölgelerinde yaklaşık yüzde 35-45 oranında, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beyoğlu, Çatalca, Gaziosmanpaşa, Kağıthane, Silivri, Şişli ve Ümraniye'de yüzde 15-30 oranında, Beykoz ve Şile'de ise yüzde 5 oranında artışlara neden olduğu görülmüştür" tabirini kullandı. 



Eski haritada üçüncü derece sarsıntı bölgesinde gösterilen Eyüp ve Sarıyer ilçelerinin ise yer ivmesi bedellerinde kıymetli artışlar olduğunun görüldüğünü aktaran Özmen, bu artışın Eyüp ilçesi için yüzde 80'i, Sarıyer ilçesi için de yüzde 50'yi bulduğunu söyledi.

'BAŞKENT ZELZELE TEHLİKESİ AÇISINDAN DEĞİŞİKLİKLERE UĞRADI'

1996 resmi sarsıntı bölgeleri haritasında 4B derece zelzele bölgesi içinde gösterilen Ankara'nın, yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle zelzele tehlikesi açısından kıymetli değişikliklere uğradığına işaret eden Özmen, şu bilgileri verdi:

"Ankara'da kimi ilçelerinin zelzele tehlikesi yükselirken, birtakım ilçelerinin zelzele tehlikesi düştü. Evvelden dördüncü derece sarsıntı bölgesinde gösterilen Ankara merkez, Çankaya, Altındağ, Etimesgut, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle, Gölbaşı, Keçiören, Mamak üzere merkezde olan ilçeler de zelzele tehlikesi pahası yüzde 50 kadar artmıştır. Evvelce birinci derece sarsıntı bölgesinde gösterilen Cihan ilçesinin zelzele tehlikesi yüzde 75 kadar düşmüştür. Şereflikoçhisar ilçesinde ise zelzele tehlikesi yüzde 50 kadar düşmüştür. Ayrıyeten Bala, Beypazarı, Çamlıdere, Elmadağ, Güdül, Kahramankazan, Kızılcahamam üzere ilçelerde zelzele tehlikesi kıymetli oranda azalmıştır."

Özmen, Türkiye'de artık binaların sarsıntı yükü hesaplamaları, güçlendirme çalışmaları, riskli yapıların belirlenmesi ve kentsel dönüşüm çalışmalarının yeni haritaya nazaran yapılacağını, bu haritanın kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında riskli binaların belirlenmesinde önemli rolü olacağını kelamlarına ekledi.