Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Borç olarak verilen malın zekatını
İstenen Borç Paraların Zekatı
64 Başkalarının üzerinde olup deyn (borç) denilen ve nisab mikdarına ulaşmış yer alan paralar zekata tabi olup olmama bakımından şöyle üç kısımdır:
1) Kaslı Alacak: Bunlar, borç olarak verilen paralar ile ticaret mallarının bedeli olan alacaklardır Bu alacaklar, borçlular kadar ikrar edilince, tahsil edildikleri vakit geçmiş senelere ait zekatları da verilmek gerekir Şöyle oysa:
Bir kimsenin iki yıl müddetle üstünde olup ikrar ettiği on bin lira borcu, kendisinden tahsil edilince, geçen o iki yıla ait zekatı saptamak gerekir Bu halde, bu on bin lira, kıymetçe bin dirhem gümüşe eşdeğer olsa, bundan birinci yıl için 250 lira, ya da 25 dirhem gümüş zekat verilir Geri kalan 9750 liradan da ikinci sene için İmamı Azam'a tarafından 240 lira veya 24 dirhem gümüş verilir fakat, bu mikdar küsur olan on beş dirhem hariç kalmak üzere 9750 dirhemin kırkta birine eşittir İki imama göre ise 243 lira 30 kuruş zekat devretmek gerekir Çünkü küsur kalan on beş dirhem de kırkta bir nisbetinde zekata tabidir
Böyle kaslı bir borç olup da üzerinden yıl geçmiş ise, bundan en düşük kırk dirhem mikdarı tahsil edilirse, bunun zekatı hemencecik verilir Bundan eksik tahsil edilirse, hemen zekatının verilmesi gerekmez Fakat bu mikdar borcu tahsil eden kimsenin diğer zekat malı varsa onunla beraber bunun da zekatını verir Ama böyle bir borç inkar edilmekte ise, tahsil edildiği zaman geçmiş yıllara ait zekatı, İmam Muhammed'e tarafından gerekmez Alacaklının elinde sened ya da şahid bulunması bu hükmü değiştirmez Çünkü her delil etken için geçerli olmaz Cümbür Cemaat de dava açıp delillerini ortaya koyamaz Sahih kabul edilen görünüm budur
2) Orta Alacak: Ticaret için olmayan bir malın bedelinden bir kimse üstünde kalan alacaktır Ev kirasından bir kimse üzerinde kalan bir alacak ya da eski bir elbisenin verilmesinden nedeniyle karşılığında istenen bir para gibi Bu gibi alacaklar, borçlunun üzerinde kaldığı müddet geçecek yıllar için zekata ast olmazlar Ancak tam nisab mikdarı (iki yüz dirhem gümüş mikdarı) tahsil edilince zekatı gerekir Nisabdan eksik tahsil edilen için gerekmez Yalnız sahibinin zekata tabi diğer malları varsa, o süre nisab mikdarını bulan bu mallar arasında bunun da zekatı verilir
İmamı Azam'dan, daha sahih görülen bir rivayete göre, bu kısım alacakların geçmiş yıllara ait zekatları gerekmez Ele geçtikten daha sonra, üzerlerinden bir yıl geçmedikçe zekatları gerekmez Eğer para sahibinin zekata emrindeki diğer malı olursa, o süre hepsinin zekatı verilir
3) Kuvvetsiz Alacak: Bu, bir malın bedeli olmaksızın bir kimsenin üzerinde kalan alacaktır Varisin üzerinde kalan ve sahibine ödenmesi gereken vasiyet parası, az önce ele geçmemiş diyet bedeli, kadının kocası üzerindeki mehir alacağı, boşama anlaşması sonunda alınacak mal bedeli gibi Bu nevi alacakların geçmiş yıllar için zekatı gerekmez Nisab mikdarı ele geçip üzerinden bir sene geçmedikçe de zekatları verilmez Fakat öyle ya da böyle ne dek tahsil edilirse, zekata ast diğer mallara ilave edilirler Böylece onların da zekatı birlikte verilmiş olur Bir rivayete göre, bunlardan perhiz ve kitabet bedeli müstesnadır Bunlar ele geçişlerinden itibaren zekata girerler
(İmam Şafiî'ye göre alacak, zekatın ödenmesini geciktiremez Ele geçmese de onun zekatını devretmek gerekir Çünkü borç verilmesi, adalet sahibinin arzu ve isteği ile olmuştur Bu bakımdan fakirin hakkını geciktirmekte hakkı bulunmaz) *
İstenen Borç Paraların Zekatı
64 Başkalarının üzerinde olup deyn (borç) denilen ve nisab mikdarına ulaşmış yer alan paralar zekata tabi olup olmama bakımından şöyle üç kısımdır:
1) Kaslı Alacak: Bunlar, borç olarak verilen paralar ile ticaret mallarının bedeli olan alacaklardır Bu alacaklar, borçlular kadar ikrar edilince, tahsil edildikleri vakit geçmiş senelere ait zekatları da verilmek gerekir Şöyle oysa:
Bir kimsenin iki yıl müddetle üstünde olup ikrar ettiği on bin lira borcu, kendisinden tahsil edilince, geçen o iki yıla ait zekatı saptamak gerekir Bu halde, bu on bin lira, kıymetçe bin dirhem gümüşe eşdeğer olsa, bundan birinci yıl için 250 lira, ya da 25 dirhem gümüş zekat verilir Geri kalan 9750 liradan da ikinci sene için İmamı Azam'a tarafından 240 lira veya 24 dirhem gümüş verilir fakat, bu mikdar küsur olan on beş dirhem hariç kalmak üzere 9750 dirhemin kırkta birine eşittir İki imama göre ise 243 lira 30 kuruş zekat devretmek gerekir Çünkü küsur kalan on beş dirhem de kırkta bir nisbetinde zekata tabidir
Böyle kaslı bir borç olup da üzerinden yıl geçmiş ise, bundan en düşük kırk dirhem mikdarı tahsil edilirse, bunun zekatı hemencecik verilir Bundan eksik tahsil edilirse, hemen zekatının verilmesi gerekmez Fakat bu mikdar borcu tahsil eden kimsenin diğer zekat malı varsa onunla beraber bunun da zekatını verir Ama böyle bir borç inkar edilmekte ise, tahsil edildiği zaman geçmiş yıllara ait zekatı, İmam Muhammed'e tarafından gerekmez Alacaklının elinde sened ya da şahid bulunması bu hükmü değiştirmez Çünkü her delil etken için geçerli olmaz Cümbür Cemaat de dava açıp delillerini ortaya koyamaz Sahih kabul edilen görünüm budur
2) Orta Alacak: Ticaret için olmayan bir malın bedelinden bir kimse üstünde kalan alacaktır Ev kirasından bir kimse üzerinde kalan bir alacak ya da eski bir elbisenin verilmesinden nedeniyle karşılığında istenen bir para gibi Bu gibi alacaklar, borçlunun üzerinde kaldığı müddet geçecek yıllar için zekata ast olmazlar Ancak tam nisab mikdarı (iki yüz dirhem gümüş mikdarı) tahsil edilince zekatı gerekir Nisabdan eksik tahsil edilen için gerekmez Yalnız sahibinin zekata tabi diğer malları varsa, o süre nisab mikdarını bulan bu mallar arasında bunun da zekatı verilir
İmamı Azam'dan, daha sahih görülen bir rivayete göre, bu kısım alacakların geçmiş yıllara ait zekatları gerekmez Ele geçtikten daha sonra, üzerlerinden bir yıl geçmedikçe zekatları gerekmez Eğer para sahibinin zekata emrindeki diğer malı olursa, o süre hepsinin zekatı verilir
3) Kuvvetsiz Alacak: Bu, bir malın bedeli olmaksızın bir kimsenin üzerinde kalan alacaktır Varisin üzerinde kalan ve sahibine ödenmesi gereken vasiyet parası, az önce ele geçmemiş diyet bedeli, kadının kocası üzerindeki mehir alacağı, boşama anlaşması sonunda alınacak mal bedeli gibi Bu nevi alacakların geçmiş yıllar için zekatı gerekmez Nisab mikdarı ele geçip üzerinden bir sene geçmedikçe de zekatları verilmez Fakat öyle ya da böyle ne dek tahsil edilirse, zekata ast diğer mallara ilave edilirler Böylece onların da zekatı birlikte verilmiş olur Bir rivayete göre, bunlardan perhiz ve kitabet bedeli müstesnadır Bunlar ele geçişlerinden itibaren zekata girerler
(İmam Şafiî'ye göre alacak, zekatın ödenmesini geciktiremez Ele geçmese de onun zekatını devretmek gerekir Çünkü borç verilmesi, adalet sahibinin arzu ve isteği ile olmuştur Bu bakımdan fakirin hakkını geciktirmekte hakkı bulunmaz) *
