İTO Meclis üyelerinden 25 Milyarlık çılgın kredi önerisi!

Üyelerin WhatsApp kümelerinde paylaştığı teklifte, koronavirüs pandemisi yüzünden yaşanan krizde işletmelerin devamlılığı için İTO'nun bankalara başvurarak, beş yıllık gelir bütçesi kadar borçlanması istendi.

25 MİLYAR  BÜYÜKLÜK

İTO bütçesinin 500 milyon liranın üzerinde olduğuna işaret edilen teklifte, bu yolla 2.5 milyar liralık kaynak yaratılabileceği belirtildi. Daha evvel yapılan Nefes Kredisi uygulamasında odaların koyduğu kaynağın on misli kadar paranın kullandırılabileceğinin bankalar tarafından lisana getirildiğine dikkat çekilen teklifte, İTO'nun borçlanarak koyduğu bu kaynak ile 25 milyar liralık kredi havuzu oluşturulabileceği öne sürüldü. 

YILLIK 50 MİLYON ZARAR



Teklifte İTO'nun buradaki ödeyeceği maliyet ise şöyle açıklandı: "A bankasından, bir yıl ödemesiz 48 ay eşit taksitle alınacak kredinin faizinin yüzde 11 olduğunu düşündüğümüzde kestirimi yüzde 35 üzere finansman maliyeti olacaktır. Buradan alınan kredi B bankalar havuzuna faizsiz yahut yüzde 8 faiz ile verildiğini, geri dönüşte de birebir alındığı üzere, bir yıl sabit 48 ay olduğunda, varsayımı olarak yüzde 25 faiz geliri elde edilecektir. Nefes kredisi kullandıran bankanın sorumluluğunda olan bir kredi olduğundan rastgele bir batık riski bulunmamaktadır. Sonuçta kredi alırken ödenen toplam yüzde 35. Verilecek kredi için konulacak paradan alınacak yüzde 25. İTO'nun bu yaptığı işten toplam ziyanı 10 yüzde puan olacaktır. Bununda nakdî karşılığı 250 milyon liraya tekabül etmektedir. Bu da beş yılda ödeneceğinden yıllık edilecek ziyan 50 milyon lira olacaktır."

KREDİYE İTO DA ONAY VERMELİ 

Öneriyi sunan İTO Meclis üyeleri, iştirak bankaları eliyle 25 milyarlık kaynağın yaratılabileceğini, kredi dağıtımının ise, esasen gereğince risk alan kamu bankalarına ek yük getirmemek için, özel bankaları aracılığıyla yapılmasının hakikat olacağını bildirdiler. Öneriyi sunan üyeler kredinin kullandırılma biçimi açısından da şu görüşü lisana getirdiler: "Kredi tahsil riski bankalarda olduğundan, bankalara en baştan şu hususlarda rezerv konmalıdır; kredi mutlak İTO üyelerine verilmelidir ve kredi nin alt ve üst limiti aşikâr olmalı, bu iki limit ortalaması yüzde 5 sapma ile kesinlikle tutmalıdır. Örneğin; alt limit 50 bin TL, üst limit 400 bin TL, ortalama 225 bin TL. Bankalar müracaatları alıp, olur verdiği firmalar için evvelden kesinlikle olur yazısı ile İTO'ya müracaat etmeli, İTO onay veriyorsa banka krediyi vermelidir."

HANGİ FİRMALARA VERİLMELİ?



Çılgın Nefes Kredisi'ni hangi firmaların kullanabileceğine yönelik de teklifte şu görüşler yer aldı: "Firma bu süreçte ziyan gören dallarda faaliyet gösteriyor olmalıdır. Firma son beş yılda en az iki yıl munzam aidat ödemiş olmalıdır. Yani son beş yılın iki yılında kar etmiş olmalıdır. Kredi İTO üyelerine minimum altı ayı ödemesiz 48 ay taksitle verilmelidir. Bankalar bu süreçte bu kadar yüksek bedelli kredi konusunda isteksiz olabilirler, bunu aşmak ve bankaları teşvik etmek için; bilhassa dağıtımda bu sürece dahil olan tüm bankaları İTO tüm üyelerine tanıtmalı, ileriye dönük İTO ve bağlı tüm şirketleri ve üniversitesi, bu proje gerçekleştiği takdirde, bankacılık süreçlerini bu süreçte elini taşın altına koyan bankalar ile yapmalıdır."

Bir küme İTO Meclis Üyesi imzasıyla dolanıma sokulan teklif, ileride mümkün doğacak aidat vb. gelirlerin kaynak gösterilerek, kredi alınması ve bunun on katı kadar ölçünün da uygun faizle, üyelere kredi olarak verilmesi, oluşacak zararın İTO hanesine yazılmasını içeriyor. Bu manada İTO İdaresi ve bankalar tarafından, "çılgın bir proje" olarak pahalandırılacak olsa da, endüstrici ve tüccarların bu fikre sıcak bakması beklenebilir. 

BANKACILAR NE DİYOR?



Çılgın kredi projesine ait değerlendirmede bulunan eski bir bankacı, şunları söyledi: "Başta Halkbank olmak üzere kamu bankalarının hareket alanı olmadığı bilindiği için anladığımız kadarıyla bu talebin özel bankalardan alınabileceği öngörülüyor. Özel bankalar olağan şartlarda bu türlü bir kredi riskini 'yapılandırılmış' yani üye aidatı tahsilatlarıyla geri ödeneceği için olumlu bakabilirlerdi. Hatta tek özel banka değil de iki yahut üç özel banka bu riski paylaşabilirdi. Lakin içinde bulunduğumuz belirsizlik şartlarının ne kadar süreceği bilinmiyor. Büyük ölçekli özel bankalar mevcut kredi ve başka etkinlerinin ne kadarının sıkıntılı duruma geleceğini kestiremeyecekleri için buna katılmayabilirler. Zira meblağ da büyük. Hakikaten BDDK, bu yahut benzeri durumların aşılması için bankaları kredi performans kriterleri ile sıkıştırmaya hazırlanıyor. Bakalım nasıl sonuçlanacak?"

Recep Erçin/Aydınlık