İyot; büyüme, gelişme ve dimağ fonksiyonlarının işlevi için çok değerlidir.
Günlük yediğimiz besinlerden % 90 nispetinde ve içtiğimiz sulardan da % 10 nispetinde iyot almaktayız. Besinlerden aldığımız iyodun % 50'si emilmektedir. Ancak vücudumuzda iyot depo edilememektedir.
Münhasıran deniz eserleri iyot içermektedir. Ama bu besinlerin yetiştiği topraklarımızın ve sularımızın iyot seviyesi ehliyetli olmadığı için en ekonomik sistem olarak tuzlardan iyot almamız gerekmektedir.
Memleketimizde 1988 yılı itibariyle sofra tuzlarına iyot eklenmesi mecburî kılınmıştır. En başarılı sonuç tuza iyot eklenmesiyle elde edilmiştir. Zira tuz herkesin tükettiği ekonomik bir besindir ve iyot eklendiğinde tuzun tadı ve kokusunda değişme gözlenmemiştir.
Yerkürede yaklaşık olarak 1,5 milyar insan (dünya nüfusunun % 29'u) iyot zayıflığı riski altındadır.
Zayıf iyot tasarrufu münhasıran çocuklarda büyüme geriliği, mektepte öğrenme ve algılama güçlükleri, mental (zihinsel) işlevlerde bozukluğa kadar varabilecek sonuçlar doğurabilmektedir.
Yetişkin bireylerde ise guatr, hipotiroidi ve zihinsel işlev bozukluğuna sebep olmaktadır.
GUATRIN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Uzunluğunda şişlik, yutma zorluğu, sonluluk, kilo artışı ve cilt kuruluğu oluşur. Bu şikâyetleri yaşıyorsanız kesinlikle bir tabibe muayene olmanız gerekmektedir.
İyotlu tuz tasarrufu guatrı önler, lakin oluşmuş bir guatr illeti varsa iyotlu tuzun marazı tedbire ve illete tesir etme mekanizması yoktur.
Bayanlar kullandıkları tuzları tasarrufu kolay olsun diye umumide mutfak tezgâhının üzerinde ve şeffaf cam şişelerde saklamaktadırlar. Bu günlük iyot gereksinimimizi karşılamak açısından günahlı bir davranıştır. Zira iyot uçucu bir elementtir. İyotlu tuzdaki iyot, ışığın tesiriyle kayba uğramaktadır. Bu sebeple iyotlu tuzlar, ışık geçirmeyen porselen kaplarda yahut koyu renk cam şişelerde, ışık görmeyen kuru ve serin taraflarda saklanmalıdır.
Bir de iyotlu tuzu yemeklere ekleme devri çok değerlidir. İyot, ısı tesiriyle de kayba uğramaktadır. İyotlu tuz yemeğe piştikten sonra sofrada yahut ocağın altını kapattıktan sonra eklenmelidir.
Başta GUATR olmak üzere tüm iyot zayıflığı illetlerinden korunmak için tuzlarınızı kesinlikle iyotlu kullanın. Paketlerin üzerindeki son kullanma tarihlerine ve ambalajların yırtık olmamasına dikkat edin.