İzafiyet teorisi nedir?
Esas olarak zaman ve uzayla meşgul olan ve onlara daha genel bir bakışla, fiziksel olayları acıklayan bir teori Albert Einstein tarafından ortaya konan bu teori, Kuantum teorisi gibi yirminci yuzyılda fizikte onemli bir değişiklik meydana getirmiştirizafiyet teorisiDunyanın sabit ve kainatın merkezi oluşu fikri daha sonra terk edildiğinde neyin sabit olduğu sorusu ile karşılaşılmıştı Newton kendi ifade ettiği hareket kanunlarından, hareketsiz olmanın ozel bir anlamı olmadığını ortaya koymuştur
Ozel izafiyet teorisi
1905 yılında Einstein şimdi Ozel İzafiyet Teorisidiye isimlendirilen teoriyi ortaya koydu Bu sanki birbirine zıt duşen iki kabule dayanmaktaydı: 1) İzafiyet prensibi olarak bilinen duzgun hareketin izafi olması; 2) Duzgun harekette ışığın hızı her doğrultuda aynı olması
Bu kabullerden hareket eden Einstein, ilk once iki olayın aynı zamanda meydana gelme kavramını ele almıştır Bunu acıklamak icin uzayın derinliklerindeki bir uzay gemisinde tam ortada durup her iki uca aynı zamanda ulaşacak bir ışık gonderelim Uzay gemisi ile aynı yonde hareket eden bir başka uzay gemisinde bulunan kimse, bunun boyle olmadığını iddia edecektir Cunku ona gore uzay aracının on kısmına ışık daha cabuk erişecektir
Zaman ve uzaya giren izafiyet kavramı, bunlardan turetilen hız ve ivmeyi de değiştirecektir Buradan devamla kuvvet, enerji, iş ve kutle tariflerini de buna gore değiştirmek gerekir
İzafiyet teorisinin tuhaf gorulen sonucları vardır Bunlardan biri, hareket eden cisimlerde sathın yavaşlamasıdır Hareket eden cisimler, etmeyenlere daha ağır gelecektir Burada meşhur E mc2 formulu elde edilir ki, bu, enerjinin kutle ile ışık hızının karesinin carpımına eşit olduğunu bildirir
Lorentz donuşumunde, uzay ve zaman birbirine bağlanmıştır 1907de Einsteinın matematik hocası H Minkowski, Lorentz donuşumunun matematik formuna sahip olduğunu gostermiştir Bu ise, Einsteinın teorisinin dort boyutlu uzayzaman cinsinden ifade edilebileceğini acığa cıkarmıştır Gercekte, zamanın dorduncu boyut olarak alınması oldukca eskidir
Genel izafiyet teorisi
Duzgun hareket eden bir kimse, harekette olduğunu kendi aracında yapacağı deneylerle belirleyemez Ancak, harekette ivme varsa, bu hareket eden tarafından hissedilir Bu sonuclar, 1907den itibaren Einsteinın dikkatini cekmişti: Neden sadece duzgun hareket relatif (izafi) ve ivme mutlaktı? Bunların yanında Newtonun kanunları yeni uzay ve zaman kavramıyla uyuşmamaktaydı Bazı fizikciler alışıla gelen yolu deneyerek bu uyuşumu sağlamaya calıştılar Einstein ise, kutle cekiminin ivme ile birleştirilmesi gerektiği kanaatindeydi
Galileo, Pisa kulesinde yaptığı deneyde, hafif ve ağır cisimlerin aynı ivme ile duştuğunu gostermiştir Einstein bu deneyin onemini kavramış ve bunu genel izafiyet teorisinin temeli yapmıştır
Esas olarak zaman ve uzayla meşgul olan ve onlara daha genel bir bakışla, fiziksel olayları acıklayan bir teori Albert Einstein tarafından ortaya konan bu teori, Kuantum teorisi gibi yirminci yuzyılda fizikte onemli bir değişiklik meydana getirmiştirizafiyet teorisiDunyanın sabit ve kainatın merkezi oluşu fikri daha sonra terk edildiğinde neyin sabit olduğu sorusu ile karşılaşılmıştı Newton kendi ifade ettiği hareket kanunlarından, hareketsiz olmanın ozel bir anlamı olmadığını ortaya koymuştur
Ozel izafiyet teorisi
1905 yılında Einstein şimdi Ozel İzafiyet Teorisidiye isimlendirilen teoriyi ortaya koydu Bu sanki birbirine zıt duşen iki kabule dayanmaktaydı: 1) İzafiyet prensibi olarak bilinen duzgun hareketin izafi olması; 2) Duzgun harekette ışığın hızı her doğrultuda aynı olması
Bu kabullerden hareket eden Einstein, ilk once iki olayın aynı zamanda meydana gelme kavramını ele almıştır Bunu acıklamak icin uzayın derinliklerindeki bir uzay gemisinde tam ortada durup her iki uca aynı zamanda ulaşacak bir ışık gonderelim Uzay gemisi ile aynı yonde hareket eden bir başka uzay gemisinde bulunan kimse, bunun boyle olmadığını iddia edecektir Cunku ona gore uzay aracının on kısmına ışık daha cabuk erişecektir
Zaman ve uzaya giren izafiyet kavramı, bunlardan turetilen hız ve ivmeyi de değiştirecektir Buradan devamla kuvvet, enerji, iş ve kutle tariflerini de buna gore değiştirmek gerekir
İzafiyet teorisinin tuhaf gorulen sonucları vardır Bunlardan biri, hareket eden cisimlerde sathın yavaşlamasıdır Hareket eden cisimler, etmeyenlere daha ağır gelecektir Burada meşhur E mc2 formulu elde edilir ki, bu, enerjinin kutle ile ışık hızının karesinin carpımına eşit olduğunu bildirir
Lorentz donuşumunde, uzay ve zaman birbirine bağlanmıştır 1907de Einsteinın matematik hocası H Minkowski, Lorentz donuşumunun matematik formuna sahip olduğunu gostermiştir Bu ise, Einsteinın teorisinin dort boyutlu uzayzaman cinsinden ifade edilebileceğini acığa cıkarmıştır Gercekte, zamanın dorduncu boyut olarak alınması oldukca eskidir
Genel izafiyet teorisi
Duzgun hareket eden bir kimse, harekette olduğunu kendi aracında yapacağı deneylerle belirleyemez Ancak, harekette ivme varsa, bu hareket eden tarafından hissedilir Bu sonuclar, 1907den itibaren Einsteinın dikkatini cekmişti: Neden sadece duzgun hareket relatif (izafi) ve ivme mutlaktı? Bunların yanında Newtonun kanunları yeni uzay ve zaman kavramıyla uyuşmamaktaydı Bazı fizikciler alışıla gelen yolu deneyerek bu uyuşumu sağlamaya calıştılar Einstein ise, kutle cekiminin ivme ile birleştirilmesi gerektiği kanaatindeydi
Galileo, Pisa kulesinde yaptığı deneyde, hafif ve ağır cisimlerin aynı ivme ile duştuğunu gostermiştir Einstein bu deneyin onemini kavramış ve bunu genel izafiyet teorisinin temeli yapmıştır