izmir işgali ile ilgili hikayeler
İzmir'in İşgali, I Dunya Savaşı sonrasında Paris'te toplanan uluslararası barış konferansının kararıyla İzmir kentinin 15 Mayıs 1919'da Yunanistan Krallığı tarafından işgaliyle başlayan ve 9 Eylul 1922'de Turk Ordusunun kente girmesiyle sona eren işgaldir
İşgal başlıyor, halk sessizce seyrediyor
Guzel yurdumuzun incilerinden İzmir, 15 Mayıs 1919 tarihinde işgal ediliyor Yıllarca bu ulkenin ekmeğini yiyen, para kazanan şehirdeki Rumlar ise, şenlikler yapıyor ve karaya cıkan Yunan silahendazlarını buyuk gosterilerle karşılıyor
15 Mayıs 1919 Perşembe Ataturkun Samsuna cıkmasından dort gun once, guzel yurdumuzun incilerinden İzmir işgal ediliyor Halk sessiz ve uzgun seyrediyor Kolordu Komutanı Ali Nadir Paşanın mukavemet edilmemesi emri yuzunden Turk kuvvetleri kışlalarına cekildiler İngiliz, Fransız, Yunan bahriye silahendazları (deniz piyadeleri) oğleden sonra, mevkii mustahkemleri (savunma tesislerini), kaleleri işgal ettiler
Gunlerden beri İzmir limanında toplanmakta olan yabancı harp gemilerinden oğleden sonra bahriye silahendazları (deniz piyadeleri) indiler ve kentin ceşitli noktalarını işgal ettiler İngiliz birlikleri, Karaburun ve Uzunada tarafını, Fransız kuvvetleri Urla ve Focaları, Yunan mufrezeleri de Yenikaleyi kontrolleri altına aldı
Teslimiyetci Şakir Paşa
Halk sokaklara, kordon boyuna yayılarak sessizlik icinde bu işgali seyretti Yıllarca bu ulkenin ekmeğini yiyen, para kazanan şehirdeki Rumlar ise, şenlikler yaptılar ve karaya cıkan Yunan silahendazlarını buyuk gosterilerle karşıladılar
Harbiye Nazırı Şakir Paşa, gunumuzdeki teslimiyetciler gibi, Bu gibi şayialara (soylentilere) ehemmiyet vermeyin acıklamasını yapıyor!
Sabah saatlerinde, 17Kolordu Kumandanı Ali Nadir Paşa, Harbiye Nezaretine (Savunma Bakanlığına) telgraf cekti Komutanın telgrafından anlaşıldığına gore, resmi işgal, İstanbul Hukumeti tarafından komutana bildirilmedi Yunan İşgal Komutanı ise, son dakikada tebligatta bulundu Buna rağmen, Hukumetten bilgi verilmediği icin, komutan kararsız
İşgalcilerle işbirliği icindeki İstanbul Hukumeti, kendi ordusunun komutanını aldatıyor Komutan da, basiretsiz ve aldanma eğiliminde
Harbiye Nezareti suskun
Ali Nadir Paşa, telgrafında, halktan duyduklarına dayanarak, şoyle diyor:
Halk arasındaki şayialara (soylentilere) gore, İzmirin Yunan kıtaları tarafından işgal edileceği, yahut Yunanistandan daha evvel İzmire getirilmiş bulunan Yunan Kızılhac ekiplerinin, el altından yerli Rumlardan teşkil edip silahlandırdığı kuvvetler tarafından, iceriden işgal altına alınacağı ihtimali vardır Komutan, işgal karşısında nasıl hareket edeceğini Bakanlığa sorarak, cok acele emir bekliyor Fakat, Harbiye Nezareti İzmiri savunacak olan komutana hicbir cevap vermiyor!
O sırada, Midilli limanında bekleyen Averof Zırhlısında, Yunan 1 İşgal Tumeni Komutanı Albay Zafiryo, son onlemlerini yazılı emre dokuyordu:
Turk mukavemetine (direnişine) imkan bırakmamak icin İzmirin etrafı suratle abluka (kuşatma) altına alınacaktır Yabancı unsurların kent icinde kargaşalık cıkarmalarına imkan bırakılmayacaktır Kent icinde meydana gelecek direnişleri kırmak icin, Turk ve Rum mahalleleri birbirlerinden tecrit edilecektir
Esef verici olay yaşanmasın!
Gece yarısına yaklaşırken, İngiliz Akdeniz Filosu Komutanı Amiral Kaltorp (Calthorpe) ikinci notasını (muzik notası değil, işgal notası!) veriyor ve esef verici olaylara meydan verilmemesini (!) istiyor:
Mondros Mutarekenamesinin 7 maddesi gereğince, İtilaf Devletleri namına, İzmir Yunan askeri birlikleri tarafından işgal olunacaktır Bu karar Babıaliye de bildirilmiştir Cıkarma kuvvetleri yarın (15 Mayıs 1919) saat 0800de İzmire ulaşacaklardır Yunan deniz silahlı mufrezeleri, saat 0700den itibaren iskeleleri işgal edecektir Esef verici olaylara meydan vermemek uzere, Osmanlı kıtaları, bulundukları mahallerde kalmalıdır Bir İngiliz deniz piyade mufrezesi tarafından işgal edilecek olan Telgrafhanede, sansur edilmek kaydıyla, resmi muhaberata musaade edilecektir Yunan askeri makamlarının emirlerini bekleyin
İzmirin karşısındaki Midilli adasındaki 1Yunan Tumeni, sabaha karşı İzmire hareket ediyor İşgal başlıyor!
İzmirdeki Turk Komutan Ali Nadir Paşa ise, emrindeki birliklere şu talimatı veriyor!:
İzmir mustahkem mevkii tahkimat bolgesi, bugun oğleden sonra İtilaf Devletleri kıtaları tarafından işgal edilecektir Toplar ve diğer her turlu harp malzemesi bu kıtalara teslim edilecektir Bu bolgelerdeki komutanlar, subaylar ve erler, esef verici olayların olmaması icin (!) garnizonlarından cıkmayacaklar ve bu bolge dışında ve gerilerinde toplanacaklar, kolorduca verilecek emre gore hareket eyleyeceklerdir Bu işgal esnasında katiyen karşı konmayacak, işgale gelecek İtilaf mufrezelerine gereken kolaylıklar gosterilecektir
Bu emri veren komutan, daha sonra, Yunanlı bir işgal teğmeninden tokat yiyeceğini bilmiyordu! Kolordu emri nedeniyle, Turk birlikleri işgalden hemen once sessizce cekiliyor ve duzenli hicbir catışma olmuyor Ordu tek kurşun atmadan İzmir işgalcilere teslim ediliyor!
İzmir'in İşgali, I Dunya Savaşı sonrasında Paris'te toplanan uluslararası barış konferansının kararıyla İzmir kentinin 15 Mayıs 1919'da Yunanistan Krallığı tarafından işgaliyle başlayan ve 9 Eylul 1922'de Turk Ordusunun kente girmesiyle sona eren işgaldir
İşgal başlıyor, halk sessizce seyrediyor
Guzel yurdumuzun incilerinden İzmir, 15 Mayıs 1919 tarihinde işgal ediliyor Yıllarca bu ulkenin ekmeğini yiyen, para kazanan şehirdeki Rumlar ise, şenlikler yapıyor ve karaya cıkan Yunan silahendazlarını buyuk gosterilerle karşılıyor
15 Mayıs 1919 Perşembe Ataturkun Samsuna cıkmasından dort gun once, guzel yurdumuzun incilerinden İzmir işgal ediliyor Halk sessiz ve uzgun seyrediyor Kolordu Komutanı Ali Nadir Paşanın mukavemet edilmemesi emri yuzunden Turk kuvvetleri kışlalarına cekildiler İngiliz, Fransız, Yunan bahriye silahendazları (deniz piyadeleri) oğleden sonra, mevkii mustahkemleri (savunma tesislerini), kaleleri işgal ettiler
Gunlerden beri İzmir limanında toplanmakta olan yabancı harp gemilerinden oğleden sonra bahriye silahendazları (deniz piyadeleri) indiler ve kentin ceşitli noktalarını işgal ettiler İngiliz birlikleri, Karaburun ve Uzunada tarafını, Fransız kuvvetleri Urla ve Focaları, Yunan mufrezeleri de Yenikaleyi kontrolleri altına aldı
Teslimiyetci Şakir Paşa
Halk sokaklara, kordon boyuna yayılarak sessizlik icinde bu işgali seyretti Yıllarca bu ulkenin ekmeğini yiyen, para kazanan şehirdeki Rumlar ise, şenlikler yaptılar ve karaya cıkan Yunan silahendazlarını buyuk gosterilerle karşıladılar
Harbiye Nazırı Şakir Paşa, gunumuzdeki teslimiyetciler gibi, Bu gibi şayialara (soylentilere) ehemmiyet vermeyin acıklamasını yapıyor!
Sabah saatlerinde, 17Kolordu Kumandanı Ali Nadir Paşa, Harbiye Nezaretine (Savunma Bakanlığına) telgraf cekti Komutanın telgrafından anlaşıldığına gore, resmi işgal, İstanbul Hukumeti tarafından komutana bildirilmedi Yunan İşgal Komutanı ise, son dakikada tebligatta bulundu Buna rağmen, Hukumetten bilgi verilmediği icin, komutan kararsız
İşgalcilerle işbirliği icindeki İstanbul Hukumeti, kendi ordusunun komutanını aldatıyor Komutan da, basiretsiz ve aldanma eğiliminde
Harbiye Nezareti suskun
Ali Nadir Paşa, telgrafında, halktan duyduklarına dayanarak, şoyle diyor:
Halk arasındaki şayialara (soylentilere) gore, İzmirin Yunan kıtaları tarafından işgal edileceği, yahut Yunanistandan daha evvel İzmire getirilmiş bulunan Yunan Kızılhac ekiplerinin, el altından yerli Rumlardan teşkil edip silahlandırdığı kuvvetler tarafından, iceriden işgal altına alınacağı ihtimali vardır Komutan, işgal karşısında nasıl hareket edeceğini Bakanlığa sorarak, cok acele emir bekliyor Fakat, Harbiye Nezareti İzmiri savunacak olan komutana hicbir cevap vermiyor!
O sırada, Midilli limanında bekleyen Averof Zırhlısında, Yunan 1 İşgal Tumeni Komutanı Albay Zafiryo, son onlemlerini yazılı emre dokuyordu:
Turk mukavemetine (direnişine) imkan bırakmamak icin İzmirin etrafı suratle abluka (kuşatma) altına alınacaktır Yabancı unsurların kent icinde kargaşalık cıkarmalarına imkan bırakılmayacaktır Kent icinde meydana gelecek direnişleri kırmak icin, Turk ve Rum mahalleleri birbirlerinden tecrit edilecektir
Esef verici olay yaşanmasın!
Gece yarısına yaklaşırken, İngiliz Akdeniz Filosu Komutanı Amiral Kaltorp (Calthorpe) ikinci notasını (muzik notası değil, işgal notası!) veriyor ve esef verici olaylara meydan verilmemesini (!) istiyor:
Mondros Mutarekenamesinin 7 maddesi gereğince, İtilaf Devletleri namına, İzmir Yunan askeri birlikleri tarafından işgal olunacaktır Bu karar Babıaliye de bildirilmiştir Cıkarma kuvvetleri yarın (15 Mayıs 1919) saat 0800de İzmire ulaşacaklardır Yunan deniz silahlı mufrezeleri, saat 0700den itibaren iskeleleri işgal edecektir Esef verici olaylara meydan vermemek uzere, Osmanlı kıtaları, bulundukları mahallerde kalmalıdır Bir İngiliz deniz piyade mufrezesi tarafından işgal edilecek olan Telgrafhanede, sansur edilmek kaydıyla, resmi muhaberata musaade edilecektir Yunan askeri makamlarının emirlerini bekleyin
İzmirin karşısındaki Midilli adasındaki 1Yunan Tumeni, sabaha karşı İzmire hareket ediyor İşgal başlıyor!
İzmirdeki Turk Komutan Ali Nadir Paşa ise, emrindeki birliklere şu talimatı veriyor!:
İzmir mustahkem mevkii tahkimat bolgesi, bugun oğleden sonra İtilaf Devletleri kıtaları tarafından işgal edilecektir Toplar ve diğer her turlu harp malzemesi bu kıtalara teslim edilecektir Bu bolgelerdeki komutanlar, subaylar ve erler, esef verici olayların olmaması icin (!) garnizonlarından cıkmayacaklar ve bu bolge dışında ve gerilerinde toplanacaklar, kolorduca verilecek emre gore hareket eyleyeceklerdir Bu işgal esnasında katiyen karşı konmayacak, işgale gelecek İtilaf mufrezelerine gereken kolaylıklar gosterilecektir
Bu emri veren komutan, daha sonra, Yunanlı bir işgal teğmeninden tokat yiyeceğini bilmiyordu! Kolordu emri nedeniyle, Turk birlikleri işgalden hemen once sessizce cekiliyor ve duzenli hicbir catışma olmuyor Ordu tek kurşun atmadan İzmir işgalcilere teslim ediliyor!