iltasyazilim
FD Üye
İzmir'in Kurtuluşu, Kurtuluş Savaşı'nın sonlarında Türk ordusunun Yunan işgali altındaki İzmir'e girmesini belirten tarih terimidir
26 Ağustos 1922'de başlatılan Büyük Taarruz sonucunda Yunan ordusunu dağıtan Türk ordusu, peşine düştüğü Yunanlıları kovalayarak 9 Eylül 1922 sabahı kente girdi ve 3 yılı aşkın süredir işgal altında olan İzmir'i kurtardı bu nedenle Türk ordusu Yunan ordularını yurttan atmış olduSonradan 9 Eylül günü, İzmir'in Kurtuluş Bayramıduyuru edildi
Kurtuluş Savaşı ve Büyük Taarruz I Dünya Savaşı sonunda, İtilâf Devletleri, Osmanlı Devleti ile 30 Ekim 1918'de Mondros Ateşkes Antlaşması'nı imzaladılar ve bu anlaşmaya dayanarak Anadolu'yu işgale başladılar Türk milleti işgal hareketleri karşı vatanını kurtarmak için 1919 yılında yer yer direniş hareketlerini başlattı Bu hareketler, 19 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa ’nın Samsun ’a but basmasıyla kısa sürede merkezi bir özellik kazandı
Bu süreçte arka arkaya kazanılan 1 İnönü Muharebesi, 2 İnönü Muharebesi, Dumlupınar Muharebesi ve Sakarya Meydan Muharebesi ile Türk yurdunun kurtarılması yolunda manâlı adımlar atıldı 26 Ağustos 1922 sabahı uyarı ve özenle hazırlanan taarruz planı uygulamaya konuldu 2630 Ağustos 1922 ’de yapılan Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı'nın son safhasıdır 30 Ağustos “Başkomutanlık Meydan Muharebesi nde bir gün içinde Yunan ordusunun en manâlı bölümü etkisiz hale getirildi Böylece belli sonuç beş gün içinde elde edilmiş ve hazırlanan plan bütün bir başarıyla uygulanmış oldu
Yunanlılar'ın İzmir'e Çekilişi değiştir31 Ağustos günü Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Anlayışlı Olmak, Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü ordu komutanları Yakup Şevki Subaşı ve Nurettin Paşalar'ı karargahını kurduğu Çalköy ’ünde toplayarak, kaçabilen Yunan kuvvetlerinin tez takip edilmesini ve İzmir ile dolaylarındaki kuvvetleriyle birleşmemesi için üç koldan Ege ’ye içten ilerlenmesini içten bulduğunu belirtti
Türk Orduları'nın İzmir'e Girişi değiştir1 Eylül ’de Başkumandan Mustafa Kemal Paşa ordulara bir bildiri yayımlayarak şu tarihi emrini verdi: “Tüm arkadaşlarımın Anadolu'da daha başka meydan muharebeleri verileceğini göz önüne alarak ilerlemesini ve herkesin akıl gücünü, cesaret ve yurtseverlik kaynaklarını yarışırcasına esirgemeden vermeye devam eylemesini isterim Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir İleri! Böylece Yunan ordularının akıbeti de kesin oldu Çalköy ’de verilen bu tarihi emir üstüne İzmir ’de “Akdenizi, Mudanya ’da “Marmara yı bakmak için 89 günlük bir süre kâfi gelecekti
31 Ağustos ’ta başlayan amansız peşine düşüp takip sonunda Türk kuvvetleri 2 Eylül ’de yıkıntılar haline gelmiş Uşak ’a girdi Burada Yunan Ordusu Başkomutanı General Trikopis esir edildi
Peşine Düşüp Takip Harekâtı insan üstü bir tez ilerledi Türk askeri dinlenmek ve uyuklamak istemiyordu Çünkü kurtardığı her kasabanın, köyün, şehrin Yunanlılar tarafından yakıldığını, bölgedeki Türklerin de merhametsizce katledildiğini görmekteydi
9 Eylül 1922 Günü İzmir Vilayet Konağı Balkonundaki Direğe Türk Bayrağı ’nın Çekilişi9 Eylül günü 1 nci Kolordu Kemalpaşa ’ya, 2 nci Kolordu Manisa ’ya, 4 ncü Kolordu Turgutlu ’ya ulaştı Kuzeyde Kazancıbayırı ’nda Yunan mevzilerine taarruz eden 3 ncü Kolordumu Yunan ordusunu atarak Bursa ’ya ilerledi Türk süvarileri üç yılı aşkın süredir inleme çeken İzmir halkının sevinç göz yaşları arasında İzmir ’e girdi
Süvariler, İzmir ’e girerken birkaç yerde hafif ateşle karşılaşmaktan başka bir olay olmadı, Kordonboyu ’ndan geçerken bir İngiliz müfrezesi göre selamlandı Türk bayrağı Hükümet Konağına ve Kadifekale ’ye çekildi
Birinci Süvari Sınıfı Tümeni Komutanı Mürsel Paşa bir Fransız harp gemisi telsizi vasıtasıyla, İzmir ’e girildiğini Ankara ’ya bildirdi İzmir ’de Türk halkının sevinci o denli büyüktü fakat askerler çiçek yağmuru aşağı kaldı
Mustafa Kemal Atatürk'ün ordulara mesajı değiştirBaşkumandan İzmir ’in alınışı dolayısıyla ordulara şu tarihi mesajını yayınladı:
“Birincil verdiğim Akdeniz hedefine varmakta orduların gösterdiği gayret ve fedakarlığı derin saygı ve takdirle anarım Elde edilen büyük muzafferiyetin yapıcısı olan değerli arkadaşlarıma en içten teşekkür ve tebriklerimi bildiririm Orduların bundan sonra verilecek hedeflerin alınmasında da benzer fedakârlık yarışmasını göstereceklerine inancım vardır ve hep bütün olacaktır
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, yanında Genelkurmay Başkanı Fevzi Bilmek ve Yaveri Salih Bozok ile birlikte İzmir ’e geliyor (10 Eylül 1922)
9 Eylül günü 3 ncü Kolordumuz Bursa ’yı savunan Yunan birliklerini geri atarak şehri kurtardı Türk Ordusu ’nun İzmir ve Bursa ’yı alması üzerine Mustafa Kemal Paşa, millete bir şartname yayınladı Torbalı ve Menderes Vadisi ’nden çekilen Yunan birlikleri, Seydiköy civarında kısa bir çarpışmadan sonradan süvarilerimiz tarafından tutsak alındı 9 Eylül günü; Menemen yakılmadan kurtarıldı, Seydiköy Türk kuvvetlerinin eline geçti Fikir almaz bir çabucak ilerleyen piyade birlikleri de bir gün daha sonra Başkomutan ile birlikte İzmir ’e gelmişti
İzmir'in Kurtuluşundan sonrası değiştir18 Eylül 1922 tarihine dek yapılan Peşine Düşüp Takip Harekâtı ile bütün Batı Anadolu ’daki Yunan askerleri sınırların dışına çıkarıldı
15 Mayıs 1919 ’da İzmir ’e çıkıp, Anadolu ’nun hemen yarısını istila ederek, burada Yunan Asya İmparatorluğu ’nu belirlemek rüyasıyla üç seneyi aşkın bir vakit içinde Türk topraklarına saldırgan Yunan orduları, nihayet 18 Eylül 1922 gününde tek bir er kalmamak suretiyle ülkenin bu bölgesinden en ince ayrıntısına kadar temizlenmiş oldu
Peşine Düşüp Takip harekâtının başarı ile sonuçlanması yalnız Batı Anadolu ’yu Yunanlılardan temizlemekten ibaret değildir Türk ordusunun yaptığı bu harekât ile, İzmit bölgesinden İstanbul Boğazı ’na, Balıkesir bölgesinden Çanakkale Boğazı ’na değin yaşamsal ağırlık taşıyan öteki stratejik hedefler de büyük bir ustalıkla İtilaf Devletleri ’nin işgalinden, olaysız olarak ve uzlaştırma yoluyla kurtarıldı
Türk Ordusunun kazandığı bu başarı, Mudanya Mütareke Antlaşması ’na dışarı giden süreci başlattı Türkiye, Mudanya Ateşkes Antlaşması ’ndan sonra 24 Temmuz 1923 ’te Lozan Uzlaşma Antlaşması ’nı imzaladı Böylece Türk milleti, varlığını tüm dünyaya kabul ettirmiş, Türk devleti de bütün bağımsızlığını kazanmış oldu
İzmir'de düşman bayrağına saygı değiştirMustafa Kemal, aynı gün öğleden sonra bir atın kuyruğuna bağlanmış yerde sürüyen Yunan bayrağını görür görmez Bayrağı zıt taşıyabilirler lakin; yerde süründürmesinler, bu bizim adetlerimize yakışmazdiye haber gönderir ve sancak atın kuyruğundan kaldırılır
sonra Mustafa Kemal yanında yazar Ruşen Eşref'i ve yaverlerini alarak otomobiline biner, biri otomobilinin önünde diğeri gerisinde yer alan iki kısraklı süvari sınıfı bölüğünün arasında, Konak Meydanı'ndan Karşıyaka'da onu evsahipliği yapmak için hazırlanmış eve gitmek üzere ayrılır
Karşıyaka'daki kalacağı eve geldiğinde evin misket taraçasına çıktıktan daha sonra kapının önüne ipekli bir Yunan bayrağı serilmiştir Üstüne basılacak bir yol halısı gibi yayılmıştır Kadın ve erkek orada yer alan İzmirliler:
Buyurunuz geçiniz Bizim öcümüzü yerine getiriniz Tanıdık Olmayan kral bu evden içeri, bizim bayrağımıza basarak girmişti Siz lütfedin, bu karşılıkla o lekeyi silin! Burası sizin şehrinizdir Bu ev sizin evinizdir Bu hak sizindirdiye yalvarıyorlardı Mustafa Kemal yerde serili bayrağın önünde durur, ağlayarak yalvaran bayan ve erkeklere tatlılıkla bakarak;
O geçmişte fena etmiş Bir milletin istiklalini temsilci bayrak çiğnenmez Ben onun hatasını baştan edememder Bayrağı kaldırtır ve bembeyaz mermerlere basarak içeri girer Ruşen Eşref Ünaydın İşte sen İzmir'e birincil gün zaferinle böyle girdinder *
26 Ağustos 1922'de başlatılan Büyük Taarruz sonucunda Yunan ordusunu dağıtan Türk ordusu, peşine düştüğü Yunanlıları kovalayarak 9 Eylül 1922 sabahı kente girdi ve 3 yılı aşkın süredir işgal altında olan İzmir'i kurtardı bu nedenle Türk ordusu Yunan ordularını yurttan atmış olduSonradan 9 Eylül günü, İzmir'in Kurtuluş Bayramıduyuru edildi
Kurtuluş Savaşı ve Büyük Taarruz I Dünya Savaşı sonunda, İtilâf Devletleri, Osmanlı Devleti ile 30 Ekim 1918'de Mondros Ateşkes Antlaşması'nı imzaladılar ve bu anlaşmaya dayanarak Anadolu'yu işgale başladılar Türk milleti işgal hareketleri karşı vatanını kurtarmak için 1919 yılında yer yer direniş hareketlerini başlattı Bu hareketler, 19 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa ’nın Samsun ’a but basmasıyla kısa sürede merkezi bir özellik kazandı
Bu süreçte arka arkaya kazanılan 1 İnönü Muharebesi, 2 İnönü Muharebesi, Dumlupınar Muharebesi ve Sakarya Meydan Muharebesi ile Türk yurdunun kurtarılması yolunda manâlı adımlar atıldı 26 Ağustos 1922 sabahı uyarı ve özenle hazırlanan taarruz planı uygulamaya konuldu 2630 Ağustos 1922 ’de yapılan Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı'nın son safhasıdır 30 Ağustos “Başkomutanlık Meydan Muharebesi nde bir gün içinde Yunan ordusunun en manâlı bölümü etkisiz hale getirildi Böylece belli sonuç beş gün içinde elde edilmiş ve hazırlanan plan bütün bir başarıyla uygulanmış oldu
Yunanlılar'ın İzmir'e Çekilişi değiştir31 Ağustos günü Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Genelkurmay Başkanı Fevzi Anlayışlı Olmak, Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü ordu komutanları Yakup Şevki Subaşı ve Nurettin Paşalar'ı karargahını kurduğu Çalköy ’ünde toplayarak, kaçabilen Yunan kuvvetlerinin tez takip edilmesini ve İzmir ile dolaylarındaki kuvvetleriyle birleşmemesi için üç koldan Ege ’ye içten ilerlenmesini içten bulduğunu belirtti
Türk Orduları'nın İzmir'e Girişi değiştir1 Eylül ’de Başkumandan Mustafa Kemal Paşa ordulara bir bildiri yayımlayarak şu tarihi emrini verdi: “Tüm arkadaşlarımın Anadolu'da daha başka meydan muharebeleri verileceğini göz önüne alarak ilerlemesini ve herkesin akıl gücünü, cesaret ve yurtseverlik kaynaklarını yarışırcasına esirgemeden vermeye devam eylemesini isterim Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir İleri! Böylece Yunan ordularının akıbeti de kesin oldu Çalköy ’de verilen bu tarihi emir üstüne İzmir ’de “Akdenizi, Mudanya ’da “Marmara yı bakmak için 89 günlük bir süre kâfi gelecekti
31 Ağustos ’ta başlayan amansız peşine düşüp takip sonunda Türk kuvvetleri 2 Eylül ’de yıkıntılar haline gelmiş Uşak ’a girdi Burada Yunan Ordusu Başkomutanı General Trikopis esir edildi
Peşine Düşüp Takip Harekâtı insan üstü bir tez ilerledi Türk askeri dinlenmek ve uyuklamak istemiyordu Çünkü kurtardığı her kasabanın, köyün, şehrin Yunanlılar tarafından yakıldığını, bölgedeki Türklerin de merhametsizce katledildiğini görmekteydi
9 Eylül 1922 Günü İzmir Vilayet Konağı Balkonundaki Direğe Türk Bayrağı ’nın Çekilişi9 Eylül günü 1 nci Kolordu Kemalpaşa ’ya, 2 nci Kolordu Manisa ’ya, 4 ncü Kolordu Turgutlu ’ya ulaştı Kuzeyde Kazancıbayırı ’nda Yunan mevzilerine taarruz eden 3 ncü Kolordumu Yunan ordusunu atarak Bursa ’ya ilerledi Türk süvarileri üç yılı aşkın süredir inleme çeken İzmir halkının sevinç göz yaşları arasında İzmir ’e girdi
Süvariler, İzmir ’e girerken birkaç yerde hafif ateşle karşılaşmaktan başka bir olay olmadı, Kordonboyu ’ndan geçerken bir İngiliz müfrezesi göre selamlandı Türk bayrağı Hükümet Konağına ve Kadifekale ’ye çekildi
Birinci Süvari Sınıfı Tümeni Komutanı Mürsel Paşa bir Fransız harp gemisi telsizi vasıtasıyla, İzmir ’e girildiğini Ankara ’ya bildirdi İzmir ’de Türk halkının sevinci o denli büyüktü fakat askerler çiçek yağmuru aşağı kaldı
Mustafa Kemal Atatürk'ün ordulara mesajı değiştirBaşkumandan İzmir ’in alınışı dolayısıyla ordulara şu tarihi mesajını yayınladı:
“Birincil verdiğim Akdeniz hedefine varmakta orduların gösterdiği gayret ve fedakarlığı derin saygı ve takdirle anarım Elde edilen büyük muzafferiyetin yapıcısı olan değerli arkadaşlarıma en içten teşekkür ve tebriklerimi bildiririm Orduların bundan sonra verilecek hedeflerin alınmasında da benzer fedakârlık yarışmasını göstereceklerine inancım vardır ve hep bütün olacaktır
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, yanında Genelkurmay Başkanı Fevzi Bilmek ve Yaveri Salih Bozok ile birlikte İzmir ’e geliyor (10 Eylül 1922)
9 Eylül günü 3 ncü Kolordumuz Bursa ’yı savunan Yunan birliklerini geri atarak şehri kurtardı Türk Ordusu ’nun İzmir ve Bursa ’yı alması üzerine Mustafa Kemal Paşa, millete bir şartname yayınladı Torbalı ve Menderes Vadisi ’nden çekilen Yunan birlikleri, Seydiköy civarında kısa bir çarpışmadan sonradan süvarilerimiz tarafından tutsak alındı 9 Eylül günü; Menemen yakılmadan kurtarıldı, Seydiköy Türk kuvvetlerinin eline geçti Fikir almaz bir çabucak ilerleyen piyade birlikleri de bir gün daha sonra Başkomutan ile birlikte İzmir ’e gelmişti
İzmir'in Kurtuluşundan sonrası değiştir18 Eylül 1922 tarihine dek yapılan Peşine Düşüp Takip Harekâtı ile bütün Batı Anadolu ’daki Yunan askerleri sınırların dışına çıkarıldı
15 Mayıs 1919 ’da İzmir ’e çıkıp, Anadolu ’nun hemen yarısını istila ederek, burada Yunan Asya İmparatorluğu ’nu belirlemek rüyasıyla üç seneyi aşkın bir vakit içinde Türk topraklarına saldırgan Yunan orduları, nihayet 18 Eylül 1922 gününde tek bir er kalmamak suretiyle ülkenin bu bölgesinden en ince ayrıntısına kadar temizlenmiş oldu
Peşine Düşüp Takip harekâtının başarı ile sonuçlanması yalnız Batı Anadolu ’yu Yunanlılardan temizlemekten ibaret değildir Türk ordusunun yaptığı bu harekât ile, İzmit bölgesinden İstanbul Boğazı ’na, Balıkesir bölgesinden Çanakkale Boğazı ’na değin yaşamsal ağırlık taşıyan öteki stratejik hedefler de büyük bir ustalıkla İtilaf Devletleri ’nin işgalinden, olaysız olarak ve uzlaştırma yoluyla kurtarıldı
Türk Ordusunun kazandığı bu başarı, Mudanya Mütareke Antlaşması ’na dışarı giden süreci başlattı Türkiye, Mudanya Ateşkes Antlaşması ’ndan sonra 24 Temmuz 1923 ’te Lozan Uzlaşma Antlaşması ’nı imzaladı Böylece Türk milleti, varlığını tüm dünyaya kabul ettirmiş, Türk devleti de bütün bağımsızlığını kazanmış oldu
İzmir'de düşman bayrağına saygı değiştirMustafa Kemal, aynı gün öğleden sonra bir atın kuyruğuna bağlanmış yerde sürüyen Yunan bayrağını görür görmez Bayrağı zıt taşıyabilirler lakin; yerde süründürmesinler, bu bizim adetlerimize yakışmazdiye haber gönderir ve sancak atın kuyruğundan kaldırılır
sonra Mustafa Kemal yanında yazar Ruşen Eşref'i ve yaverlerini alarak otomobiline biner, biri otomobilinin önünde diğeri gerisinde yer alan iki kısraklı süvari sınıfı bölüğünün arasında, Konak Meydanı'ndan Karşıyaka'da onu evsahipliği yapmak için hazırlanmış eve gitmek üzere ayrılır
Karşıyaka'daki kalacağı eve geldiğinde evin misket taraçasına çıktıktan daha sonra kapının önüne ipekli bir Yunan bayrağı serilmiştir Üstüne basılacak bir yol halısı gibi yayılmıştır Kadın ve erkek orada yer alan İzmirliler:
Buyurunuz geçiniz Bizim öcümüzü yerine getiriniz Tanıdık Olmayan kral bu evden içeri, bizim bayrağımıza basarak girmişti Siz lütfedin, bu karşılıkla o lekeyi silin! Burası sizin şehrinizdir Bu ev sizin evinizdir Bu hak sizindirdiye yalvarıyorlardı Mustafa Kemal yerde serili bayrağın önünde durur, ağlayarak yalvaran bayan ve erkeklere tatlılıkla bakarak;
O geçmişte fena etmiş Bir milletin istiklalini temsilci bayrak çiğnenmez Ben onun hatasını baştan edememder Bayrağı kaldırtır ve bembeyaz mermerlere basarak içeri girer Ruşen Eşref Ünaydın İşte sen İzmir'e birincil gün zaferinle böyle girdinder *