İzmirin Yöresel Halk Oyunları

İzmirin Yöresel Halk Oyunları,
İzmirin Yöresel Oyunları,
İzmirin Halk Oyunları,



İzmir yöresi millet oyunları, İzmir ili ve çevresinde insanlar tarafından oynanan kendine özgü karakteristik yapısı olan oyunlar
İzmir Ege Bölgesi'nin batı ucunda bulunan bir şehirdir Yörede oynanan oyunlar zeybek türünün ağır zeybek bölümüne girmektedir İzmir ve köylerinde ağır ağdalı zeybek figürlerine ve zeybek türkülerine rastlanır
İzmir'i insanlar oyunlarında ayrıcalıklı kılan ise İzmir yöresi halk oyunlarının kurumsallaşmış olmasıdır Bunda da en büyük rolü ilde bulunan konservatuar oynamıştır Irk oyunları konservatuarı bir uçtan bir uca yöre halk müziği oyunları istenilen düzeye ve kaliteye ulaştırılabilmiştir
Halk oyunları açısından; Türkiye'nin en gelişmiş halk müziği oyunları daha alçak yapısına ve sahne yapısına sahip, kendi oyunlarını en hoş sunabilen, çoğu ayrı kostümünü derleyen Türkiye genelinde ekol olmuş, birçok başarılara imza atmış öncü yöredir
Yöreye Görünüm
İzmir Selçuk'tan Dikili'ye kadar uzun bir deniz sahiline ve Yunt Dağları Madra Dağları, Bozdağlar gibi yüksek kesimlere sahiptir Deniz ve yükseltilerin kesiştiği bu bölgede oyunlar doğal olarak coğrafi özelliklerden etkilenmişlerdir Bu etkenler zeybeklerde de keskin bir şekilde görülür Uyarı edilirse zeybeklerde; oynandıkça genişleme, oyun kızıştıkça dağıtım, halkanın büyümesi görülür Başlangıçta kuytu, küçük olan oyun yuvarlağı gitgide açılır, yayılır, genişler, büyür Bu da zeybek bölgelerini sereserpe, rahatça açılan, artan ovalarının, yaylarının bir simgesidir Hem kişinin özünde yatan bağımsızlık duygularının bir anlatımıdır
Osmanlı döneminde diğer bölgelere tarafından idareli refahın daha yüksek olduğu görülen İzmir ve civarında bu özellik halk giysilerine yansımıştır Yöre diğer yörelere tarafından özellikle kadın giyiminde daha iltişamlı yöresel kıyafetlere sahiptir
Erkeklerin oynadığı halk müziği oyunları ise Osmanlı döneminde bölgede yer alan efelik faaliyetlerinden doğmuştur Halk, efelerden gördükleri oyunları kendi arasında taklit ederek geliştirmiştir daha sonra da yöreye oyunlar yayılmıştır Efe oyunları 13 ve 14 yyla dek götürülebilmektedir öte taraftan efelik kurumundan önce de yörede zeybek figürlerinin olduğu düşünülmektedir
Yöre Oyunları Hakkında Veri
İzmir'in öyle çok köyü manav olarak nitelendirilen yerli Türk köyleridir ve bu köylerin pekçoğu düzlük arazidedir Dağlık kesimlerde ise Osmanlının son dönemlerinde iskana geçmiş yörük adı verilen köylere rastlanmaktadır Bütün köylerin ortak yönü ağır zeybeklerin ön plana çıkmasıdır Ancak yörük köyleri ile manav köy zeybekleri arasında söylev yönünden farklılıklar mevcuttur
Yörede oldukça çok oynananlar oyunlar şunlardır: ikiparmak,kostak ali,sürmene, ötme bülbül, sebaye,kırmızı buğday, soğuk kuyu, gökçen efe, sinan ağa,zahide molla, Karyolamın Demiri, gündoğdu, baylan cemile Bergama Konakları, Entarisi Mavili, Zahide Molla, Findik Sıdıkam, Al Basma, Kız Harmandalısı, Ey Yüceler, Bergama Zeybeği, Harmandalı, Bergama Bengisi, Güvende, Somalı, Yalabı, Dağlı, Arpazlı, Çekirdeksiz Bağlarım, İsmailli, Jandarma, Yunddaği, Sebai, Üç parmak, Koca Arap, Nacakoğlu Oyunlar genelde 98 ve 94 lük ritmlerle oynanır
Menemen, Bergama, Ödemiş köyleri oyunların derlendiği yörelerdir
İzmir yöresi zeybek figürleri kartalın hareketlerini taklitten doğmuştur
Zeybek
Osmanlı döneminde efelik kurumu için yörükler epeyce önemliydi Dağlarda göçebe hayatı yaşamış yörükler, efeler ile anlaşmakta ve güvenliklerini efeler aracılığıyla sağlamaktaydılar Zira pekçok efe yörük obaları içinden çıkmaktaydı Düzene başkaldıran efeler ise yörükler doğruca hayatta kalabiliyorlardı öte yandan oturmuş Türkmen (manav) köylerinin bir kısmında zeybekler sevilmekte, bir kısmında ise düşman olarak görülmekteydi Merkezi hükümetin cılız olduğu zamanlarda zeybekler yörede kontrolü ele geçirmekteydi *