Jainizm Nedir?

Hindistan’da ortaya çıkan dört büyük dinden biri de Jainizm’dir. Zamanla Pakistan, Bangladeş gibi ülkelere de yayılmıştır. Kutsal kitabının Jain Agama olduğu bilinmektedir.

Jain Agama kitabında dinin tüm kuralları, yasakları ve erdemli olmanın yolları ayrıntılı bir şekilde anlatılmaktadır. Diğer adının Sidantalarü olduğu bilinen bu kitap başta Çince ve Urduca olmak üzere 20’den fazla dile çevrilmiştir. 80’li yıllardan sonra Jainizm hakkında birçok belgesel çekilmiş ve araştırma inceleme türünde çokça kitap yazılmıştır.

Yazılan bu kitaplar hakkında en çok okunanı Tattvartha Surtra’dır. Türkçe'ye “Gerçeklik Kitabı” adıyla çevrilen bu kitapta ruh, manevi yolculuk, kalp gözü ve reenkarnasyon gibi kavramlar anlatılmaktadır.

Jainizm Hakkında Bilgi​

Jainizm, M.Ö 4.yüzyılda Hindistan’da ortaya çıkan bir dindir. Aslında Jainizm için din tanımını kullanmak çok da doğru olmaz. Genel olarak bir yaşam biçimi ve felsefe olarak görülmektedir. Jainizm’in kurucusu Mahavira’dır. Jainizm'in temelinde hayattaki canlılara saygı duymak yatar. Tüm canlıların onlar için değeri vardır ve onlara zarar vermekten kaçınırlar.

Hatta Jainler nefes alıp vermenin bile canlıları öldüreceğini düşündükleri için her zaman maske ile dolaşmaktadırlar. Bir diğer Jainizm yaşam şekli ise, vejetaryen ve vegan olmalarıdır. Bunun yanında soğan ve sarımsak gibi sebzelerden uzak durmaktadırlar.

Çünkü bu sebzelerin öfke, nefret ve kıskançlık getirdiğine inanırlar. Yiyecekleri bitkinin köklü olmasını istemezler. Çünkü kökü olan bitkilerin onlar için hala canlıdır ve bu nedenle onları tüketmek istemezler. Jainlerin anlayışına göre şiddet ve zulüm ile elde edilen her türlü gıda onlar için yenilmemesi gereken gıdalar arasında yer almaktadır.

Jainizm’in Bilinen Beş Felsefesi​

Ahimsa​

Birinci felsefeleri Ahimsa’dır. En yüksek kademeleri olan Ahimsa ilkesi dolayısıyla her varlığa eşit saygı ve şefkat göstermektedirler. Kesinlikle şiddet uygulamazlar. Çünkü onlar için canlılar ölümsüzdür ve varlıkları da henüz gelişmemiş olanlar, gelişme yolunda olanlar, tekrar doğuş sürecinden kurtulup özgür hale gelenler olmak üzere üçe ayrılır:
1. Satya
İkinci felsefeleri olan Satya, yalan konuşmamak ve gerçeği söylemektir.
2. Asetya
Üçüncü felsefeleri olan Asetya ise hırsızlıktan kaçmak olarak tanımlanır.
3. Brahmacharya
Jainlerin dördüncü felsefesi, Brahmacharya olarak bilinmektedir ve onlar için seksten uzak durmak anlamına gelir.

Aparigraha​

Jainlerin son felsefesi ise Aparigraha olarak bilinmektedir. Bu kavram ise sahip olmamak ve mülksüzlük anlamına gelmektedir.

Jainlerin Bazı Özellikleri​

Jainler mükemmel insan olma yolunda ilerlemektedirler ve onların bir tanrıları yoktur. Zaten insan onlar için en üstün ve en mükemmel varlıktır. Bu nedenle daha mükemmel olan ve daha mükemmel düşünen bir Tanrı gereksinimi duymazlar. Jainler gün batımından sonra yemek yemezler ve seyahat etmezler.

Jainlerin doğaya ve başka canlılara aşırı saygı duyduğunu söylemiştik fakat bunun yanında tüm bunlarla çelişebilecek bir özellikleri vardır: Jainler kendi canlarına istedikleri zaman kıyabilirler. Jainler ölmeye karar verdikleri an itibarı ile içme, yeme, cinsellik gibi tüm insan ihtiyaçlarını azaltmaya başlayarak zamanla bu ihtiyaçlarına son verirler.

Yani hayatlarının son zamanlarını ölüm orucu tutarak geçirmektedirler. Bu, aynı zamanda çilecilik kuralını da desteklemektedir ve çile çekerek ölen kişi aziz veya azize olarak ilan edilir. Jainizm’in kurucusu Mahavira da 77 yaşında açlıktan ölmüştür. Onlara göre beden aç kalmalıdır, bedenlerini açlığa talim ettiren Jainler bu muameleye ihtiyaçları olduğunu düşünürler.

Jainizm’in İki Ana Mezhebi​

Digambara​

Bu mezhebin içerisinde olanlar bir ermişin kıyafet dahil hiçbir şeye sahip olmaması gerektiğini savunmaktadırlar. Onlara göre her türlü mülkiyet ve maddi şeylere olan bağımlılık beraberinde arzuyu da arttırmaktadır ve herhangi bir şeye duyulan arzu sonunda insanı bir şekilde sefalete sürükler.

Bu nedenle rahiplerin sadece bele kadar olan bir giysileri vardır. Bu mezhepte olanlar kurtuluşun kadınlar için mümkün olmadığına inanırlar. Bunun yanında kurucuları olan Mahavara’nın evlenmediğine inanmaktadırlar.

Svetembara​

Bu mezhebin rahipleri, Jain kutsal metinlerinde giysi giymenin yasak olmadığına inanırlar ve beyaz cübbe giyerler. Ayrıca Digambara’nın tersine bu mezheptekiler kadının da kurtuluşunun olacağına inanırlar. Bu mezheptekiler Mahavara’nın prens olduğu dönemde evlendiğine ve bir kız çocuğu olduğuna inanırlar.

Ayrıca iki mezhep arasındaki başlıca farklılık ilk Jain duası, Namaskar Sutra üzerinedir. Bunun dışında bazı küçük farklılıklar olsa da bu farklılıkların hiçbiri Jainizm’in ana noktaları üzerine değildir.