J.J. Rousseau, her insanın özgür doğduğunu ama uygar bir yaşantının var olabilmesi için toplumun çıkarları doğrultusunda ferdi özgürlüklerden feragat edilmesi gerektiğini ve bunun da sadece, herkesin özgür iradesiyle kabul ettiği bir toplum mukavelesiyle var olabileceğini söyleyerek siyaset ideolojisinde çığır açmıştır.
Toplum Mukavelesi, 1762’de yayımlandığında çağdaş demokrasi anlayışının temellerini atmış ve o periyoda kadar gündeme dahi getirilmeyen halk egemenliği niyetini öne sürmüştür.
Sivil toplum anlayışı
Sivil toplum anlayışını savunurken, siyasal yapılanmada meydana gelen bozulmaların da altını çizmiştir. Yayımlandığı günden bu yana hâlâ temel siyasi sıkıntılara parmak basabilen ve Fransız Devrimi’nin esin kaynağı olan bu yapıtı, okumanızı öneriyoruz.
Temel niyet yapıtı
Yazar, Bilimler ve Sanatlar Üstüne Söylev’den Emile’e, Beşerler Ortasında Eşitsizliğin Kaynağı’ndan İtiraflar’a, insanlık tarihinde çığır açan Aydınlanma kanısının en kıymetli Romantik düşünür-yazarıdır. Toplum Sözleşmesi’yse yayılandığı günden bugüne toplumların birarada yaşayışlarına ait en temel niyet yapıtlarından biri olma özelliğini sürdürmektedir.