Kadın Sağlığı ve Çalışma Hayatı Kadın Sağlığı ve Çalışma Hayatı 1Üreme sistemleri ile ilgili farklar dışarıya, kadın ve erkek işçilerin zararlı iş koşullarından ve bunları denetim önlemlerinden aynı şekilde etkilendiğine dair yaygın bir hatalı kavrayış vardır Kadınlar ve erkekler sık sık benzer hastalıktan etkilenirken, fiziksel, metabolik, hormonal, fizyolojik ve psikolojik olarak faklılık gösterirler Örneğin, kadınların sıradan vücut ve adale kütlelerinin daha ufak olması nedeniyle bireysel koruyucu giysilerin ve araçların ölçülerine uygun olup olmadığına dikkatli olmak gerekir Aynı şekilde, sıradan gövde kütlesinin erkeklerden daha ufak olması kadınları alkolün karaciğer ve santral sinir sistemi üzerine etkileri açısından daha duyarlı kılar 1Çalıştıkları iş türleri, hayat biçimlerini etkileyen sosyoekonomik etraf ve sağlığı geliştirme programlarına katılım ve yanıt açısından da faklılıklar gösterirler Son zamanlarda bazı şansın dönmesi olmasına karşın, kadınlar çoğunlukla sıkıcı derecede rutin ve tekrarlayıcı kazalara maruz kaldıkları işlerde çalışıyorlar Vergi eşitsizliği yaşıyor; ev işleri, çocuk ve yaşlı bakımı gibi erkeklerin benzer derecede paylaşmadığı sosyal sorumluluklar taşıyorlar 1Gelişmiş ülkelerde kadınların beklenen yaşam süresi, derhal her yaş grubunda, erkeklerden uzundur Beklenen yaşam süresi 45 yaşındaki bir Japon kadın için 375 yıl, İskoç kadın için 328 yıl iken diğer birinci dünya ülkelerinden kadınlar için de bu sınırlar arasındadır Bu gerçekler kadınların dinç olduğu gibi bir algılamaya niçin olur Bu extrayılların, çoğu önlenebilir olan kronik hastalıklar ve sakatlıklarla geçirildiği gerçeği ise gözden kaçırılmaktadır Çoğu bayan karşılaştıkları afiyet risklerinden, dolayısıyla bu risklerin kontrolü ve önemli hastalık ve kazalardan korunma yöntemlerinden farkında değildir Mesela, birçok kadın meme kanseri riskinin fakındayken, vakit içinde kadınlarda majör ölüm nedeni haline gelen kalp hastalıklarının ve primer olarak sigara kullanımındaki artışa bağlı olarak oysa koroner arter hastalıkları için de majör risk faktörüdür artış belirten akciğer kanserinin haberdar değillerdir 1Amerika Birleşmiş Devletleri'nde, 1993 yılında, 2500 erişkin kadın ve 1000 yetişkin erkekle görüşülerek yapılan milli bir araştırma (Harris ve ark1993) kadınların önemli sağlık sorunları yaşadıklarını ve gerekli tıbbi yardıma ulaşamadıklarını göstermiştir Araştırma sonuçlarına kadar, her on kadından üç veya dördünün yerinde klinik koruyucu hizmet almamaları sebebiyle tanısı konulmamış, tedavi edilebilir rahatsızlık riski taşıdığı saptanmıştır Koruyucu hizmet almamalarının nedeni, afiyet sigortalarının olmaması veya doktorlarının deneme yaptırmalarını ve araştırmanın zorunlu olduğunu söylememesidir Hem, araştırmaya katılan kayda değer sayıdaki kadının bireysel doktorlarından hoşnut olmadıkları görülmüştür: on kadından dördü (erkeklerin iki katı) doktorun kendilerini ciddiye almadığını açıklama etmiş ve % l7’sine (erkeklerde % 10) problemin kafasındaolduğu söylenmiştir 1Ruhsal hastalık oranları kadınlar ve erkekler için terbiyesizce aynı iken rahatsızlık türleri değişmektedir: kadınlarda bunalım ve anksiyete bozuklukları daha sık görülürken erkeklerde madde ve içki bağımlılığı ve anti sosyal karakter bozuklukları sıktır (Glied ve Kofman 1995) Erkekler genel olarak ruh sağlığı uzmanlarından yardım alırken, kadınlar sıklıkla birinci basamakta tedavi edilmekte ve çoğu gereklilik duydukları ilgiyi görememektedir Kadınlar, bilhassa yaşlı kadınlar, artı oranda psikotropik ilaç reçetesi almakta ve bu şart psikotrop ilaçların muhtemelen aşın tüketildiği konusundaki kaygıyı arttırmaktadır Fazla sık olarak, önlenebilir ve tedavi edilebilir sorunlardan ve stresten kaynaklanan zorluklar, sağlık durumu çalışanları, aile üyeleri, şefler ve çalışma arkadaşları ve hatta kadınların kendileri tarafından ay hali' ya da yaşam değişikliğiyansıması olarak tanımlanmakta ve tedavi edilmeden bırakılmaktadır 1Saydığımız şartlar, kadınların ihtiyar ya da genç olsun bedenlerini tanıdıkları ve onun nasıl işlediğini bildikleri varsayımıyla birleşmektedir Bu varsayım doğruluktan uzaktır Bu konuda yaygın bir ihmalkârlık ve eleştirilmeden kabul edilmiş yanlış bilgilenme söz konusudur Çoğu bayan bilgisizliğini açıklamaktan utanmakta ve bayağıveya basit açıklamaları olan semptomlar sebebiyle endişe taşımaktadır 1Kadınlar, alıştırma yaşamının büyük bir kısmında işgücünün %50'sini oluşturduğuna ve bazı sektörlerde daha pozitif yer aldıklarına göre; önlenebilir ve düzeltilebilir sıhhat sorunları sağlıkları, üretkenlikleri ve çalıştıkları şirketler üzerinde keskin ve ortadan kaldırılabilir bir tartı doğurmaktadır Bu ağırlık, kadınlar için düzenlenmiş bir işyeri sağlık durumu geliştirme programı ile keskin şekilde azaltılabilir 1Bayan Sağlığını Ilerletmek için Işyeri Programı 1Sıhhat bilgisinin büyük bir kısmı gazeteler, dergiler ve televizyon kanalıyla edinilmektedir Fakat bu bilgilerin çoğu eksiktir ve belirli ürünlerin ve hizmetlerin tanıtımı için uyarlanmıştır Medya, genelde, tıbbi ve bilimsel gelişmelerin tanıtımında, cevaplandırdığından daha fazla soru sormakta ve hatta yersiz gerginliklere yol açmaktadır Afiyet çalışanları hastanelerde, kliniklerde ve özel muayenehanelerde hastanın semptomları ile bağlantılı olmayan kayda değer sağlık konuları ile vakit harcamamak içiıı hastanın bahşedilen bilgileri anlayabilecek bir altyapıya sahip olup olmadığından muhakkak elde etmek konusunu çoğu kez beceriksiz bırakmaktadırlar 1İyi düzenlenmiş bir işyeri sağlık geliştirme programı, kesin ve bütün bilgilenme, grup içinde ve kişisel görüşmelerde soru sorabilme fırsatı, klinik koruyucu hizmetler, sıhhat geliştirme etkinliklerine katılını fırsatı, hastalık ve sakatlıkları asgari düzeye çekebilmek 1için danışmanlık hizmetini içermelidir Dükkan, sağlık deneyimlerinin ve bilgilerinin paylaşımı için hele de sağlık durumu sorunları meslek koşulları ile bağlantılıysa ideal bir ortamdır Sağlıklı hayat biçimine ulaşılması ve sağlık geliştirici etkinliklere katılım için çalışma arkadaşlarının varlığı ek bir motivasyon sağlar 1Kadınlara karşın programlar büyük bir çeşitlilik göstermektedir Ernst ve Young adlı büyük bir işyeri, Londra’daki çalışanları için dışarıdan gelen bir konsültan kadar düzenlenen Kadınlar İçin Sağlık Seminerleri organize etmiştir Seminerlere tüm düzeylerden çalışanlar katılmış ve fazla memnun kalmışlardır Katılan kadınlar sunumlarının biçimini tespit konusunda özgürlük bırakılmıştır Konsültan dışarıdan geldiği ve çalışma statüleri için bir korkutma oluşturmadığı için, birlikte bayan sağlığı hakkında kafalarının girift olduğu birçok konuyu tartışmış ve açıklığa kavuşturmuşlardır 1İngiltere'de BUPA (British United Provident Association) Afiyet Merkezleri 35 benzer fakat coğrafi olarak öbür birimde gezici sıhhat üniteleriyle binlerce kadına hizmet vermiştir Kadınların büyük bir çoğunluğu sağlık geliştirme programlarına işverenleri göre gönderilmiş, geri kalanlar egemen olarak katılmışlardır 1BUPA, en azından İngiltere'de, sadece kadınlara koruyucu hizmet veren muhtemelen ilk bayan sağlığı merkeziydi Hastane bazlı ve bağımsız bayan sağlığı merkezleri yaygınlaşmakta ve varolan sağlık durumu sistemi içinde yeterli hizmet alamayan kadınlar için bir çekim merkezi oluşturmaya başlamaktadır Prenatal ve obstetrik hizmetler yanında bilhassa koruyucu hizmetlere tartma veren birinci basamak sıhhat hizmeti sunulmaktadır 1Johns Hopkins School of Hygiene and Public Health'den araştırmacılar kadar, Commonwealth Foundation desteğiyle yapılan, 1994 yılı Bayan Sağlığı Merkezleri Milli Araştırmasına göre ABD'de 3600 bayan sağlığı merkezi vardır (Weisman 1995) Bunların %71'i primer olarak rutin jinekolojik muayene, Pap testi ve aile planlaması hizmeti verirken; %82'si hamilelik testi ve kürtaj danışmanlığı; %5O'si kürtaj; hem cinsel yolla bulaşan hastalıkların tespiti ve tedavisi, meme muayenesi ve kan basıncı kontrolü hizmetleri verilmektedir Bu merkezlerin birçoğu çevresindeki işyerlerinin kadın çalışanlarına işyeri bayan sağlığını geliştirme programları çerçevesinde hizmet sunmaktadır 1Verilen hizmet türü ne olursa olsun, bayan çalışanlar için dükkan sıhhat geliştirme programının başarısının sırrı sadece sunulan data ve hizmetin güvenilirliğinde yok, daha önemlisi, sunuluş biçiminde yatmaktadır Programlar kadınların yaklaşımları, anlayışları ve bununla birlikte kaygıları dikkate alınarak belirli bir duyarlılıkla hazırlanmış olmalıdır Bir yandan destekleyici olmalı ve hizmeti bir lütufmuş gibi sunmamalıdır 1Kadınların Sağlığı ve Çalışma Yaşamları 1Kadınlar ücretli işgücü piyasasında kalıcıdır Hatta çoğu endüstrinin temel işgücünü oluşturmaktadır Erkeklerle her açıdan eşit uygulamalarla karşılaşmalıdırlar Yalnızca bir takım sağlık durumu deneyimleri açısından farklılık gösterirler Sıhhat geliştirme programı kadınları bu farklılıklar konusunda bilgilendirmeli; gereklilik duydukları ve istedikleri afiyet hizmeti türüne ve kalitesine ulaşmaları için güçlendirmelidir Şirketler ve yöneticiler kadınların çoğunun manâlı kadın hastalıkları yaşamadıkları, yaşayan ufak bir kısım için de önleme ve kontrolün olası olduğu konusunda eğitilmelidir Bayan hastalıkları, çok nadir olgular açık havada ve aynı hastalıkları olan erkeklerden daha sık olmayacak düzeyde, kadınların tam katılımı ve etkili meslek performansının önünde engel oluşturmamaktadır id 1Birçok bayan idareci bulundukları yüksek pozisyonları yalnızca işlerinin olmasından nedeniyle yok, bununla beraber hiçbir kadın hastalığı yaşamadıklarından nedeniyle elde etmişlerdir Bu koşul bir takım kadın yöneticilerin bu cins sorunları yaşayan kadınlara aleyhinde daha tahammülsüz ve destekleyici olmayan bir söylev sergilemelerine yol açabilir Görünen o ama, işyerinde kadınların yükselmelerinin önündeki engellerden biri de kadınların kendileridir 1Kadın sağlığı konularına ve sorunlarına odaklanan ve onları yerinde duyarlık ve bağlantı ile yönlendiren bir dükkan bayan sağlığı geliştirme programının yalnızca çalışan kadınlara değil, bununla beraber onların aileleri, toplum ve çalıştıkları işyerlerine de faydası vardır özel baskı