Kadınlarda Ağız ve Diş Sağlığı

Kadınların ergenlik, mensturasyon, hamilelik , emzirme ve menapoz dönemlerinde vücutlarındaki cinsiyet hormonları seviyesinde bir takım dalgalanmalar olmaktadır Bu hormonal şansın dönmesi ilk elden veya dolaylı olarak ağız ve diş sağlığını etkileyebilmektedir

Buluğ Çağı çağında

Cinsiyet hormonu seviyesindeki dalgalanmalar, bilhassa mensturasyon dönemlerinde, diş eti kızarıklıklarına ve dişeti kanamalarına niçin olabilmektedir Bu dönemde ağız içerisinde herpes tipi viral lezyonlara ve ülserasyonlara çoğunlukla rastlanılmaktadır

Gebelik döneminde

Bu dönemde kadınlarda progesteroneve estrogenhormonlarındaki değişiklikler diş eti hastalıkları riskini artırmaktadır Bu hormonal şansın dönmesi ağız içerisinde hassasiyet ve diş etlerinde kızarıklık ve kanamalara neden olabilmektedir Hasta kadar yapılan bireysel ağız ve diş bakımı ile bu sorunların hafif olarak atlatılması sağlanabilmekle birlikte genellikle profesyonel girişim gerekebilmektedir Hamilelik sırasında oluşan uzun süreli diş eti hastalığı erken doğuma niçin olabilmektedir Hamilelik sırasında diş etlerinde oluşabilen hamilelik tümörühamileliğin son döneminde veya doğumdan sonradan kendi kendine iyileşmektedir

Bir çok gebe kadında bulantı sonucunda oluşan kusma ağız ortamındaki asiditeyi artırır Bu asitler dişlerde erozyonlara yol açabilmektedir Karbonatlı su ile gargara yapılarak asidin nötralize olması sağlanabilir Eğer böyle bir tatbik olanaksız ise yalnızca su ile ağız çalkalanarak asidik ortamın uzaklaştırılması sağlanabilir

Doğum kontrol ilaçları

Bu ilaçlar içerdikleri hormonlar nedeni ile hamilelikte oluşan ağız içi değişikliklere benzer semptomların neden olurlar Doğum denetleme haplarının uzun süreli kullanımları dişeti iltihaplarına yol açabilmektedir Doğum teftiş ilaçlarının kullanımı Çekim Sonrası Alveoliti Kuru Soketoluşumu riskini üç kere artırır bu nedenle cerrahi operasyon öncesi diş hekiminin bu durumu göz önüne alması gerekmektedir

Menapoz kadınların yaşamında epeyce önemli bir süreçtir Bu periyot esnasında kadınlarda hormonal ve psikolojik şartların değişmesi olabilmektedir Doğal olarak bu etkileşimden ağız dokuları ve dişler de paylarını almaktadır Menapoz esnasında kadınlık hormonu estrogenseviyesinde önemli bir şartların değişmesi olur ve estrogenseviyesi en az düzeye iner

Estrogenbununla beraber kalsiyumun emilmesi için zorunlu olan bir maddedir Noksanlığı kemikteki kalsiyum seviyesinin düşmesine niçin olur dolayısı ile kemik erimelerine ve osteoporeza yol açar Kemik erimesi vücuttaki tüm kemiklerde görülmektedir Kadınsı çevreleyen kemik dokusunda oluşan erime bazen dişlerin yardım dokularını yitirmelerine ve sonuçta dişlerin sallanarak kaybedilmesi ile sonuçlanabilmektedir Menapoz döneminde yüksek oranda kalsiyuma ihtiyaçları vardır (1200 mggün) Günlük perhiz ile bu miktarda kalsiyum alımı olası değildir Bu neden ile hekim tarafından kalsiyum preparatları ile kalsiyumun emilimin arttırılması için D vitamini önerilmektedir Menapoz nedeni ile değişen kalsiyum dengesini her tarafta kurabilmek için bununla birlikte hormon terapisi de uygulanmalıdır

Menapoz döneminde ağız ortamında oluşabilecek şansın dönmesi:

Menapoz sırasında kadınların ağız ortamlarında çok öbür belirtiler gözlemek mümkündür Bu belirtilerin tümü benzer anda bir kişide görülebildiği gibi biri veya birkaçı birlikte da görülebilmektedir

* Ağız kuruluğu xerostomia

* Ağızda hassasiyet

* Ağızda sancı ya yanma hissi

* Diş fırçalama sonrası ağızda yanma (özellikle sodium lauryl sulfates (SLS) taşıyan diş macunları kullanıldığından daha sonra) tat alma duyusunda değişim

* Çene kemiğinde erime

Menapoz döneminde geleneksel diş tedavilerinde özellikle dikkat edilmesi gereken bir durum yoktur

Ancak implant uygulamalarında implantın kemik ile osteointegrasyonunun sağlanabilmesi için kemik yapımının normal olması gereklidir *