Kadın erkek fark etmez Kıl demek sorun demek Hele kellik tam başa bela Kadınlarda kellik neden olur bakalım
İnsan derisinin tamamı (avuc ici, ayak tabanı haric) kıllarla kaplı Yerine gore ince, kalın, uzun, kısa Kılların gorevleri onemli Orneğin kirpik ve kaşlar gozleri dış etmenlerden koruyor Tuzlu ruzgarlarda aylar geciren denizcilerin sakalı benzer işlevde Şekilden şekle girip cıkan sacların işlevi estetik gorunumle sınırlı değil Onlar da beden ısısını dengeliyor
Kıl kabaca 3 parca: Gorunur kıl, kıl koku, kılın geliştiği yuva yani folikul Kıl buyuten yapılar kokte yer alıyor Kılcal damarlarla besleniyor Uyaran gelince calışıyor Kıl yapısı keratin adlı proteinle oluşturuluyor
Sacım niye mat?
Kutikula sacı dış etmenlerden koruyan katman Sacları citileyerek yıkamak, hırsla fırcalayıp taramak, kafa derisini kızartırcasına kurutmak kutikulaya zarar verebilir Saclar mat gorunuyorsa kutikula zarar gormuş demektir Saca renk ve esneklik veren korteks katmanı ortada En icte medulla var
Saclı deride her 6,5 cm2’de yaklaşık 1000 tel sac bulunuyor Sacın sayısı ve kalınlığı sac rengine ve kişiye bağlı Bu sayı kızıllarda ortalama 90 bin, siyah saclılarda 108 bin, kahverengi saclı olanlarda 140 bin, sarışınlarda 150 bin civarında
Neden dokuluyor?
Sac da her canlı gibi doğar buyur ve olur Bir sac telinin yaklaşık omru 4 7 yıl Gunde ortalama 75 – 100 sac teli kaybetmek normal Tarağınızda sac gormek sizi endişelendirmesin
Sac gelişimi 3 fazda ozetlenebilir:
Anajen faz: Etkin buyume donemi 2 – 6 yıl sureli Sacların %84’u bu fazda
Katajen faz: Buyume ve beslenme doneminin sonu 2 – 3 hafta sureli Sacların %2’si bu fazda
Telojen faz: Dokulmeden hemen onceki dinlenme donemi 2 – 3 ay sureli Sacların %14’u bu fazda
Yaş ilerledikce sac uretimi hızı ve kalitesi azalma eğilimi gosterir Saclar giderek incelir
Kellik nedir?
Kellik coğunlukla başın ust kısmında gorulur Bedenin farklı alanlarında oluşabilir Sadece sac değil sakal bıyık da dokulebilir Dokulme sayısız nedene bağlı gelişebilir Genetik yatkınlık, hormonsal duzensizlik, stres buna ornek Gunde 200 ve uzeri sac teli kaybediliyorsa kellik riskine karşı onlem almak gerekir
Kan basıncını ve yoğunluğunu duzenleyen ilaclar sac dokebilir Kemoterapi ilacları da sac sağlığına olumsuz yansır Mekanik dış etki (sık sık boyama, perma, aşırı şampuanlama, ısı) belki tamamen kel bırakmaz ama sacları incelterek benzer bir goruntuye neden olabilir
Farklı tipte sac dokulmelerini iceren alopesi bizde kısaca sackıran diye geciyor Bu tanım yanıltıcı Orneğin sacın yaşla incelmesi, dokulmesi zamana yayılı alopesi Genc erkeklerin ve 40 yaş ustu kadınların once alnını sonra tepesini acıp geriye kalan saclarını iyice inceltip zayıflatan dokulme androjenik alopesi
Alopesi areata cocuklarda ve genclerde yaygın Saclar birden obek obek dokulmeye başlıyor Alopesi areata duraklamazsa Alopesi totalis denen toptan kellik ortaya cıkıyor Alopesi areata mağdurları birkac yıl icinde %90 oranında saclarına yeniden kavuşuyor Kaş, kirpik ve pubik tuyler dahil tum kılların yitirilmesine de Alopesi Universalis deniyor
Alopesi bağışıklık duzeniyle ilişkili: Kandaki akyuvarlar sac hucrelerine saldırıyor Saclar zayıflıyor Buyuyemiyor
Kimi cocuklarda gorulen Trikotilomani insanın kendi sacını yolmasına neden olan psikolojik bir sorun
Kadınlar neden kel olur?
Kadınların kel kalmadığı goruşu yaygın Erkeklerin sacları 20’li yaşların başında dokulmeye başlarken kadınlarda bu yaş 40 Bu inanışın arkasında da bu durum var Sac dokulmesini tetikleyen hormonun erkeklere oranla kadınlarda daha az uretilmesi dokulme oranını ve şiddetini azaltıyor Araştırmalar kadınların %13’unun menopoz oncesi ve sonrası donemlerde sac dokulmesi yaşadığını gosteriyor 65 yaş uzeri kadınlarda bu oran %75
Nasıl tedavi edilir?
Sac dokulmesini tedavi etmeye yonelik onlarca yontem var Onemli olan (kozmetik veya cerrahi) bu yontemlerden hangisinin daha uygun olduğuna karar vermek Kozmetik yontemlerle sorun cozulemezse cerrahi mudahaleyle sonuc alınabilir Doktorların onermediği uygulamalar kalan sacları da yakabilir: Doktorla goruşme şart
Sac naklinde bedenin farklı bolgelerinden alınan sağlıklı kıl kokleri kelleşen bolgeye yerleştiriliyor Kafa derisi kucultme yonteminde ise kelleşen bolgeler yok ediliyor Kafanızda hala sac olan bolgeler esnetilerek kel bolgeler azaltılmaya calışılıyor
İnsan derisinin tamamı (avuc ici, ayak tabanı haric) kıllarla kaplı Yerine gore ince, kalın, uzun, kısa Kılların gorevleri onemli Orneğin kirpik ve kaşlar gozleri dış etmenlerden koruyor Tuzlu ruzgarlarda aylar geciren denizcilerin sakalı benzer işlevde Şekilden şekle girip cıkan sacların işlevi estetik gorunumle sınırlı değil Onlar da beden ısısını dengeliyor
Kıl kabaca 3 parca: Gorunur kıl, kıl koku, kılın geliştiği yuva yani folikul Kıl buyuten yapılar kokte yer alıyor Kılcal damarlarla besleniyor Uyaran gelince calışıyor Kıl yapısı keratin adlı proteinle oluşturuluyor
Sacım niye mat?
Kutikula sacı dış etmenlerden koruyan katman Sacları citileyerek yıkamak, hırsla fırcalayıp taramak, kafa derisini kızartırcasına kurutmak kutikulaya zarar verebilir Saclar mat gorunuyorsa kutikula zarar gormuş demektir Saca renk ve esneklik veren korteks katmanı ortada En icte medulla var
Saclı deride her 6,5 cm2’de yaklaşık 1000 tel sac bulunuyor Sacın sayısı ve kalınlığı sac rengine ve kişiye bağlı Bu sayı kızıllarda ortalama 90 bin, siyah saclılarda 108 bin, kahverengi saclı olanlarda 140 bin, sarışınlarda 150 bin civarında
Neden dokuluyor?
Sac da her canlı gibi doğar buyur ve olur Bir sac telinin yaklaşık omru 4 7 yıl Gunde ortalama 75 – 100 sac teli kaybetmek normal Tarağınızda sac gormek sizi endişelendirmesin
Sac gelişimi 3 fazda ozetlenebilir:
Anajen faz: Etkin buyume donemi 2 – 6 yıl sureli Sacların %84’u bu fazda
Katajen faz: Buyume ve beslenme doneminin sonu 2 – 3 hafta sureli Sacların %2’si bu fazda
Telojen faz: Dokulmeden hemen onceki dinlenme donemi 2 – 3 ay sureli Sacların %14’u bu fazda
Yaş ilerledikce sac uretimi hızı ve kalitesi azalma eğilimi gosterir Saclar giderek incelir
Kellik nedir?
Kellik coğunlukla başın ust kısmında gorulur Bedenin farklı alanlarında oluşabilir Sadece sac değil sakal bıyık da dokulebilir Dokulme sayısız nedene bağlı gelişebilir Genetik yatkınlık, hormonsal duzensizlik, stres buna ornek Gunde 200 ve uzeri sac teli kaybediliyorsa kellik riskine karşı onlem almak gerekir
Kan basıncını ve yoğunluğunu duzenleyen ilaclar sac dokebilir Kemoterapi ilacları da sac sağlığına olumsuz yansır Mekanik dış etki (sık sık boyama, perma, aşırı şampuanlama, ısı) belki tamamen kel bırakmaz ama sacları incelterek benzer bir goruntuye neden olabilir
Farklı tipte sac dokulmelerini iceren alopesi bizde kısaca sackıran diye geciyor Bu tanım yanıltıcı Orneğin sacın yaşla incelmesi, dokulmesi zamana yayılı alopesi Genc erkeklerin ve 40 yaş ustu kadınların once alnını sonra tepesini acıp geriye kalan saclarını iyice inceltip zayıflatan dokulme androjenik alopesi
Alopesi areata cocuklarda ve genclerde yaygın Saclar birden obek obek dokulmeye başlıyor Alopesi areata duraklamazsa Alopesi totalis denen toptan kellik ortaya cıkıyor Alopesi areata mağdurları birkac yıl icinde %90 oranında saclarına yeniden kavuşuyor Kaş, kirpik ve pubik tuyler dahil tum kılların yitirilmesine de Alopesi Universalis deniyor
Alopesi bağışıklık duzeniyle ilişkili: Kandaki akyuvarlar sac hucrelerine saldırıyor Saclar zayıflıyor Buyuyemiyor
Kimi cocuklarda gorulen Trikotilomani insanın kendi sacını yolmasına neden olan psikolojik bir sorun
Kadınlar neden kel olur?
Kadınların kel kalmadığı goruşu yaygın Erkeklerin sacları 20’li yaşların başında dokulmeye başlarken kadınlarda bu yaş 40 Bu inanışın arkasında da bu durum var Sac dokulmesini tetikleyen hormonun erkeklere oranla kadınlarda daha az uretilmesi dokulme oranını ve şiddetini azaltıyor Araştırmalar kadınların %13’unun menopoz oncesi ve sonrası donemlerde sac dokulmesi yaşadığını gosteriyor 65 yaş uzeri kadınlarda bu oran %75
Nasıl tedavi edilir?
Sac dokulmesini tedavi etmeye yonelik onlarca yontem var Onemli olan (kozmetik veya cerrahi) bu yontemlerden hangisinin daha uygun olduğuna karar vermek Kozmetik yontemlerle sorun cozulemezse cerrahi mudahaleyle sonuc alınabilir Doktorların onermediği uygulamalar kalan sacları da yakabilir: Doktorla goruşme şart
Sac naklinde bedenin farklı bolgelerinden alınan sağlıklı kıl kokleri kelleşen bolgeye yerleştiriliyor Kafa derisi kucultme yonteminde ise kelleşen bolgeler yok ediliyor Kafanızda hala sac olan bolgeler esnetilerek kel bolgeler azaltılmaya calışılıyor