Kadınları erkeklerden farklı etkileyen hastalıklar

Cinsiyet, uygar toplumlarda çok ehemmiyet verilen bir kavram olduğu kadar, sıhhat açısından da hayli değer arz etmektedir. İnsan çeşidinin devamı dikkate alındığında, bayan sıhhatinin genel toplum sıhhatini izafi olarak çok daha önemli biçimde etkileyebileceği görüşünde birleşilmemesi olanaksızdır. Sıhhat sıkıntıları bayanlara ya da erkeklere has olabilir. Lakin, hem erkeklerin hem de bayanların ortak olarak karşılaştıkları sıhhat sıkıntılarında, bayanların daha fazla etkilendiği de gözleniyor. Örneğin, kısırlık üzere meseleyle karşı karşıya kalındığında sorun erkeğe de ilişkin olsa tedavi teknikleri göz önüne alındığında bayanlar bu durumdan daha çok etkilenmektedir. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Erkut Attar, bayan ve erkeklerin farklı üreme organlarına ve hormonlara sahip olmasının yanı sıra, gebeliğin başlı başına bayan sıhhati üzerinde tesir yarattığını söyledi.



Osteoporoz bayanlarda daha yaygın

Osteoporoz için risk faktörlerinin başında bayan olmak geliyor. Bunun temel nedeninin de bayanların kemik kütle yoğunluğunun erkeklere oranla daha düşük olması olduğunu söyleyen Prof. Dr. Erkut Attar, kelamlarına şöyle devam etti:

"Üstelik menopozla birlikte yumurtalıklarda östrojen hormon üretiminin azalması kemik kaybına neden olmaktadır. Münasebetiyle tüm bunlar bayanları osteoporoz açısından daha riskli kümeye sokmaktadır. Genç bayanlarda da erken yumurtalık yetmezliği yahut erken menopoz kemik kaybının daha genç yaşlarda başlamasına neden olabilmektedir. Menopozla birlikte ortaya çıkan en büyük meselelerden biri de bayanlarda kalp ve damar hastalıklarındaki artışlardır.”



Kalp krizi belirtileri farklı olabilir

İnsan vefatlarında birinci sırada kalp hastalıkları bulunmaktadır. Her iki cins açısından bakıldığında da göğüs ağrısı en yaygın görülen belirtilerin başında geliyor. Lakin, yapılan araştırmaların bayanların kalp krizi belirtilerinin daha farklı formlarda kendini gösterdiğini hatırlatan Prof. Dr. Erkut Attar, şu bilgileri verdi:

"2003 yılında yapılan çok merkezli bir çalışmada, kalp krizi geçirenlerin yaklaşık %80'inin, kriz yaşanmadan evvel bir aydan daha uzun müddet en az bir semptom yaşadığını gösteriyor. Bunun dışında, uyku bozuklukları, çok yorgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı, korku bozukluğu, sırt ve omuz bölgesinde ağrı da bayanlarda kalp krizi belirtileri ortasında yer alıyor. Menopoz devrinden sonra da östrojen hormonu düzeyinin düşmesine bağlı olarak kalp krizi riskinin arttığı biliniyor. Bu periyotta de bayanlarda şiddetli göğüs ağrısı, bir yahut iki kola birden yayılan ağrı, süratli yahut sistemsiz kalp atışı, midede ağrı yahut rahatsızlık ve terleme kalp krizi belirtileri ortasında yer alıyor. Değerli olan, bu yakınmaların farkına varmak ve olabildiğince süratli bir halde tabibe ulaşmaktır.”



Depresyon riski erkeklere oranla iki kat daha fazla

"Araştırmalar bayanların erkeklere oranla daha fazla depresyon yaşadığını ortaya koymaktadır” diyen Prof. Dr. Erkut Attar, "Dünya Sıhhat Örgütüne nazaran de ruh sıhhatinde cinsiyet değerli bir belirleyici olmaktadır. Bayanların adet periyotlarında yaşadıkları gerginliklerde ve depresif bozukluklarında hormonal faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bayanlarda bilhassa endometriozis (çikolata kisti) nedeniyle ortaya çıkan kronik ağrıların da depresyon ve uyku bozukluklarıyla birlikte görülebildiğini biliyoruz. Bununla birlikte, erkeklerin yaşadıkları ruh hali değişikliğini kabul edip tedavi alma olasılıklarının da daha düşük olduğu görülüyor” diye konuştu.



İdrar yolu enfeksiyonları bayanlarda daha sık gözleniyor

İdrar yolu enfeksiyonları erkeklere oranla bayanlarda önemli biçimde daha fazla görülüyor. Araştırmalar, bayanların yaklaşık yüzde 40'ının hayatlarının bir periyodunda idrar yolu enfeksiyonuyla karşı karşıya olduğunu gösterirken erkeklerde bu oran yüzde 12'ler civarında seyrediyor. Bunun temel nedeninin bayan anatomisi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Erkut Attar, "Kadın üretra açıklığı anüse yakın oluğu için, anüsten üretraya bakteri geçişi daha kolay olabilmektedir. Ayrıyeten birtakım araştırmalar, daha düşük östrojen düzeyleri nedeniyle menopozdan sonra da bayanlarda idrar yolu enfeksiyonlarının arttığını göstermektedir” diye konuştu.



Bayanlar osteoartide daha eğilimli

Artritin en yaygın biçimi olan osteoartrit eklem ağrısı, eklemlerde sertlik ve ödemle kendini gösteren bir sorun. Milyonlarca insanı etkileyen bu sorunun da bayanları erkeklerden daha fazla etkiliyor. Bu datanın araştırmalarla da ortaya konduğunu söyleyen Attar, şu bilgileri aktardı:

"Araştırmalar, 50-60 yaş ortası bayanlarda tıpkı yaş kümesindeki erkeklere oranla yaklaşık 3.5 kat daha fazla el osteoartrit geliştiğini gösteriyor. Diz osteoartriti gelişme mümkünlüğü da bayanlarda erkeklerden %40 daha fazlayken, kalça osteoartriti gelişme mümkünlüğü da tekrar bayanlarda erkeklerden %10 daha fazladır. Bu değişimin nedenleri ortasında tekrar hormon düzeylerindeki değişiklikler, kas iskelet sistemindeki farklılıklar ve bayanlarda kilo alma eğiliminin daha yüksek olması gösteriliyor.”



Bayanlar erkeklerden daha fazla inme geçiriyor

Kalp damar hastalıkları açısından her iki cinsiyet de risk altında olmakla birlikte inme riski açısından cinsiyetler ortasında farklılık gösterdiğini hatırlatan Prof. Dr. Erkut Attar, bahisle ilgili şu bilgileri verdi:

"Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve aile hikayesi hem bayanlar, hem de erkeklerdeki risk faktörleri olarak sıralanıyor. Lakin, gebelik ve lohusalık migren ya da baş ağrısı sıklığı ve inme açısından bayanlara özel risk faktörleri ortasında yer almaktadır. Sanıldığının bilakis, doğum denetim hapları gebelik ve lohusalıkla kıyaslandığında daha az damar tıkanıklığına yol açtığı için genel popülasyonda inme oranlarının izafi olarak azalmasına neden olmaktadır. Öbür taraftan, doğum denetim hapı kullanan bayanlarda yumurtalık, rahim ve barsak kanserleri daha az oranda görülmektedir.”

Menopoz devrinde bayan hayatını ve hayat kalitesini değerli ölçüde etkileyen göğüs ve yumurtalık kanseri riskinin artacağına işaret eden Prof. Dr. Erkut Attar mevzuyla ilgili şu noktalara işaret etti:

"Ortaya çıkardığı en önemli meselelerden biri ise meydana gelen kemik kayıplarıdır. Menopoz ile birlikte görülebilen kemik kayıpları bayanın erken yaşlanmasına neden olabileceği üzere, ileri yaşlarda bilhassa mesken kazalarına bağlı olarak meydana gelen kemik kırıkları hayat kalitesi ve mühleti üzerinde kıymetli derecede rol oynar. Menopoz devrinde ortaya çıkabilecek organ sarkmaları ve çoklukla buna bağlı gelişen pelvik ağrı, cinsellikte yaşanan problemler ve idrar kaçırma üzere yakınmalar bayanın kendine olan inancını azaltmaktadır.”