Kafkasya

Kafkasya, Kafkas sıradağlarının ikiye böldüğü, kuzeyde Don ağzı, Maniç Çukurluğu ve Kuma ağzı hattından, güneyde Aras Nehri ve Kars Platosu ’na dek uzanan bölgenin adı

Coğrafya

Doğal sınırlarını batısında Karadeniz, doğusunda ise Hazar Denizi oluşturur Kafkas dağları Taman Yarımadası ’ndan başlayıp, güneydoğu istikametinde uzanarak Apseron Yarımadası ’na ulaşır Uzunluğu 1440 kilometreden fazladır Genişliği ise 50 ile 225 km arasında değişir

Genelde iki ya da üç sıra halinde uzanır Bu sarp dağlar batıdan doğuya içten üç esas kısımdan meydana gelir Birinci kısım Taman Yarımadası ’ndan Kuban Nehri ’nin kaynaklarına kadar uzanır Pseha Vadisi ’ne dek boy 1000 metrenin altındadır Daha doğuya içten ise 1500 metrenin altına düşmez

Orta Kafkasya ise Kuban Vadisi ’nden Daryal Geçidi ’ne dek uzanır Dağların en sarp ve yüksek kesimi buradadır bununla beraber dağlar en fazla genişliğe de burada ulaşırlar Yüksekliği 5633 metre olan Elbruz ve yine yüksekliği 5047 metre Kazbek burada yer alır

Burada da büyük kitlelerin hareketine elverişli geçit yoktur Bu Nedenle Batı ve Orta Kafkaslar sarp, son derece zorlu ve geçit vermeyen özellikleri sebebiyle Rusya ’ya aleyhinde direnen Kafkasyalıların son sığınaklarını teşkil etmiştir Doğu Kafkaslar ise, Daryal Geçidi ’nden Apseron Yarımadası ’na dek uzanır Burada dağlar alçalır ve yayvanlaşırlar

Daha fazla yüksek platolar egemen manzarayı teşkil eder Hazar Denizi ’ne içten ise bu platolar da aşamalı olarak alçalmak suretiyle değil olurlar Bu bölgenin merkezinde doğubatı istikametinde uzunluğu 180 km genişliği ise 106 km olan Dağıstan Platosu yer alır Bu bölgenin batısı daha yüksek ve zorlu olduğu için oraya nüfuz edilmesi de zordur

Ama Hazar Denizi ’ne içten arazi yapısı daha yeknesak bir hal alır ve içine girilmesi daha kolaydır İşte bu nedenle Doğu Kafkasya ’da Rusya ’ya karşı mukavemet daha çok Çeçen İnguşların ve Avarların yaşadıkları Daryal Geçidi ’ne dürüst olan kesimde daha şiddetli olmuştur

Kafkasya ’nın akarsuları genellikle kaynaklarını Kafkas dağlarının kar ve buzlarla örtülü tepelerinden alırlar Derin vadiler oyarak dağlardan indikten sonradan kaynaklarını zaten bu dağlardan bölge Kuban, Terek, Sulak ve Kura nehirlerine kavuşurlar

Doğu Kafkasya ’nın kuzeyi Terek ve Sulak nehirlerine karşın bir bozkırdır Bu bozkır ile dağlık Dağıstan arasındaki sınır az çok MahaçkaleHasavyurt aralarında uzanan çizgidir Bu çizginin kuzeyindeki bozkırda ve Hazar Denizi kıyılarında Kumuklar otururlar Buna karşılık dağlık bölgede Kafkasyalı yerli kabileler yasarlar

Daryal geçidi

Kafkasya ’nın iki önemli ve defalarca açık olan geçidi vardır Bunlardan bir Daryal geçididir Geçidin deniz seviyesinden yüksekliği 2379 metredir Vladikafkas ’ı Tiflis ’e bağlayan ve Rusların “Gürcü Askeri Yolu dedikleri yol da bu geçitten geçer Yol benzer geçitte akmakta olan Terek Nehri ’nin belli başlı kolunu peşine düşüp takip eder Orta ve güney kesimleri üstünde Osetler (Asetinler) yaşarlar

Bu geçit Kafkasya ’yı siyasi, askeri ve hatta sosyal yönlerden iki başlıca parçaya ayırır Gürcistan ’ın Rusya ’ya bağlanmasından sonradan bu geçidin önemi daha da büyümüştür Kafkasya ’yı fethetmek isteyen Rusya için keza Gürcistan ’la irtibatı aralıksız açık tutmak ve ayrıca de Batı Kafkasya ’daki ÇerkesAbhazlar ile Doğu Kafkasya ’daki Çeçenler ve Dağıstanlılar arasındaki işbirliğini kesmek açısından yaşamsal bir siklet taşımaktaydı

Derbent geçidi

Daryal ’dan diğer ikinci kayda değer geçit de Derbent ’tir Bu geçit Hazar Denizi kıyısı baştan başa uzanır ve genişliği 15 ile 30 km aralarında değişir Dağıstan ’da bu iki geçit değin manâlı olmasa da Avar, Karayan, Sol ve Mamison geçitleri de bulunmaktadır

Kafkasya Ülkeleri

Kuzey Kafkas ülkeleri

* Rusya
* KaraçayÇerkes Cumhuriyeti:
* KabardinBalkar:
* Çeçenistan:
* İnguşetya:
* Dağıstan:
* Kuzey Osetya:
* Adige:
* Kalmuk: Harita
* Stavropol Kray:
* Krasnodar Kray:
* Astrahan Oblast:

Güney Kafkas ülkeleri

* Azerbaycan
* Ermenistan
* Gürcistan
* Abhazya
* Acaristan
* Güney Osetya
* Türkiye (Kars platosu Aras Nehri) *