kahkaha ağızdan 100 km hızla çıkıyor İşte size gülme ve kahkaha ile ilgili kavramak istediğiniz her şey Meydana Çıkan sonuçlara kadar, bir erişkin her gün sıradan 17, bir çocuk ise 40 kere gülüyor Gülmeye başlayan bir insan, ciğerlerinden saatte 100 kilometreye ulaşan bir çabucak dışarıya hava veriyor İşte size gülme ve kahkaha ile ilgili kavramak istediğiniz her şey Bilim dünyası son 20 yıldır bütünsel olarak ilgileniyor gülme ve kahkaha ile Bugüne dek fareler ile maymunları gıdıklayarak yapılan deneylerde ya da hastalara fıkralar anlatılarak beyinsel aktivitelerinin izlendiği dönemde, bilim dünyası öyle pozitif ilerleme sağlayamadı Manyetik rezonans görüntüleme teknikleri ise yeni bir dönemin başlangıcı oldu Bu yeni teknoloji tamamen gülme ile aynı zamanlı olarak beynin alıştırma mekanizması incelendi Meydana Çıkan sonuçlara göre, insan sıradan yılda 6 bin 205 kez gülüyor Bir yetişkin günde ortalama 17 defa gülerken bu sayı bir çocukta 40 Gülmeye başlayan bir insan ciğerlerinden saatte 100 kilometreye ulaşan bir çabuk açık havada hava veriyor, bunu aralıklı nefes alıp vermeler takip ediyor Gülme anında yüz kaslarından biri ağzın kenarlarını geriyor ve saniyenin 16’da biri dek süren bir ses çıkarken gövde de sarsılıyor Peki insanı bu şekilde davranmaya yönelten ne? GÜLMEYİ YARATAN ÜÇ UYARI Bilim dünyasına göre gülmenin kaynağı 3 karşısında konulamaz dikkat kategorisi: Gıdıklama, güldürücü gaz ve espri 1 Gıdıklama evrimsel süreçte gülme eyleminin birincil ortaya çıkış nedeni Bedenin acayip dışsal bir temas karşı verdiği savunma tepkisi Maymunlarda gülme bu şekilde gerçekleşiyor Koltukaltı, ayak tabanı, bedenin karın bölgesinin yanları gıdıklanmadan en etkilenen bölgeler çünkü ya diğer organlar veya giysiler tarafından kapatıldığı için dışsal temasa daha az maruz kalıyorlar 2 Azot protoksitin 19 yüzyılda keşfedilen etkisi, en minik solumada deha insanı bastıramadığı bir gülme krizine yakalıyor olması Bu gaz beyni tamamıyla etkisi altına alıyor Limbik sistem içinde nöronlar arasındaki iletişimi yavaşlatan kasların hareketinin paralize olmasına yol açıyor Asap sistemi içinde nöronların olduğundan fazla daha seri hareket etmesi sonucu gülme krizi gerçekleşiyor 3 İnsanı kahkahaya boğan dikkat türleri içinde en sık karşılaşılan cins ise psikolojik olanı, yani mizah BEYNİN KAHKAHA SORUMLUSU Son 10 yıl içinde görüntüleme teknikleri tamamen gülme ve kahkahayı tetikleyen 3 unsurun da beyin içindeki benzer mekanizmadan ortaya çıktığı belirlendi Bu kapalı devre içinde beynin bir bölümü anahtar rol oynuyor (prefrontal korteks medioventral) Herhangi bir şekilde beyinlerinin bu bölümü hasara uğrayan insanlar esprileri, şakaları anlayamıyorlar Hatta kimileri kahkaha atamıyor bileBeyinde başlayan gülme sinir sistemi aracılığıyla tüm bedene dalga halinde yayılıyor Hipotalamus doğru bu sistem bu duygusal reaksiyonun şiddetini ayarlıyor Gülme ya sessiz kalıyor ya da kahkahaya dönüşüyorGülmenin bir de kimyasal boyutu var 5 molekül gülme eyleminin oluşumuna muavin oluyor Acetilkolin adale kasılmalarını; dopamin haz almayı, Gaba spazm ve denetlenemeyen hareketleri teftiş ederken serotonin neşe, keyifsizlik, öfke gibi huy türlerinden, nodadrenalin ise beyni kurnaz tutmaktan sorumluGülme bedene iki eksenden yayılıyor: Kas ve nefes Gülme, yüzdeki 15 ufak kastan başlayarak birçok kası harekete geçiriyor GÜLME GÜLMEYİ TETİKLİYOR İşin bir öteki garip yönü gülmenin öteki gülmeleri de tetiklemesi Birini gülerken gözlememiz bizim de otomatikman yüz kaslarımızı harekete geçiriyor Ara Sıra gülme bulaşıcı bir kriz haline bile gelebiliyor Hálá bilim dünyasında gizemi çözülemeyen olaylardan biri 1962 yılında Tanzanya’nın bir bölgesinde meydana gelen gülme salgını 2 buçuk sene süren gülme salgını bine yakın genç kızı etkilemişti Salgın gülme krizinin meydana geldiği 40 köy karantinaya alınarak durdurulabilmişti İnsanın neden güldüğünü filozoflar ve psikologlar 3 kuram ile açıklıyorlar: Densizlik ya da beklenenin dışındaki gelişmeler Rahatlama Kendini diğerlerinden daha üstün görme GÜLME ÇEŞİTLERİ * Sessiz gülümseme çocukta, maymunların ‘ağız açık, yüz gergin’ mimiğine yakın bir tebessüm Yetişkinlerde ise bu tür gülmeye kimi süre burundan çoğunlukla nefes vermeler eşlik ediyor * Mimiksiz tebessüm Sesler içsel Çıkarılan sesler duyuluyor fakat ağız kapalı kalıyor * Sesli tebessüm Ağız hafifçe aralanıyor, gözlerin kenarları kırışıyor, minik sesler çıkıyor Genelde bu nesil gülüşleri kahkahalar takip ediyor * Şiddetli gülümseme Ağız iri açılıyor, baş geriye itiliyor, sesler daha gür çıkıyor Kimi süre boğazdan sesler geliyor * Çılgın gülümseme Uzun süreli, yoğun ve birçok zaman yoklama edilemeyen gülümseme türü