Kalça Protezi Ameliyatı

Kalça Protezi Ameliyatı Nedir?​

Kalça eklemi bir top ve yuvadan meydana gelir. Uyluk kemiğinin tepesi, yani femur başı, top denilen kısmı tanımlarken, kemik ve kıkırdaktan oluşan diğer kısım da yuvayı tanımlar. Kalça protezi ameliyatı, hasarlı top ve yuvanın, kendilerine benzer özellikteki, yeni ve dayanıklı sentetik yapılarla değiştirildiği bir prosedürdür.

Kalça Protezi Ameliyatına Kimler İhtiyaç Duyar?​

Kalça protezi ameliyatı geçiren çoğu kişi 50 ile 80 yaşları arasındadır. Bu ameliyat genellikle kalça artritinin tedavisi için yapılır. Artrit, kıkırdağı parçalayan bir rahatsızlıktır. Kıkırdak olmadan kemikler birbirine sürtünür ve yaşanır.

Kalça protezinin çözüm olarak görüldüğü 3 tip artrit vardır:

• romatoid artrit - eklem iltihabına sebebiyet veren bir otoimmün hastalık
• travmatik artrit - bir yaralanma sonucu meydana gelen eklem hasarı
• osteoartrit – ileri yaşlı yetişkinlerde en sık görülen dejenerasyon

Genellikle doktorlar artrit problemini kontrolde tutmak için, yürüteç veya baston, düşük tempolu bir egzersiz programı ve ibuprofen gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçları kullanırlar. Bu önlemlerin artık yetersiz kaldığı noktada, kalça eklemi protezi en iyi çözüm olarak görülür. Ağrı nedeniyle uyuyamıyorsanız, rahat oturamıyorsanız veya artritiniz günlük aktivitelerinizi kısıtlıyorsa, kalça eklemi protezini düşünebilirsiniz.

Kalça protezleri diğer sağlık durumları için de kullanılabilir. Örneğin, kalça ekleminde bir tümör görülmesi durumunda kullanılırlar. Acil durumlarda, kalça ekleminde veya uyluk kemiğinde bir kırık meydana geldiğinde, kırığı onarmak adına yine kalça protezine başvurulabilir.

Yapılan yeni kalça temelde dört bileşene sahiptir:

• metalden yapılmış bir soket
• topun yuva içinde rahatça hareket etmesine imkan veren bir astar yapısı
• uyluk başının yerini alacak metal veya seramik bir top
• topun tutturulacağı metalden bir çubuk (uyluk kemiğini stabilize etmeye yarar.)

Farklı eklem protez seçenekleri bulunur. Çoğu cerrah çimentosuz eklem protezini tercih etse de, daha hızlı ve başarılı bir yapışmanın sağlanması için, kalçaya kemik çimentosu ile çimentolu bir protez de takılabilir. Her iki yol da benzer başarı oranları gösterir. Ancak iyileşme açısından ayrıldıkları noktalar vardır.

Kalça proteziniz için belki de en önemlisi, bu iş için doğru cerrahı nasıl seçeceğinizi bilmektir. Çoğu zaman, bir cerraha yönlendirilmekle sürece başlarsınız. Doğru doktoru bulmak için birkaç adayla görüşmeyi düşünebilirsiniz. Cerrahınıza, kaç tane kalça protezi yaptığını, genel başarı oranlarını, tahmini iyileşme süresini ve operasyon sonrasındaki bakımınızla ilgilenip ilgilenmeyeceğini sorabilirsiniz.

Kalça Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?​

Yaşanan bir kaza gibi acil bir şekilde kalça protezi yaptırmıyorsanız, ameliyatınız muhtemelen birkaç hafta önceden planlanır. Doktorunuz, vücudunuzun, operasyon için mümkün olan en elverişli duruma gelmesi için bir süre belirler ve bekler. Bunun yanında, biraz kilo vermeniz ve kan sulandırıcılar da dahil olmak üzere bazı ilaçları kullanmayı bırakmanız gerekebilir. Bu süreçte hareketiniz sınırlanacağı için, uzun mesafeleri ve merdiven kullanımınızı en aza indirmeli ve yaşam alanınızı yeniden düzenlemelisiniz. Örneğin, önceden yemek hazırlayabilir ve dondurabilirsiniz. Aşırı zorlanmayı engellemek için günlük eşyaları kol mesafesine yerleştirebilirsiniz.

Ameliyat olacağınız gün, gece yarısından sonra hiçbir şey yiyip içmemeniz söylenebilir. Bu tarz uyarıları dikkate almanızda fayda vardır. Ameliyat gününde kontrolleriniz yapıldıktan sonra, hemşireniz sizi ameliyat için hazırlanmanız gereken bir odaya götürür. Operasyonunuzun başlama zamanı geldiğinde, ameliyathaneye alınırsınız. Bu aşamada size ya genel anestezi yapılır ya da ameliyat süresince uyumanızı sağlayan başka bir ilaç verilerek ağrı hissetmeniz engellenir.

Cerrahınız, genel anestezide risk oluşturabilecek kalp veya akciğer gibi organlarda rahatsızlıklarınız varsa bunu bilmelidir. Buna göre anestezi şekli, lokal veya bölgesel olabilir ve bu kişilere, ameliyat esnasında sakin kalabilmelerine yardımcı olmak için sakinleştirici de verilebilir. Operasyon 1 ila 3 saat içerisinde tamamlanır.

Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Yaşam​

Ameliyattan sonra, anestezinin etkisi geçerken birkaç saat için bir iyileşme alanına taşınırsınız. Bu aşamada tansiyonunuz, nabzınız, ağrı seviyeniz, ilaç ihtiyacınız ve anestezi sonrası uyanma durumunuz takip edilir. Bazı kişiler aynı gün evine dönebilir, ancak çoğu bir veya iki gece hastanede kalabilir.

KAN PIHTISINI ÖNLEME​

Ameliyatınızdan sonra bacaklarınızda kan pıhtılaşması riski artar. Bu komplikasyonu önlemek adına bazı çözüm yolları bulunur. Ameliyattan hemen sonra koltuk değnekleriyle veya bir yürüteçle yürümeye teşvik edilirsiniz.

Bu muhtemelen ameliyatınızla aynı gün veya ertesi gün gerçekleşir. Hem operasyon esnasında hem de sonrasında, alt bacaklarınızda elastik yapıda kompresyon çorapları veya şişirilebilen hava kılıfları giyebilirsiniz. Şişirilmiş kolların uyguladığı basınçla, kanın bacak damarlarında birikmesi önlenir ve pıhtıların oluşma olasılığı azalır. Cerrahınız, ameliyattan sonra enjekte edilen veya oral yolla alınan kan inceltici ilaçlar reçete edebilir. Ne kadar kolay yürüdüğünüz, ne kadar aktif kaldığınız ve genel kan pıhtılaşma riskiniz, ameliyattan sonraki dönemde kan sulandırıcılara olan ihtiyacınızı belirler.

FİZİK TEDAVİ​

Fizyoterapistiniz, iyileşmenize hız kazandırmak için hastanede ve evde yapabileceğiniz egzersizler planlayıp size yardımcı olur. Eklemlerinizi ve kaslarınızı yeniden güçlendirmek için aktivite ve egzersiz yapmak, gününüzün önemli bir parçası olmalıdır. Fizyoterapistiniz güçlendirme ve hareket egzersizleri önerir. Yürüteç, baston veya koltuk değneği gibi bir yürümeye yardımcı aletleri nasıl kullanacağınızı öğrenmenize yardımcı olur.

EVDE İYİLEŞME DÖNEMİ​

Hastaneden ayrılmadan önce, size ve refakatçilerinize yeni kalçanızın bakımı konusunda ipuçları verilir. Rahat bir iyileşme ve alışma dönemi için, bir arkadaşınız veya akrabanız size yemek yapabilir. Bunun yanında günlük hayatta sıkça kullandığınız eşyaları yakınınıza yerleştirebilirsiniz. Özellikle iyileşme döneminde vaktinizin çoğunu geçireceğiniz telefonunuzu, tabletinizi, TV kumandanızı ve kitaplarınızı yakınınızda tutun. Ancak eğilmekten veya uzanmaktan kaçının. Alçak bir tuvalete sahipseniz, yükseltilmiş bir klozet kapağı almak gibi yaşam alanınızda ufak değişiklikler yapmanız da sizin için yararlı olur. Bunların yanında en önemli unsurlardan biri merdiven inip çıkmayı minimumda tutmanızdır. Yine bu süreçte sağlam, arkası düz bir sandalyeye oturun. Yatar koltuklar kullanmayın. Düşmeleri önlemek için, zeminde kayabilecek tüm halıları kaldırın ve odaları dağınıklıktan uzak tutun.

Ameliyattan muhtemelen 6 ila 12 hafta sonra, doktorunuz sizinle görüşmek ister ve kalçanızın düzgün bir şekilde iyileştiğinden emin olmak için kontrol eder. Git gide güçlenerek, iyileşme döneminin tamamlanması için gereken süre 6 ila 12 ay arasıdır.

Yeni kalça ekleminiz, ameliyattan önce hissettiğiniz ağrıyı azaltır ve ekleminizdeki hareket aralığını arttırır. Ancak kalça proteziniz olmadan önce yapabileceğiniz her şeyi yapmayı bir anda beklememelisiniz. Koşmak veya basketbol oynamak gibi yüksek tempolu aktiviteler yapay ekleminiz üzerinde çok stres oluşturabilir. Ancak zamanla rahatça yüzebilir, golf oynayabilir, yürüyüş yapabilir veya bisiklete binebilirsiniz. Rahatça hareket edebilmeniz için eklem sağlığınız önemlidir. Kalça ağrılarınız günlük hayatınızda aksamalara yol açıyorsa ve ağrılarınız dayanılmaz oluyorsa en kısa zamanda bir ortopedi doktoruyla iletişime geçin.