Kalın barsak kanseri nedir?
Bağırsakların son kısmı olan kalın bağırsağın iç kısmında bulunan hücrelerden kaynaklanır. Kalın bağırsağın son 15 cm’ lik kısmına rektum ismi verilir. Çabucak tüm kalın bağırsak kanserleri uygun huylu polip dediğimiz oluşumlardan kaynaklanır. Bu nedenle bu poliplerin endoskopi ile bulunup çıkarılması kalın bağırsak kanseri gelişme riskini azaltacaktır. Kalın bağırsak kanserleri kabaca dört evrede incelenir.
Evre A : Kanser hücreleri bağırsak duvarının en iç tabakasındadır.
Evre B : Hücreler duvarda ilerlemiş, kas tabakasına ulaşmış lakin dışına ve başka dokulara yayılmamıştır.
Evre C : Bir sonraki aşamadır ve hücreler bağırsağın derhal yanındaki lenf nodüllerine yayılmıştır.
Evre D : En ileri evredir. Hücreler karaciğer, akciğer üzere uzak organlara yayılmıştır.
Erken evrelerde yakalandığında sonuçlar son nokta uygundur.
Neden oluşur ?
Her hengam nedenini muayyen olmasa da birtakım durumlar gelişme riskini arttırmaktadır.
Hayvansal yağ, proteinden güçlü ve düşük lifli azıkların tüketilmesi riski arttırmaktadır.
Ailevi adenomatöz polipozis olarak bilinen kalın bağırsakta çok sayıda(bazen yüzlerce) uygun huylu polipler biçiminde oluşan illette önemli orantıda kanser gelişir.
Kalın bağırsağın iç yüzeyinde ülserlerle seyreden bir marazı olan ülseratif kolit li hastalarda risk altındadır.
Aile de(anne-baba ve kardeşler) kalın bağırsak kanseri olanlarda da risk artar.
Bulguları nelerdir ?
Kalın bağırsak kanseri aşağıdaki bulgulardan birine ya da birden ziyadesine neden olur.
Dışkı da kan
İki haftadan daha çokça süren kabızlık ya da ishal
Kilo kaybı
Karın ağrısı
Dışkılama sonrası tam bir rahatlamanın olmaması ve bir müddet sonra tekrar dışkılama gereksinimi.
Dışkılama alışkanlığında değişiklik
Çok erken evrelerde hiç bir bulgu vermeyebilir.
Nasıl tanı konur ?
Günümüzde 50 yaşı geçmiş tüm şahıslara tarama hedefli kolonoskopi önerilmektedir. Bir sorun saptanmazsa bu tetkik beş yılda bir tekrarlanmalıdır.
Tanı aşaması tabip tarafından hastanın düzgün bir halde şikayetlerinin dinlenmesi ve muayene edilmesiyle başlar.
Parmakla bağırsağın son kısmının muayene edilmesi son kademe değerlidir.
Kalın bağırsağın iç kısmı ışılı bir aletle muayene edilecektir(rektoskopi-kolonoskopi) ve gerekli görüldüğünde tanı emeliyle kesim alınıp incelenecektir.
Bu testler sonrası hastanın kalın bağırsak kanseri olduğu anlaşılırsa aşağıdaki testlerle inceleme devam edecektir.
Kan kıymetlerinizi ve kimi organlarınızın fonksiyonlarını incelemek gayesiyle laboratuar testleri
Akciğer sineması
Karın ultrasonu.
Karın bilgisayarlı tomografisi.
Birtakım durumlarda hekiminiz tarafından daha ileri ve farklı tetkikler istenebilir.
Nasıl tedavi edilir ?
Üç ana tedavi usulü vardır ?
Cerrahi en değerli ve ana tedavi prosedürüdür. Bazen tek başına kafidir.
Kemoterapi(ilaç tedavisi) ekseriyetle cerrahi tedavi sonrası kalın bağırsak dışında mikroskobik olarak kanser hücresi olması olası hastalara verilir. Cerrahi tedavi bahtını kaybetmiş ileri olgulara uygulanır. Bu olguların bir kısmında tümör küçülebilir. Cerrahi tedavi talihi tekrar değerlendirilmelidir.
Radyoterapi(ışın tedavisi) yüksek kuvvetli ışınlarla(radyasyon) tümör hücreleri ortadan kaldırılır. Çoklukla kalın bağırsağın son kısmı olan rektumun kanserlerinde bazen ameliyat öncesi bazen de ameliyat sonrası kullanılır.
CERRAHİ TEDAVİ
Tümörün büyüklüğüne ve yerleştiği konuma nazaran cerrahi yaklaşım değişebilir. Sıklık yapılan cerrahi tümörün etrafındaki ehliyetli sağlam doku ve lenf bezleriyle birlikte çıkarılması halindedir. Az da olsa kolostomi ismi verilen bağırsağın uç kısmının karın dışına alınması halinde bir teşebbüs gerekebilir. Bu metot umumiyetle süreksiz olarak uygulanır. Çok az olguda kalıcı olacaktır. Karaciğer ve akciğer de tutulumu olan olgularda kalın bağırsaktaki tümörle birlikte ya da daha sonra bu organlardaki tümoral dokuları çıkarma formunda bir teşebbüste uygulanabilir.. Kalın bağırsağa yönelik bu ameliyatların kimi hastalarda saklı cerrahi olarak bilinen laparoskopik sistemlerle de yapılması mümkündür.
Bağırsakların son kısmı olan kalın bağırsağın iç kısmında bulunan hücrelerden kaynaklanır. Kalın bağırsağın son 15 cm’ lik kısmına rektum ismi verilir. Çabucak tüm kalın bağırsak kanserleri uygun huylu polip dediğimiz oluşumlardan kaynaklanır. Bu nedenle bu poliplerin endoskopi ile bulunup çıkarılması kalın bağırsak kanseri gelişme riskini azaltacaktır. Kalın bağırsak kanserleri kabaca dört evrede incelenir.
Evre A : Kanser hücreleri bağırsak duvarının en iç tabakasındadır.
Evre B : Hücreler duvarda ilerlemiş, kas tabakasına ulaşmış lakin dışına ve başka dokulara yayılmamıştır.
Evre C : Bir sonraki aşamadır ve hücreler bağırsağın derhal yanındaki lenf nodüllerine yayılmıştır.
Evre D : En ileri evredir. Hücreler karaciğer, akciğer üzere uzak organlara yayılmıştır.
Erken evrelerde yakalandığında sonuçlar son nokta uygundur.
Neden oluşur ?
Her hengam nedenini muayyen olmasa da birtakım durumlar gelişme riskini arttırmaktadır.
Hayvansal yağ, proteinden güçlü ve düşük lifli azıkların tüketilmesi riski arttırmaktadır.
Ailevi adenomatöz polipozis olarak bilinen kalın bağırsakta çok sayıda(bazen yüzlerce) uygun huylu polipler biçiminde oluşan illette önemli orantıda kanser gelişir.
Kalın bağırsağın iç yüzeyinde ülserlerle seyreden bir marazı olan ülseratif kolit li hastalarda risk altındadır.
Aile de(anne-baba ve kardeşler) kalın bağırsak kanseri olanlarda da risk artar.
Bulguları nelerdir ?
Kalın bağırsak kanseri aşağıdaki bulgulardan birine ya da birden ziyadesine neden olur.
Dışkı da kan
İki haftadan daha çokça süren kabızlık ya da ishal
Kilo kaybı
Karın ağrısı
Dışkılama sonrası tam bir rahatlamanın olmaması ve bir müddet sonra tekrar dışkılama gereksinimi.
Dışkılama alışkanlığında değişiklik
Çok erken evrelerde hiç bir bulgu vermeyebilir.
Nasıl tanı konur ?
Günümüzde 50 yaşı geçmiş tüm şahıslara tarama hedefli kolonoskopi önerilmektedir. Bir sorun saptanmazsa bu tetkik beş yılda bir tekrarlanmalıdır.
Tanı aşaması tabip tarafından hastanın düzgün bir halde şikayetlerinin dinlenmesi ve muayene edilmesiyle başlar.
Parmakla bağırsağın son kısmının muayene edilmesi son kademe değerlidir.
Kalın bağırsağın iç kısmı ışılı bir aletle muayene edilecektir(rektoskopi-kolonoskopi) ve gerekli görüldüğünde tanı emeliyle kesim alınıp incelenecektir.
Bu testler sonrası hastanın kalın bağırsak kanseri olduğu anlaşılırsa aşağıdaki testlerle inceleme devam edecektir.
Kan kıymetlerinizi ve kimi organlarınızın fonksiyonlarını incelemek gayesiyle laboratuar testleri
Akciğer sineması
Karın ultrasonu.
Karın bilgisayarlı tomografisi.
Birtakım durumlarda hekiminiz tarafından daha ileri ve farklı tetkikler istenebilir.
Nasıl tedavi edilir ?
Üç ana tedavi usulü vardır ?
Cerrahi en değerli ve ana tedavi prosedürüdür. Bazen tek başına kafidir.
Kemoterapi(ilaç tedavisi) ekseriyetle cerrahi tedavi sonrası kalın bağırsak dışında mikroskobik olarak kanser hücresi olması olası hastalara verilir. Cerrahi tedavi bahtını kaybetmiş ileri olgulara uygulanır. Bu olguların bir kısmında tümör küçülebilir. Cerrahi tedavi talihi tekrar değerlendirilmelidir.
Radyoterapi(ışın tedavisi) yüksek kuvvetli ışınlarla(radyasyon) tümör hücreleri ortadan kaldırılır. Çoklukla kalın bağırsağın son kısmı olan rektumun kanserlerinde bazen ameliyat öncesi bazen de ameliyat sonrası kullanılır.
CERRAHİ TEDAVİ
Tümörün büyüklüğüne ve yerleştiği konuma nazaran cerrahi yaklaşım değişebilir. Sıklık yapılan cerrahi tümörün etrafındaki ehliyetli sağlam doku ve lenf bezleriyle birlikte çıkarılması halindedir. Az da olsa kolostomi ismi verilen bağırsağın uç kısmının karın dışına alınması halinde bir teşebbüs gerekebilir. Bu metot umumiyetle süreksiz olarak uygulanır. Çok az olguda kalıcı olacaktır. Karaciğer ve akciğer de tutulumu olan olgularda kalın bağırsaktaki tümörle birlikte ya da daha sonra bu organlardaki tümoral dokuları çıkarma formunda bir teşebbüste uygulanabilir.. Kalın bağırsağa yönelik bu ameliyatların kimi hastalarda saklı cerrahi olarak bilinen laparoskopik sistemlerle de yapılması mümkündür.