Kalp Durdurduktan Sonra Bilinç Saatlerce Açık Kalabilir mi?

Ölüm anında beynimizde neler olduğunun araştırıldığını ve insanların mevt anında geçmişi hatırladığını; yani ‘hayatım sinema şeridi üzere gözümün önünden geçti’ tabirinin bir nevi yanlışsız çıktığını sizlere aktarmıştık. Pekala, beynimiz kalbimiz durduktan sonra ne kadar müddet çalışır durumda kalıyor? Başı kopan insanların bile şuuru bir müddet açık kalabilir mi?

İşte bu sorulara karşılık arayan sinirbilim profesörü Guillaume Thierry, büsbütün ölmeden evvel şuuru kaybetmenin ne kadar sürebileceği ile ilgili kanılarını paylaştığı bir çalışma yayımladı. Fransız ihtilalindeki giyotin kullanımını 15 yaşındayken öğrenmesiyle bu mevzulara merakının artığını belirten Thierry, The Conversation sitesi için yazdığı bir makalede bu durumu inceledi.

Bilincimiz ne kadar mühlet açık kalıyor?


Galler’de yer alan Bangor Üniversitesi’nde vazife yapan Thierry’e nazaran, şu anda bilinene nazaran kalp durdurduktan yaklaşık altı dakika sonra beyin vefatı gerçekleşiyor ve böylelikle varlığımızı hissettiğimize neden olan ‘bilinç’ kaybediliyor. Fakat ünlü sinirbilimci bu durumun daha uzun sürüp sürmediğini öğrenmek istiyor.

Ölüme yakın tecrübeler yaşayan insanların hayatlarının gözlerinin önünden geçtiğini söyleyen insanlara vurgu yapan Thierry, buna örnek olarak da yazının başında bahsettiğimiz haberdeki araştırmada elde edilen ve geçmişin hatırlandığını gösteren beyin dalgalarını örnek gösterdi. Lakin bu araştırmanın büsbütün sorusunu yanıtlamadığını; zira yalnızca 15 dakikalık beyin aktivitesinin incelendiği vurgulanıyor.

Bu da beyne giden oksijenin kesilmesinden sonra temel sinirsel aktivitelerin kaybolmasının ne kadar sürdüğünü tam olarak göstermiyor. Farelerin şuur kaybettikten yaklaşık kırk saniye sonra beyin aktivitelerinin büsbütün durduğunu belirten Thierry, bu durumun insanlarda farklı olabileceğini söylüyor. Ünlü bilim insanına nazaran, insanların altı, yedi; hatta on dakika sonra yine hayata döndürülebilmesi; teorik olarak beyinlerinin büsbütün kapanmasının saatlerce sürebileceğini gösteriyor olabilir.

Son olarak hayatın gözlerin önünden geçmesine farklı bir bakış açısı sunan Thierry, vaktimiz tükenirken temel dürtülerimizin kendi varoluşumuzun anlamak ve bir yanıt bulmak için buna neden olabileceğini söylüyor. Bunun yanı sıra mevzu hakkındaki çalışmaların artırılması gerektiğini vurgulayan araştırmacı, elde edilebilecek bulguların beyinsel aktivitelerin daha uzun mühlet devam ettiği fikrini destekleyebileceğini düşünüyor. Thierry'e nazaran tahminen de bu sonuçlar, başı kopan bir insanın bile şuurunun bir mühlet açık kalabileceğini ortaya koyabilir.