Kanda Cıkan Hastalıklar

Kanda Cıkan Hastalıklar
Kan Hastalıkları



Bir insanın bir yeri kesildiğinde kanama bir sure sonra durur Bunun nedeni, zedelenen kılcal damarın ceperinin buzulerek kan kaybını onlemesidir Trombositadı verilen kucuk kan hucreleri, kılcal damarın ceperi ndeki catlağı kapamak uzere pıhtı lasır Bir dizi pıhtı laştırıcı etkenin etkisiyle, kanda oluşan bir fibrin katmanı, trombositleri takviye eder Eğer bu duzeneklerden biri gerektiği gibi işlemeyecek olursa, hastada anormal kanama eğilimi ortaya cıkar Belirtileri birbirine benzese de, kan dinmezliği değişik nedenlerden kaynaklanabilir Orneğin kucuk bir yaralanma nedeniyle kan dinmezliği ortaya cıkabileceği gibi, midede, akciğerlerde ya da bir başka organda kendiliğinden oluşan kanamalara da rastlanabilir Eğer aşırı kan vucudun aynı yerinden geliyorsa, kanama nedeninin o bolgeyle ilgili olduğu anlaşılır Nitekim ay halinde aşırı kan kaybı, fibroidlerden kaynaklanıyor olabilir Buna karşılık, kanama vucudun bircok yerinde aynı zamanda gercekleşecek olursa, bu durum hastanın kan dinmezliği gibi bir kan hastalığına tutulduğunu gosterir

Pıhtılaşma duzeneğindeki aksama, ya doğuştan gelen, kan dinmezliği gibi bir hastalığın, ya sonradan ortaya cıkan, sozgelimi akciğer sirozu veya kemik iliğinde ur oluşması turunden bir hastalığın ya da pıhtılaşmayı onleyen ilac kullanımının sonucudur

Aşırı kanamanın turu, aksamanın uc ana duzenekten hangisiyle ilgili olduğuna bağlıdır Kimi zaman bu duzeneklerden en az ikisinde aksama gorulur, orneğin, von Willebrand hastalığında, bu tur bir nedenden oturu, burunda ve diş etlerinde aşırı kanama ortaya cıkabilir Kılcal damarlarında ya da trombositlerinde anormallik olan hastaların bir yeri kesilince aşırı kanama gorulur Bu kişilerde burun kanamalarına da rastlanır Ayrıca bu tur rahatsızlığı olan kişilerde aşırı curuklere de rastlandığı olur

CURUKLER

Curukler, genellikle, yara acmaksızın derinin alt kesimlerine ve alt dokularına zarar veren darbe ya da benzeri orselenmelerden kaynaklanır Zedelenen damarlardan sızan kan derinin altında birikerek, morluk oluşturur

Ne var ki bazı kişilerde, ozellikle kadınlarda hicbir carpma olmaksızın, zaman zaman curukler oluşur Genellikle bu durum onemli olmamakla birlikte yine de bir doktora gorunmek doğru olur Cunku bazı durumlarda, kendiliğinden curuk oluşması, bir kan hastalığı belirtisi olabilir

TEDAVİ

Doktor muayenesi ve kan tahlili sonuclarının normal olması koşuluyla, vucutlarında kolayca curuk oluşabilen kişiler icin ozel bir tedavi gerekmez Ama bu kişilerin aspirin kullanmaktan kacınmaları yararlı olur Cunku aspirin vucudun bu konudaki duyarlığını ve eğilimini daha da ağırlaştırabilir

TROMBOSİT ANORMALLİKLERİ

Kanama eğilimine, kesik ya da yaraya tıkac oluşturmak amacıyla birbirine tutunan trombositlerin sayısının az oluşu ya da işleyiş bozukluğu da yol acabilir Kanında duşuk duzeyde trombosit bulunan hastaların ozellikle kollarında ve bacaklarında noktacıklar halinde kanamalar gorulur Hasta oksururken ve kusarken kan gelir Trombosit yetersizliği, kızamıkcık gibi belli viruslu hastalıklardan kaynaklanabileceği gibi, cok belirgin bir nedeni olmayabilir de Gayet nadir olarak, “aplastik anemi ya da kan kanserinin sonucu olarak da gelişebilir

TROMBOSİT AZLIĞI

Bu durum trombosit bozukluklarının en sık rastlanan turlerinden biridir Kimi nedenlerden oturu, hastanın vucudu, kendi trombositlerine karşı bağışıklık cisimleri oluşturur Boylece trombositlerin bir bolumu yok edilince, trombosit sayısı azalır Sonuc olarak, hastanın kılcal damarlarında en kucuk bir orselenme, ciddi kanamalara yol acar Rahatsızlık genellikle vucutta kırmızı noktacıkların oluşmasıyla başlar Ayrıca diş etlerinde kanama olabilir Hastalığa yetişkinlerden cok cocuklarda rastlanır İncelemeler coğu kez cocuğun, sozgelimi kızamıkcık gibi viruslu bir hastalık gecirmiş olduğunu gosterir ,

TEDAVİ

Ozellikle ciddi bir hastalık değildir Birkac hafta icinde kendiliğinden gecer Trombosit sayısını yukseltmek icin yetişkinlerde yuksek dozda steroid kullanılabilir Steroid dozu yavaş yavaş azaltılır ve hasta aşağı yukarı iki hafta icinde iyileşmeye başlar Hastalığın tedavisinde steroidlerin etkisi gorulmezse, hasta, dalağının alınması icin ameliyat edilebilir

PIHTILAŞMA BOZUKLUKLARI

Kandaki pıhtılaştırıcı etkenlerin fibrin uretiminde bir aksama ortaya cıktığında da kanama bozuklukları gelişebilir Bilim adamları on kadar pıhtılaştırma etkeni saptamışlardır Normal durumlarda bu etkenlerin hepsinin kanda bulunması gerekir Kan dolaşımındaki bu etkenlerin duzeyi ne kadar duşukse, kanama bozukluğunun derecesi de o kadar artar

Pıhtı laştırıcı etkenler arasında, fibrinojen, kan dinmezliğini onleme etkeni ve kanında bu etkenin bulunmadığı saptanan ilk hastanın adıyla anılan “Christmas etkeni sayılabilir Kanında bu etkenlerden en az ikisi bulunmadan doğan insan yok gibidir Siroz gibi bir karaciğer hastalığına tutulan kişilerde, bu pıhtılaştırıcı etkenlerin dordu yonunden yetersizlik vardır Cunku bu ozel etkenlerin hepsi karaciğerde oluşur Kan dinmezliği ceken hastalarda, bu maddelerden birinin (kan dinmezliğini onleyici etken) duzeyinde olağandışı duşme vardır

KAN DİNMEZLİĞİ

Bu hastalık genellikle erkeklerde gorulur ve kalıtımla gecer Kadınlarda gorulmezse de annelerden cocuklara gecebilir Kan dinmezliğini onleyici etkende doğumdan sonra yetersizlik ortaya cıkması da soz konusu olabilir Bu duruma gebe kadınlarda, penisilin alan hastalarda ve hatta sağlıklı yaşlı kişilerde de rastlanabilir

Kan dinmezliğinin ağırlık derecesi, kan dinmezliğini onleyici etkenin eksiklik derecesine bağlıdır Orta derecede bir kan dinmezliği olayında, kan dinmezliğini onleyici etkenin duzeyi, bu maddenin kandaki normal duzeyinin % 2550 ’si kadardır Tedavi gormeyen hastalarda ciddi bir yaralanma, kolay dinmeyen bir kanamaya yol acar Ayrıca carpma halinde vucutta kolayca curuk oluşur

Bu oranın % 5′den aşağıya duştuğu hastalarda, kucuk bir yaralanma bile ciddi bir kanamaya yol acar Ayrıca, diz, ayakbileği, dirsek ve omuz gibi eklemlerde ortaya cıkan kendiliğinden kanamalar, bu bolgelerde ciddi ağrılara yol acar

En tehlikeli kanama turu beyin kanamasıdır Kan dinmezliği ceken hastalarda başlıca olum nedenini oluşturur Daha cok, başa bir darbe gelmesi sonucunda gercekleşir Cocuklarda hastalığın belirtileri, yurumeye başlayınca ortaya cıkar Cocuk, yurume cağına kadar bakım ve koruma altında olduğu icin, herhangi bir yaralanma tehlikesi soz konusu olmaz Ama cocuk daha birkac aylıkken ameliyat gecirecek ya da sunnet edilecek olursa, ciddi kanama tehlikesi ortaya cıkar Belirtilerden biri de vucutta aşırı olcude curuk oluşmasıdır

Kan dinmezliği, hastadan alınacak kandaki kan dinmezliğini onleyici etkenin olcumu yoluyla teşhis edilir

TEDAVİ

Ağır kan dinmezliği ceken hastaların kan kaybından kacınmaları ve ic kanama sonucu eklem yangısı oluşmasının onune gecmeleri gerekir Kanama olduğu saptandıktan hemen sonra, toplardamara, kan dinmezliğini onleyici etken verilir Bugun bu amacla, bircok vericinin kanından alınan kan dinmezliğini onleyici etkenin yoğunlaştırılmış bir bicimi olan kriyopresipitat verilmektedir Hastalığı ciddi duzeyde olan ya da bu maddeye alerjisi olan hastalar icin, pıhtılaştırıcı maddenin arıtılmış ve dondurularak kurutulmuş bir turu kullanılmaktadır Ağır olcude kan dinmezliği ceken hastaların gerektiğinde hastaneye yetişememeleri olasılığı karşısında, son yıllarda, bu hastaların evde kendi kendilerini tedavi etmeleri yolu ozendirilmektedir

Kan dinmezliği hastaları, duzenli bir program cercevesinde yuruyuş yapabilecekleri gibi, yuzebilirler de Kanama hastalığı olan kişilerin, hastalıklarının durumunu acıklayan bir belgeyi yanlarında taşımaları gerekir Bu kişilerin aspirin kullanmaları da sakıncalıdır Cunku aspirin trombositlerin gorev yapmasını engelleyebilir ve midenin ic ceperini kanamaya yol acacak olcude orseleyebilir