Kanser ağrısı ve tedavisi

KANSER AĞRISI
Yerkürede her yıl 8 milyon kişi kansere yakalanmakta, 5 milyona yakın kişi de kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Kanser çeşidine bağlı olarak bu hastaların ortalama % 80’ i önemli ağrı çekmektedir. Her gün yaklaşık 4 milyon kişinin yalnızca kanser nedeniyle ağrı yakınması olduğu iddia edilmektedir. Hasta ile birlikte ve hasta yakınlarını da göz önüne alındığında, kanser ağrısının yerkürenin en kıymetli ve yaygın sıhhat dertlerinden biri olduğu ortaya çıkmaktadır.

Kanserde ağrı nedenleri
Kanser vakalarının birçoklarında ağrı tümörün kendisinden kaynaklanmaktadır. Kanserli dokunun muhit dokulara büyüyerek ve tahrip ederek ilerlemesi ağrıya neden olabilir. Bu ağrı kanserli dokunun kendisinden kaynaklanabileceği üzere, tümör hücrelerinin etrafındaki dokulara yayılması (metastaz) sonucu da olabilir. Tümör büyüme eğilimde ise etraftaki hadlere, kemiklere ve organlara önemli ağırlık yaparak ağrıya neden olur.
Ağrının nedeni sadece mevcut tümörün kendi büyümesinden kaynaklanan bir durum değildir. Birebir devirde kanser hücreleri ve dokuları tarafından salgılanan çeşitli kimyasal unsurlar de şiddetli ağrı duyulmasına neden olabilirler. Bu yüzden kanser ağrısı tedavisinde tümörün küçültülmesine yönelik teşebbüsler bir numara önceliktedir.
Kanser tedavisi için kullanılan kemoterapi, radyasyon ve cerrahi sistemler de kanser ağrısına neden olabilen öbür faktörlerdir. Cerrahinin kendisi ağrılı bir süreç olup, cerrahiye bağlı ağrılar hengam içinde azalabilir ve geçebilir. Radyasyon tedavisi ise uygulandığı kesimde yanık gibisi ağrılara ve dokularda ağrılı skar oluşumlarına neden olabilir. Kemoterapide kullanılan ilaçlara bağlı olarak da, had hasarına kadar varabilen kimi yan tesirler görülebilmektedir.

Kanser ağrısı nasıl tedavi edilir?
Kanser ağrısı tedavisinde çeşitli metotlar uygulanır. En kıymetlisi ağrıya neden olan faktörün ortadan kaldırılmasıdır. Bu da, gerçek bir cerrahi müdahale, kemoterapi ve radyasyon tedavilerinin uygulanmalarıdır. Şayet bu tedaviler yapılamıyorsa yahut zayıf kalıyorsa, ağrı kesici ilaçlar ve girişimsel ağrı tedavisi formülleri uygulanabilir. Ağrı kesici ilaçlar Yerküre Sıhhat Örgütü’ nün açıkladığı merdiven sistemiyle uygulanmaktadır.
Hastanın hafif şiddette ağrısı oluğu durumlarda kolay ağrı kesiciler olarak tanımlanan aspirin, parasetamol üzere ilaçlar kullanılr.
Hastanın orta şiddette ağrı olduğu durumlarda zayıf opioidler denilen daha kuvvetli ağrı kesici tesirleri olan ilaçlar kullanılır.
Hastanın çok şiddetli ağrı yakınması olduğu durumlarda ise en kuvvetli ağrı kesiciler olan morfin tipi ilaçlar kullanılır.
Birinci üç basamaktaki tedaviler ile düzelmeyen ağrı durumlarında, girişimsei ağrı tedavisi usulleri uygulanır.
Bu ilaçların ağız yoluyla alınmaları mümkün olduğundan, hasta için tasarruf kolaylığı sağlamaktadırlar. Fakat inatçı ağrılarda gerekli görülmesi durumunda bu ilaçların damar yoluyla, rektal yolla yahut cilde yapıştırılan flasterler halinde uygulanmaları da mümkündür.
Yukarıda tanımlanan ilaç tedavileri ile ağrı tedavisi gayrikâfi kalıyor ise, hususî girişimsel ağrı tedavisi usulleri uygulanabilir. Bunlar çeşitli had blokları ile ağrının beyefendisine iletilmesini engelleyen tedavi formülleridir. Bu tedaviler arasında en yaygın olarak kullanılanlar, omurilik yerine yerleştirilen kateter, port yahut pompa üzere sistemlerle ağrı iletiminin kesilmesi ya da etkilenen hudut yerlerine uygulanan ileri ağrı tedavisi metotları ile hudutların kalıcı olarak duyarsızlaştırılması yollarıdır.
Tüm bu ağrı tedavisi pratikleri ile kansere bağlı ağrıların % 90’ a yakın orantıda tedavisi mümkün olabilmektedir.