Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Kanser Nedir?
Kanser onemi giderek artan bir sağlık ve yaşam sorunu durumundadır Olum nedeni olarak, kalp ve damar hastalıklarının hemen ardından gelmektedir Batı toplumlarında her yıl 250350 kişiden biri kansere tutulmaktadır 60 yaşın uzerindeki gurupta ise kanser sıklığı cok artmakta 300 kişide 45 civarına yukselmektedir Ulkemizde kesin istatistikler bulunmamakla birlikte insidansın bunun yarısı kadar olduğu tahmin edilmektedir
Yurdumuzda en sık gorulen kanserler erkeklerde akciğer, prostat, kalın barsak, rektum, mide ve pankreas; kadınlarda meme, akciğer, kalın barsak, rektum, serviks, over, mide ve pankreas kanserleri olarak sıralanabilir Deri kanseri sıklığı her iki cinste de yuksek olmakla birlikte, habis melanom dışındaki deri kanserleri tedaviye iyi cevap verdiklerinden olum oranı cok duşuktur
Kanserin Biyolojisi
Kanser, bazı etkilerle değişime uğramış hucrelerin, gerek yerel ve gerek uzak noktalarda kontrolsuz olarak coğalıp buyumelerinin sonucu oluşan habis hastalıklar grubudur Normalde hucreler belli bir kontrol altında, ihtiyaca gore bolunerek coğalırlar Hucreler bir taraftan programlı olum ya da apoptozdenen olay ile yok olurken, diğer taraftan da buyume faktorlerinin etkisiyle coğalır Buyume faktorleri normalde DNA'daki ceşitli genlerin etkisiyle oluşan proteinlerdir Bu genler mutasyona (değişime) uğrayarak hucrelerin aşırı buyumesine sebep olurlarsa, o zaman kanser oluşur ve bu genlere de onkogendenir
DNA hayatın merkezi maddesi olarak kabul edilebilir DNA'da genler bulunmaktadır Genler, anne veya babadan cocuğa siyah ya da sarı sac veya mavi goz gibi ozelliklerin ya da talasemi (Akdeniz anemisi) gibi hastalıkların gecmesine sebep olan kalıtım birimleridir
DNA uzun bir teyp şeridi gibidir Vucudumuza nasıl buyuyeceğini bildiren, hatta davranışlarımızı belirleyen biyolojik bir programlar dizinidir DNA bilgisayardaki programları taşıyıcı şeritlere benzetilebilir
DNA, deoksiribonukleik asid dediğimiz hucre cekirdeği asidinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır DNA hucrelerde kromozom şeklinde bulunur
İnsan vucudunda milyarlarca hucre vardır ve her hucredeki DNA o hucrenin kontrol merkezidir İnsanda 23 cift kromozom vardır Bunlar cekirdekte ciftler halinde bulunurlar Yalnız son cifttekiler cinsiyet kromozomu olarak farklıdır; kadında XX ve erkekte XY olarak bulunur
Kanser genleri ya da onkogenler 70'li yılların sonlarına doğru bulunmağa başlanmış ve gunumuze kadar cok aktif araştırmaların konusunu oluşturarak, kanserin daha iyi anlaşılmasına, tanı ve tedavinin geliştirilmesine hizmet etmişlerdir
Onkogenleri oluşturan mutasyonlar, karsinojen maddelerin, viruslerin ve X ışınlarının etkisiyle meydana gelir Kanser bir organda oluştuktan sonra, uzak doku ve organlara da metastaz dediğimiz yerleşmeler yapar ve genel olarak hastalar metastazlar nedeniyle kaybedilir Hızlı ilerleyen kanserlerde metastaz erken, daha iyi gidişli kanserlerde ise metastaz gec oluşur Metastaz oluşumu tesaduften cok, kanser hucrelerinin bazı organlara kolay yerleşmelerini sağlayan ozelliklerine bağlıdır Orneğin, kolon kanserleri karaciğere, prostat kanserleri kemiğe metastaz yapmayı tercih etmektedir Burada, kanserli dokuda kan akımı, damar hucrelerinin aktivasyonu gibi faktorler rol oynamaktadır
Onkogenlerin yanında antionkogenler de cok onemlidir Onkogenler kansere sebep olurken, antionkogenler kanseri onleyen genlerdir Antionkogenlere tumoru baskılayan genlerde denir Bunlar doğal hallerinde iken, yani mutasyona uğramamış hallerinde iken hucre bolunmesini ve coğalmasını frenleyen, durduran genlerdir Ornek olarak retinoblastoma genini ve p53 genini gosterebiliriz
Sonuc
Kanser cok onemli bir hastalıklar grubudur Tedavisi ve tanısı bir cok uzmanlık dallarının işbirliğini gerektirmektedir Tedavisi guctur Erken tanı onemlidir Cerrahi ve radyoterapi lokal tedavi yontemleri olup, onların arkasından kemoterapi ve immunoterapi gibi sistemik tedaviler uygulanmaktadır Kemoterapi sitotoksik ilaclarla yapıldığı icin ozel bir ihtisas konusudur Etkili dozlarda, fakat hastayı yan tesirlerden koruyarak yapılması gereklidir
Molekuler biyolojinin verdiği yeni bilgiler kanser tedavisi icin umut vaad etmektedir Onkogenleri ve onların urunlerini baskılayan ozel maddeler halen araştırılmaktadır Antionkogenlerin de tedaviye katılmaları icin calışılmaktadır
Kanserde belki tedaviden daha onemli olan husus kanserin onlenmesidir Onlemede karsinojenik (kanser yapıcı) maddelerden uzak durmak, temiz ve sağlıklı yaşamak ve uygun bir diyet uygulamak gibi hususlara uyulması kanser sıklığını rahatca yarıya indirebilir Gelecekte kemoprevansiyon yani kimyasal maddelerle kanseri onlemek de yararlı olabilecektir
Kaynak: Tıbbi Onkoloji Derneği
Kanser onemi giderek artan bir sağlık ve yaşam sorunu durumundadır Olum nedeni olarak, kalp ve damar hastalıklarının hemen ardından gelmektedir Batı toplumlarında her yıl 250350 kişiden biri kansere tutulmaktadır 60 yaşın uzerindeki gurupta ise kanser sıklığı cok artmakta 300 kişide 45 civarına yukselmektedir Ulkemizde kesin istatistikler bulunmamakla birlikte insidansın bunun yarısı kadar olduğu tahmin edilmektedir
Yurdumuzda en sık gorulen kanserler erkeklerde akciğer, prostat, kalın barsak, rektum, mide ve pankreas; kadınlarda meme, akciğer, kalın barsak, rektum, serviks, over, mide ve pankreas kanserleri olarak sıralanabilir Deri kanseri sıklığı her iki cinste de yuksek olmakla birlikte, habis melanom dışındaki deri kanserleri tedaviye iyi cevap verdiklerinden olum oranı cok duşuktur
Kanserin Biyolojisi
Kanser, bazı etkilerle değişime uğramış hucrelerin, gerek yerel ve gerek uzak noktalarda kontrolsuz olarak coğalıp buyumelerinin sonucu oluşan habis hastalıklar grubudur Normalde hucreler belli bir kontrol altında, ihtiyaca gore bolunerek coğalırlar Hucreler bir taraftan programlı olum ya da apoptozdenen olay ile yok olurken, diğer taraftan da buyume faktorlerinin etkisiyle coğalır Buyume faktorleri normalde DNA'daki ceşitli genlerin etkisiyle oluşan proteinlerdir Bu genler mutasyona (değişime) uğrayarak hucrelerin aşırı buyumesine sebep olurlarsa, o zaman kanser oluşur ve bu genlere de onkogendenir
DNA hayatın merkezi maddesi olarak kabul edilebilir DNA'da genler bulunmaktadır Genler, anne veya babadan cocuğa siyah ya da sarı sac veya mavi goz gibi ozelliklerin ya da talasemi (Akdeniz anemisi) gibi hastalıkların gecmesine sebep olan kalıtım birimleridir
DNA uzun bir teyp şeridi gibidir Vucudumuza nasıl buyuyeceğini bildiren, hatta davranışlarımızı belirleyen biyolojik bir programlar dizinidir DNA bilgisayardaki programları taşıyıcı şeritlere benzetilebilir
DNA, deoksiribonukleik asid dediğimiz hucre cekirdeği asidinin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır DNA hucrelerde kromozom şeklinde bulunur
İnsan vucudunda milyarlarca hucre vardır ve her hucredeki DNA o hucrenin kontrol merkezidir İnsanda 23 cift kromozom vardır Bunlar cekirdekte ciftler halinde bulunurlar Yalnız son cifttekiler cinsiyet kromozomu olarak farklıdır; kadında XX ve erkekte XY olarak bulunur
Kanser genleri ya da onkogenler 70'li yılların sonlarına doğru bulunmağa başlanmış ve gunumuze kadar cok aktif araştırmaların konusunu oluşturarak, kanserin daha iyi anlaşılmasına, tanı ve tedavinin geliştirilmesine hizmet etmişlerdir
Onkogenleri oluşturan mutasyonlar, karsinojen maddelerin, viruslerin ve X ışınlarının etkisiyle meydana gelir Kanser bir organda oluştuktan sonra, uzak doku ve organlara da metastaz dediğimiz yerleşmeler yapar ve genel olarak hastalar metastazlar nedeniyle kaybedilir Hızlı ilerleyen kanserlerde metastaz erken, daha iyi gidişli kanserlerde ise metastaz gec oluşur Metastaz oluşumu tesaduften cok, kanser hucrelerinin bazı organlara kolay yerleşmelerini sağlayan ozelliklerine bağlıdır Orneğin, kolon kanserleri karaciğere, prostat kanserleri kemiğe metastaz yapmayı tercih etmektedir Burada, kanserli dokuda kan akımı, damar hucrelerinin aktivasyonu gibi faktorler rol oynamaktadır
Onkogenlerin yanında antionkogenler de cok onemlidir Onkogenler kansere sebep olurken, antionkogenler kanseri onleyen genlerdir Antionkogenlere tumoru baskılayan genlerde denir Bunlar doğal hallerinde iken, yani mutasyona uğramamış hallerinde iken hucre bolunmesini ve coğalmasını frenleyen, durduran genlerdir Ornek olarak retinoblastoma genini ve p53 genini gosterebiliriz
Sonuc
Kanser cok onemli bir hastalıklar grubudur Tedavisi ve tanısı bir cok uzmanlık dallarının işbirliğini gerektirmektedir Tedavisi guctur Erken tanı onemlidir Cerrahi ve radyoterapi lokal tedavi yontemleri olup, onların arkasından kemoterapi ve immunoterapi gibi sistemik tedaviler uygulanmaktadır Kemoterapi sitotoksik ilaclarla yapıldığı icin ozel bir ihtisas konusudur Etkili dozlarda, fakat hastayı yan tesirlerden koruyarak yapılması gereklidir
Molekuler biyolojinin verdiği yeni bilgiler kanser tedavisi icin umut vaad etmektedir Onkogenleri ve onların urunlerini baskılayan ozel maddeler halen araştırılmaktadır Antionkogenlerin de tedaviye katılmaları icin calışılmaktadır
Kanserde belki tedaviden daha onemli olan husus kanserin onlenmesidir Onlemede karsinojenik (kanser yapıcı) maddelerden uzak durmak, temiz ve sağlıklı yaşamak ve uygun bir diyet uygulamak gibi hususlara uyulması kanser sıklığını rahatca yarıya indirebilir Gelecekte kemoprevansiyon yani kimyasal maddelerle kanseri onlemek de yararlı olabilecektir
Kaynak: Tıbbi Onkoloji Derneği
