iltasyazilim
FD Üye
Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Hangi Savaşlar Yapılmıştır?
BELGRAD 'IN FETHİ
Kanuni'nin tahta çıktığını bildirmeye dışarı giden elçi Behram Çavuş'un öldürülmesi ile Belgrad 'a sefer düzenlenmesine karar verilir Kent karadan ve denizden kuşatılır Bir ay süren bu kuşatma sonunda, 1521 yılında Belgrad fethedilir Bu Nedenle keza Avrupa'ya düzenlenecek seferler için önemli bir üs elde edilmiş olur, keza de Orta Avrupa'nın yolu açılır Belgrad'ın fethinden daha sonra çevrede bulunan Karlofça, Salankamen ve Ösek kaleleri de alınır
MOHAÇ SAVAŞI
Belgrad'ın fethinden sonra OsmanlıMacar ilişkileri adamakıllı gerginleşir Macar Kralı IILui, Alman İmparatoru Şarlken'e güvenerek Osmanlı'ya karşısında düşmanca bir siyaset izlemeye başlar Bu sıralarda Şarlken'e esir düşen Fransa Kralı I Fransuva'nın yardım ricası üzerine, Macaristan'a sefer açılmasına karar verilir Önce Sadrazam İbrahim Paşa gönderilir Daha Sonra Kanuni, yüzbin kişilik ordusuyla sefere katılır 29 Ağustos 1526 tarihinde Mohaç Ovasında yapılan savaşta, birçok Avrupa devletinden destek alan Macaristan ağır bir yenilgiye uğratılır IILui kaçmaya çalışırken bataklıkta boğularak ölür Zaferle neticelenen Mohaç Savaşı sonrasında Osmanlı ordusu Macaristan içlerine yürür ve Budin (Budapeşte) alınır
Kanuni Sultan Süleyman, Macaristan'ı aracısız olarak Osmanlı topraklarına katmaz Osmanlı himayesinde bir Macaristan Krallığı kurulmasını daha uygun görür Erdel Voyvodası Jan Zapolya Macar tahtına oturtulur
1 VİYANA KUŞATMASI
Avusturya Arşidükası Ferdinand, ölen Macar Kralı IILui'nin kızkardeşi ile evliydi bu nedenle, Macaristan tahtının kendisine ait olduğunu iddia ediyor ve Kanuni'nin tahta geçirdiği Yanoş'u Macar Kralı olarak kabul etmiyordu Kanuni'nin Macaristan'dan ayrılmasından sonradan, Budin'e girdi Yanoş'un yardım ricası üstüne Kanuni sefere çıktı
Kanuni 27 Eylül 1529 yılında Avusturya topraklarına girerek Viyana 'yı kuşattı Fakat yanına tatmin edici büyüklükte abluka toplarının bulunmaması ve kışın erken bastırması yüzünden 17 gün sonradan kuşatmayı kaldırarak İstanbul'a döndü
ALMAN SEFERİ
Osmanlı ordusunun Viyana'dan çekilmesinden sonradan Ferdinand, Macaristan'ın başkenti Budin'i tekrar kuşattı Bu olay üzerine Kanuni, 1532 yılında Alman Seferi 'ne çıktı Kanuni'nin amacı Ferdianand ve Şarlken ile bir meydan savaşı yapmaktı Ama her ikiside bu dinç ordu karşısına çıkmaya yiğitlik edemedi Barış istemek zorunda kalan Avusturya Arşidükası Ferdinand ile 1533 yılında yapılan antlaşmaya tarafından, Avusturya vergi vermeye ve Macaristan'ın işlerine karışmamaya mecbur bırakıldı
MACARİSTAN'IN OSMANLI TOPRAKLARINA KATILMASI
1540 yılında Macaristan Kralı Yanoş'un ölümünü fırsat bilen Ferdinand, Budin'i bir kez daha kuşattı Bu, 1533 yılında yapılan antlaşmanın bozulması anlamına geliyordu Bitmiş sefre çıkan Kanuni Avusturya ordusunu Budin önlerinde ağır bir yenilgiye uğrattı 1541 yılında Macaristan'ı aracısız Osmanlı topraklarına kattı On iki sancaktan oluşan Budin Beylerbeyliği kuruldu
OSMANLI AVUSTURYA SAVAŞLARI
Ferdinand 1543 yılında, Kanuni'ye elçiler göndererek anlaşmak istedi Oysa, istekleri arasında, Osmanlı egemenliğindeki Macar toprakları da bulunuyordu Kanuni tarafından bu özlem reddedilince, Ferdinand Budin'i kuşattı Bunun üstüne Osmanlı, Avusturya üstüne sefere çıktı Bu seferde Estergon ve İstolniBelgrad Kaleleri fethedildi Avusturya'nın isteği üzerine, 1547 yılında yapılan anlaşma ile savaşa son verildi
Bu yenilgileri bir türlü kabul etmek istemeyen Ferdinand, 1551 yılında Erdel'in işlerine karışmaya başladı Kanuni, Sokollu Mehmed Paşa komutasındaki bir orduyu Erdel'e yolladı Keza diğer bir orduyu da Avusturya üzerine gönderdi Segedin ve Temeşvar Kaleleri önünde yapılan savaşlarda, Avusturya bir kez daha mağlup edildi Ferdinand yeniden barışma dilemek zorunda kaldı 1562 yılında yapılan anlaşmaya tarafından; Ferdinand, Erdel'in işlerine karışmamayı ve aldığı yerleri Osmanlı'ya bırakmayı kabul etti
DOĞUDA GELİŞMELER
Şah İsmailin ölümünden sonradan yerine geçen oğlu,Osmanlı Devletinin Avrupadaki en büyük düşmanları olan
· Alman İmparatoru Şarlken ve
· Avusturya Arşidükü Ferdinand
İle ittifak kurdu
Bunun üzerine Kanuni,İran üzerine üç sefer düzenledi
· Birinci seferde Bağdat alındı(1534)
· İkinci seferde Kanuninin Avusturya seferinden yararlanarak Safevilerin ele geçirdiği yerler(Tebris,Nahcivan,Van)ger i alındı
· Üçüncü seferde meydan savaşı yapılacak bir güçlü olarak karşılaşılmadı Erivan,Nahcivan,Karabağ feth edildi
Bu savaş her iki taraf içinde zararlı oluyordu
Bunun üstüne İran Şahı elçi göndererek barış istedi
Amasya Antlaşması (1555)
İranlılarla üretilmiş olan bu birincil resmi antlaşmaya kadar;
Bağdat,Tebris ve Doğu Anadolu Osmanlılarda kalacaktı
DENİZLERDE GELİŞME
Rodosun Alınamsı (1522)
Rodos Adası,Akdeniz'in deniz yolları üzerinde önemli bir üs durumundaydı Burada örgütlenmiş olan Sen Jan Şovalyeleri ticaret gemilerine saldırmaktaydılarŞarlken ve Ferdinandın desteklediği bu korsanlar birilği Osmanlıların Akdenizdeki ticari çıkarlarını her fırsatta zedeliyorlardı
Kanuni, Rodos üstüne büyük bir deniz filosu gönderdikten diğer kendiside büyük bir ordu ile adya geçti
Karada ve denizde çok şiddetli çarpışmalardan daha sonra şovalyeler adayı tahliye etmek zorunda kaldılar(1522)
Şarlken bu şovelyelere Malta Adasını vererek onların dağılmalarını önledi
Akdenizde Etken Mücadeleri
Kanuninin Avrupa içlerine dek nüfuz etmesi üstüne Şarlken, Osmanlıları Akdenizden vurmak istedi
Osmanlılar o dönemde karada fazla kuvvetliydilerBu nedenle Şarlken, Kanuni direkt karşı karşıya gelmekten kaçınıtordu
Ancak, Osmanlılar denizde henüz karadaki dek kaslı değildiler
Şarlken; Venediklileri, Papanın güçlerini, İspanya ve Malta şovalyelelerini bir araya getirdiBu birlik bir yana Mora kıyılarına saldırırken öte yandan Osmanlı ticaret gemilerini vuruyordu
Bu durum karşısında Kanuni, Akdenizn meşhur denizcilerden Barborosu Kaptanı Deryalığa getirdiAyrıca kendisine Cezair Beylerbeyliği verdi
Barboros, Adalar Denizindeki neredeyse tüm adları ele geçirdi İtalya ve İspanya kıyılarını vurdu, bazı adları aldı
Preveze Deniz Savaşı(1538)
Akdenizdeki bu egemenlik mücadelesi olarak, büyük bir hesaplaşmaya yol açtı
Venedik, Ceneviz, Malta, İspanya ve Portekizin birleşmiş donanması Preveze Körfezi önlerinde Osmanlı Donanması ile karşısında karşıya geldi
Barboros kendisinden üstün olan bu birleşik güce aleyhinde büyük bir zafer kazandı Zaferin kazanılmasından Turgur,Murat ve Salih reislerin de büyük katkıları oldu Birleşik Donanmaya da Andrea Dorya komuta ediyordu
Şiddetli bir deniz savaşından sonra Osmanlılar üstün geldiler
Sonuçları
1 Venedikliler, Akdenizdeki ticari çıkarlarını sürdürebilmek için Osmanlılarla uzlaşma yolunu seçtiler
2 Venedikliler ağır bir savaş hasar ödentisi vermeyi kabul ettiler
3 Bu büyük başarı, Osmanlılara Orta Akdenizde avantaj sağladı Bu avantaj İnebahtı Savaşına (1571) kadar devam etti
Trablusgarpın Fethi Ve Cerbe Savaşı
1 Trablusgarp, Malta Şovalyaleri'nin elindeydi Turgut Reis, burayı kuşatarak ele geçirdi (1551) ve buraya beylerbeyi olarak atandı
2 Malta Şovalyeleri'nin hazırladığı Haçlı donanması bu sefer ,Cerbe adası önlerinde Turgut Reisin komutasındaki donanmayla çatıştı ve büyük kayıplar verdi Cerbe Savaşı, Prevezeden daha sonra kazanılmış en önemli deniz zaferidir
3 Bu savaştan sonra Batı Akdeniz ve Kuzey Afrikada Osmanlı üstünlüğü tartışılmaz ülkü geldi
Malta Adasının Kuşatılması (1565)
Rodosun alınmasından daha sonra şovalyeler Malta Adasına yerleşmişlerdi Burası ayrıca Osmanlı ticareti hem de Osmanlıların Kuzey Afrikadaki toprakları için bir hamle üssü haline getirilmişti
Bunun üstüne Kanuni, adanın alınmasına karar verdi
Kale kuşatıldı Oysa çarpışmalar esnasında Turgut Reisin şehit düşmesi ve adanın alınamayacağının anlaşılması üzerine kuşatmaya son verildi
HİNT SEFERLERİ
Portekizliler, Ümit Burnu yoluyla Hindistana varmışlardıDaha sonra bu yolu geliştirip tekellerine aldılar ve Müslüman tüccarların ticaretini engellemeye başladılar
Bunun sonucunda Süveyş, İskenderiye, Basra ,Halep, Tripoli ve İran Körfezindeki tıcaret merkezlerinin yolu kapandıBuralarda büyük bir ticari buhran başladı
Osmanlılar buna seyirci kalamazlardı
Kanuni, saltanatının ilk yıllarında başlıca Avrupayla ve Akdenize yöneldiPortekizlilerin Hint Okyanusundaki varlığı pozitif önemsemediAncak bölgeden günden güne sesler yükselince buraya da yönelmek zorunda kaldı
Kanuni; Batı Hindistandaki Gücerat hükümdarından yardım istediği de alınca Hint Seferleri başlatıldı
Hint seferleri 1538de başladı ve 15 sene devam etti
Hadım Süleyman Paşa (Darı Valisi), Piri Reis, Murat Reis, Seydi Ali Reis gibi ünlü komutanlar Hindistana sırasıyla dört büyük sefer yaptılar
SONUÇLARI
Bu seferden beklenen sonuç elde edilemediBunun en önemli sebebi Osmanlıların; Hint Okyanusunda,
Portekizlilere karşı güçlü bir deniz filosu oluşturamamaları ve Portekizlilere üstün gelememeleridir
Yardım isteyen Müslümanların Osmanlılara destek
etmemesi de başarısızlıkta etkili olmuştur
Bu başarısızlığa karşın;
1 Yemen ve Aden alındı
2 Basra Körfezi ve Kızıldeniz nispeten denetim altına alındı
3 Arap Yarımadası ve Habeşistan Osmanlı denetimine girdi *
BELGRAD 'IN FETHİ
Kanuni'nin tahta çıktığını bildirmeye dışarı giden elçi Behram Çavuş'un öldürülmesi ile Belgrad 'a sefer düzenlenmesine karar verilir Kent karadan ve denizden kuşatılır Bir ay süren bu kuşatma sonunda, 1521 yılında Belgrad fethedilir Bu Nedenle keza Avrupa'ya düzenlenecek seferler için önemli bir üs elde edilmiş olur, keza de Orta Avrupa'nın yolu açılır Belgrad'ın fethinden daha sonra çevrede bulunan Karlofça, Salankamen ve Ösek kaleleri de alınır
MOHAÇ SAVAŞI
Belgrad'ın fethinden sonra OsmanlıMacar ilişkileri adamakıllı gerginleşir Macar Kralı IILui, Alman İmparatoru Şarlken'e güvenerek Osmanlı'ya karşısında düşmanca bir siyaset izlemeye başlar Bu sıralarda Şarlken'e esir düşen Fransa Kralı I Fransuva'nın yardım ricası üzerine, Macaristan'a sefer açılmasına karar verilir Önce Sadrazam İbrahim Paşa gönderilir Daha Sonra Kanuni, yüzbin kişilik ordusuyla sefere katılır 29 Ağustos 1526 tarihinde Mohaç Ovasında yapılan savaşta, birçok Avrupa devletinden destek alan Macaristan ağır bir yenilgiye uğratılır IILui kaçmaya çalışırken bataklıkta boğularak ölür Zaferle neticelenen Mohaç Savaşı sonrasında Osmanlı ordusu Macaristan içlerine yürür ve Budin (Budapeşte) alınır
Kanuni Sultan Süleyman, Macaristan'ı aracısız olarak Osmanlı topraklarına katmaz Osmanlı himayesinde bir Macaristan Krallığı kurulmasını daha uygun görür Erdel Voyvodası Jan Zapolya Macar tahtına oturtulur
1 VİYANA KUŞATMASI
Avusturya Arşidükası Ferdinand, ölen Macar Kralı IILui'nin kızkardeşi ile evliydi bu nedenle, Macaristan tahtının kendisine ait olduğunu iddia ediyor ve Kanuni'nin tahta geçirdiği Yanoş'u Macar Kralı olarak kabul etmiyordu Kanuni'nin Macaristan'dan ayrılmasından sonradan, Budin'e girdi Yanoş'un yardım ricası üstüne Kanuni sefere çıktı
Kanuni 27 Eylül 1529 yılında Avusturya topraklarına girerek Viyana 'yı kuşattı Fakat yanına tatmin edici büyüklükte abluka toplarının bulunmaması ve kışın erken bastırması yüzünden 17 gün sonradan kuşatmayı kaldırarak İstanbul'a döndü
ALMAN SEFERİ
Osmanlı ordusunun Viyana'dan çekilmesinden sonradan Ferdinand, Macaristan'ın başkenti Budin'i tekrar kuşattı Bu olay üzerine Kanuni, 1532 yılında Alman Seferi 'ne çıktı Kanuni'nin amacı Ferdianand ve Şarlken ile bir meydan savaşı yapmaktı Ama her ikiside bu dinç ordu karşısına çıkmaya yiğitlik edemedi Barış istemek zorunda kalan Avusturya Arşidükası Ferdinand ile 1533 yılında yapılan antlaşmaya tarafından, Avusturya vergi vermeye ve Macaristan'ın işlerine karışmamaya mecbur bırakıldı
MACARİSTAN'IN OSMANLI TOPRAKLARINA KATILMASI
1540 yılında Macaristan Kralı Yanoş'un ölümünü fırsat bilen Ferdinand, Budin'i bir kez daha kuşattı Bu, 1533 yılında yapılan antlaşmanın bozulması anlamına geliyordu Bitmiş sefre çıkan Kanuni Avusturya ordusunu Budin önlerinde ağır bir yenilgiye uğrattı 1541 yılında Macaristan'ı aracısız Osmanlı topraklarına kattı On iki sancaktan oluşan Budin Beylerbeyliği kuruldu
OSMANLI AVUSTURYA SAVAŞLARI
Ferdinand 1543 yılında, Kanuni'ye elçiler göndererek anlaşmak istedi Oysa, istekleri arasında, Osmanlı egemenliğindeki Macar toprakları da bulunuyordu Kanuni tarafından bu özlem reddedilince, Ferdinand Budin'i kuşattı Bunun üstüne Osmanlı, Avusturya üstüne sefere çıktı Bu seferde Estergon ve İstolniBelgrad Kaleleri fethedildi Avusturya'nın isteği üzerine, 1547 yılında yapılan anlaşma ile savaşa son verildi
Bu yenilgileri bir türlü kabul etmek istemeyen Ferdinand, 1551 yılında Erdel'in işlerine karışmaya başladı Kanuni, Sokollu Mehmed Paşa komutasındaki bir orduyu Erdel'e yolladı Keza diğer bir orduyu da Avusturya üzerine gönderdi Segedin ve Temeşvar Kaleleri önünde yapılan savaşlarda, Avusturya bir kez daha mağlup edildi Ferdinand yeniden barışma dilemek zorunda kaldı 1562 yılında yapılan anlaşmaya tarafından; Ferdinand, Erdel'in işlerine karışmamayı ve aldığı yerleri Osmanlı'ya bırakmayı kabul etti
DOĞUDA GELİŞMELER
Şah İsmailin ölümünden sonradan yerine geçen oğlu,Osmanlı Devletinin Avrupadaki en büyük düşmanları olan
· Alman İmparatoru Şarlken ve
· Avusturya Arşidükü Ferdinand
İle ittifak kurdu
Bunun üzerine Kanuni,İran üzerine üç sefer düzenledi
· Birinci seferde Bağdat alındı(1534)
· İkinci seferde Kanuninin Avusturya seferinden yararlanarak Safevilerin ele geçirdiği yerler(Tebris,Nahcivan,Van)ger i alındı
· Üçüncü seferde meydan savaşı yapılacak bir güçlü olarak karşılaşılmadı Erivan,Nahcivan,Karabağ feth edildi
Bu savaş her iki taraf içinde zararlı oluyordu
Bunun üstüne İran Şahı elçi göndererek barış istedi
Amasya Antlaşması (1555)
İranlılarla üretilmiş olan bu birincil resmi antlaşmaya kadar;
Bağdat,Tebris ve Doğu Anadolu Osmanlılarda kalacaktı
DENİZLERDE GELİŞME
Rodosun Alınamsı (1522)
Rodos Adası,Akdeniz'in deniz yolları üzerinde önemli bir üs durumundaydı Burada örgütlenmiş olan Sen Jan Şovalyeleri ticaret gemilerine saldırmaktaydılarŞarlken ve Ferdinandın desteklediği bu korsanlar birilği Osmanlıların Akdenizdeki ticari çıkarlarını her fırsatta zedeliyorlardı
Kanuni, Rodos üstüne büyük bir deniz filosu gönderdikten diğer kendiside büyük bir ordu ile adya geçti
Karada ve denizde çok şiddetli çarpışmalardan daha sonra şovalyeler adayı tahliye etmek zorunda kaldılar(1522)
Şarlken bu şovelyelere Malta Adasını vererek onların dağılmalarını önledi
Akdenizde Etken Mücadeleri
Kanuninin Avrupa içlerine dek nüfuz etmesi üstüne Şarlken, Osmanlıları Akdenizden vurmak istedi
Osmanlılar o dönemde karada fazla kuvvetliydilerBu nedenle Şarlken, Kanuni direkt karşı karşıya gelmekten kaçınıtordu
Ancak, Osmanlılar denizde henüz karadaki dek kaslı değildiler
Şarlken; Venediklileri, Papanın güçlerini, İspanya ve Malta şovalyelelerini bir araya getirdiBu birlik bir yana Mora kıyılarına saldırırken öte yandan Osmanlı ticaret gemilerini vuruyordu
Bu durum karşısında Kanuni, Akdenizn meşhur denizcilerden Barborosu Kaptanı Deryalığa getirdiAyrıca kendisine Cezair Beylerbeyliği verdi
Barboros, Adalar Denizindeki neredeyse tüm adları ele geçirdi İtalya ve İspanya kıyılarını vurdu, bazı adları aldı
Preveze Deniz Savaşı(1538)
Akdenizdeki bu egemenlik mücadelesi olarak, büyük bir hesaplaşmaya yol açtı
Venedik, Ceneviz, Malta, İspanya ve Portekizin birleşmiş donanması Preveze Körfezi önlerinde Osmanlı Donanması ile karşısında karşıya geldi
Barboros kendisinden üstün olan bu birleşik güce aleyhinde büyük bir zafer kazandı Zaferin kazanılmasından Turgur,Murat ve Salih reislerin de büyük katkıları oldu Birleşik Donanmaya da Andrea Dorya komuta ediyordu
Şiddetli bir deniz savaşından sonra Osmanlılar üstün geldiler
Sonuçları
1 Venedikliler, Akdenizdeki ticari çıkarlarını sürdürebilmek için Osmanlılarla uzlaşma yolunu seçtiler
2 Venedikliler ağır bir savaş hasar ödentisi vermeyi kabul ettiler
3 Bu büyük başarı, Osmanlılara Orta Akdenizde avantaj sağladı Bu avantaj İnebahtı Savaşına (1571) kadar devam etti
Trablusgarpın Fethi Ve Cerbe Savaşı
1 Trablusgarp, Malta Şovalyaleri'nin elindeydi Turgut Reis, burayı kuşatarak ele geçirdi (1551) ve buraya beylerbeyi olarak atandı
2 Malta Şovalyeleri'nin hazırladığı Haçlı donanması bu sefer ,Cerbe adası önlerinde Turgut Reisin komutasındaki donanmayla çatıştı ve büyük kayıplar verdi Cerbe Savaşı, Prevezeden daha sonra kazanılmış en önemli deniz zaferidir
3 Bu savaştan sonra Batı Akdeniz ve Kuzey Afrikada Osmanlı üstünlüğü tartışılmaz ülkü geldi
Malta Adasının Kuşatılması (1565)
Rodosun alınmasından daha sonra şovalyeler Malta Adasına yerleşmişlerdi Burası ayrıca Osmanlı ticareti hem de Osmanlıların Kuzey Afrikadaki toprakları için bir hamle üssü haline getirilmişti
Bunun üstüne Kanuni, adanın alınmasına karar verdi
Kale kuşatıldı Oysa çarpışmalar esnasında Turgut Reisin şehit düşmesi ve adanın alınamayacağının anlaşılması üzerine kuşatmaya son verildi
HİNT SEFERLERİ
Portekizliler, Ümit Burnu yoluyla Hindistana varmışlardıDaha sonra bu yolu geliştirip tekellerine aldılar ve Müslüman tüccarların ticaretini engellemeye başladılar
Bunun sonucunda Süveyş, İskenderiye, Basra ,Halep, Tripoli ve İran Körfezindeki tıcaret merkezlerinin yolu kapandıBuralarda büyük bir ticari buhran başladı
Osmanlılar buna seyirci kalamazlardı
Kanuni, saltanatının ilk yıllarında başlıca Avrupayla ve Akdenize yöneldiPortekizlilerin Hint Okyanusundaki varlığı pozitif önemsemediAncak bölgeden günden güne sesler yükselince buraya da yönelmek zorunda kaldı
Kanuni; Batı Hindistandaki Gücerat hükümdarından yardım istediği de alınca Hint Seferleri başlatıldı
Hint seferleri 1538de başladı ve 15 sene devam etti
Hadım Süleyman Paşa (Darı Valisi), Piri Reis, Murat Reis, Seydi Ali Reis gibi ünlü komutanlar Hindistana sırasıyla dört büyük sefer yaptılar
SONUÇLARI
Bu seferden beklenen sonuç elde edilemediBunun en önemli sebebi Osmanlıların; Hint Okyanusunda,
Portekizlilere karşı güçlü bir deniz filosu oluşturamamaları ve Portekizlilere üstün gelememeleridir
Yardım isteyen Müslümanların Osmanlılara destek
etmemesi de başarısızlıkta etkili olmuştur
Bu başarısızlığa karşın;
1 Yemen ve Aden alındı
2 Basra Körfezi ve Kızıldeniz nispeten denetim altına alındı
3 Arap Yarımadası ve Habeşistan Osmanlı denetimine girdi *