teknolojiuzmani
FD Üye
Karabük Demir Çelik İşletmeleri’nde payların yüzde 51’ine sahip iki aile ortasında sorun yaşanıyor. Güleç ailesi idare heyetinde ibra edilmedi. Argümanlara nazaran Kardemir’e, çoğunluk payını alabilirse demir çelik devi Fuat Tosyalı ortak alacak.
“Karabük Demir Çelik, Karabük’ün bekası...” Bir lokal gazetecinin bu yorumu kısa ismi Kardemir olan fabrikanın bölge için ne kadar kıymetli olduğunu gösteriyor. Karabük Demir Çelik, Cumhuriyetin endüstrileşme maksadında çok değerli bir manaya sahip. Mustafa Kemal Atatürk’ün buyruğu ile 1937 yılında temeli Başbakan İsmet İnönü tarafından atılıyor.
Türkiye’nin birinci ağır sanayi fabrikasına “fabrika yapan fabrika” unvanı veriliyor. 1938 yılında başladığı üretimle Türkiye’nin yine imarına, endüstrileşmesine büyük katkılarda bulunuyor. Fakat 1980’lerde başlayan özgür piyasa iktisadı devriyle birlikte özel dalın öne geçmesi, kamu şirketlerinde yatırımların durması ile kan kaybetmeye başlıyor.
Ziyan katlanınca 1994’te 5 Nisan kararlarıyla kapatılmasına karar verilen KİT’ler ortasına giriyor. Bölge halkının verdiği gayret sonucu kamuoyu baskısı ile DYP-SHP hükümeti fabrikayı kapatmak yerine özelleştirme kapsamına alıyor.
Fabrika Türkiye’de birinci sefer, 1 TL bedel karşılığında yöre halkı, esnaf ve çalışanlardan oluşan bir şirkete, Kardemir AŞ’ye devrediliyor. 1995’te 408 milyar TL’lik pay satışı ile 12 bin 780 ortaklı halka açık bir AŞ’ye dönüştürülüyor.
2010 yılında ise payların yüzde 51’ini toplayan iki aile Yolbulan ve Güleç ailesi, Kardemir’in idaresini ele geçiriyor ve idare şurası da artık bu ailelerden oluşuyor. Çok ortaklı yapısı devam etse de bir aile şirketine dönüşen Kardemir’de yıllardır Sermaye Piyasası Şurası ikazları, örtülü sermaye transferiyle haksız çıkar savları sürüp gidiyor.
Güleç ailesi ibra edilmedi
Lakin iki aile ortasında işler son devirlerde yolunda gitmiyor. 24 Ağustos’ta yapılan son genel konseyde değişik bir gelişme yaşanıyor.
İdaresi oluşturan ailelerden Kamil Güleç ve H. Davet Güleç, şirketin 2019 yılı faaliyetlerinin ibra kısmında hissedarlar tarafından ibra edilmiyor Baba oğul Güleçler bu yıl içinde gerçekleştirilen yan şirketler Karçel ve Kardökmak genel şuralarında da ibra edilmemişler.
Güleçlerin genel heyette aklanamamalarının yorumu hissedarların inanç kaybı olarak tabir ediliyor. Karabük gazetelerinde yer alan haberlere nazaran aile, fabrikadan uzun yıllardır cevher, nakliye, akaryakıt ve buna benzeri gereksinimlerini karşılıyor.
Her yıl Kardemir ile milyonlarca dolar ticaret yapan Güleçlerin ibra edilmemesi hissedarların artık bu bireyleri idarede istemediklerini manasına geliyor. Kardemir’de asıl fırtınanın ise kasım ayında kopması bekleniyor.
Yeniden argümanlara nazaran seçimli genel heyet öncesi baba oğul Güleç, idareden istifa edecekler. Öteki ailenin üyesi İdare Konseyi Lideri Mustafa Yolbulan ise genel heyet konuşmasında manidar bir cümle kuruyor:
“Kardemir olarak idaremizin ana amacı; gerçekleştirdiğimiz yatırımlarla ölçek iktisadına uygun bir büyüme sağlamak, artan üretim hacmini devletimizin de büyük ehemmiyet verdiği savunma sanayii, yerli otomotiv sanayii ve demir yolu ekipmanları başta olmak üzere katma pahası yüksek eserlere kaydırmak.”
Kardemir, 4 bin 500 kişinin çalıştığı on binlerce küçük yatırımcının bulunduğu bir şirket. Bir bölgenin varlık nedeni. Atılacak adımlara dikkat etmek gerekiyor!
Ölçek Fuat Tosyalı ile mi artacak?
Genel şurada bu farklı gelişme yaşanırken birtakım savlar da gündemde. Türkiye’nin en büyük yassı çelik üreticilerinden Fuat Tosyalı’nın Kardemir’e ortak olabileceği konuşuluyor. Fuat Tosyalı, Hatay doğumlu.
Babası Şerif Tosyalı’nın 1952’de 9 metrekare dükkânda başlattığı soba işini, Cezayir’den Japonya’ya üç kıtada üretim ve ticaret yapan demir çelik devine dönüştürmüş. Tosyalı’nın Zonguldak-Karabük sınırında kıymetli bir misyonu daha var.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın büyük ehemmiyet verdiği Filyos Limanı ve Sanayi Bölgesi’nin işletmeci şirketi oldu.
Osmaniye ve İskenderun Organize Sanayi Bölgeleri’ni de işleten Tosyalı, artık de bu bölgede faaliyet göstermeye hazırlanıyor.
Filyos Limanı projesi ise yıllar evvel kamudayken Kardemir’in gerçekleştirmesi planlanan bir proje olarak biliniyor.
Tosyalı’nın en kıymetli misyonu ise Varlık Fonu idaresinde yer alması. Doğalgaz keşfinin yapıldığı, savunma sanayii konusunda adımların atıldığı bir bölgede Tosyalı’nın Kardemir’e ilgisinin zaten olmadığı anlaşılıyor.
Aldığım bilgilere nazaran Tosyalı, Kardemir’de yüzde 51 paya sahip olmadan iştiraki düşünmüyor. Güleç ailesinin ibra edilmemesi ve Yolbulan’ın ölçek gayesi düşünülünce iştirakte fazla zorlanmayacağı belli!
Jale Özgentürk/Cumhuriyet