Karadelik Etrafında Evrenin En Hızlı Rüzgârları Keşfedildi

Aralarında Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Gökbilim ve Uzay Bilimleri Bölümünden Yrd Doç Dr Nurten Filiz Ak ’ın da bulunduğu bir grup astrofizikçi, evrenin şimdiye değin keşfedilmiş en çabuk rüzgârlarını bir süper kütleli karadeliğin civarda gözledi Kara delik etrafında keşfedilen bu rüzgârların hızı saatte 200 milyon km ’den daha artı Dünya üzerinde şimdiye dek görülmüş en enerjik kasırgaların en yüksek hızı saatte 300 km ’ye ulaşıyor Kara delikler civarda keşfedilen bu rüzgârların hızı ise bunun yaklaşık 1 milyon katı Amerika Birleşik Devletleri'nde yer alan Sloan Digital Sky Survey teleskobu ve Hawaii ve Şili ’de yer alan Gemini ikiz teleskoplarından alınan morötesi ışınımları inceleyen takım, süper kütleli kara delikleri araştırmak için onların etrafındaki rüzgârların dinamiğini inceliyor Evrenin tanıdık en aydınlık cisimleri olan bu süper kütleli kara delikler etrafındaki madde ile beraber kuazar olarak isimlendiriliyorAstrofizikçiler, bir takım kuazarların civarda dinç rüzgârların olduğunu 1960 ’lı yıllardan bu yanlamasına biliyorlar Veriler, her dört kuazardan bir tanesinin enerjik rüzgarlara sahip olduğunu gösteriyor Kuazarlar, etrafında disk biçiminde gaz ve tozun bulunduğu süper kütleli kara delikler içeriyorlar Boyutları güneş sistemimizden daha küçük olsa da, yaptıkları zinde ışınım doğruca gözlenebilen evrenin sınırlarını oluşturuyorlarERÜ Fen Fakültesi Gökbilim ve Uzay Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Yrd Doç Dr Nurten Filiz Ak, yaptığı açıklamada, yabancı bilim adamları ile birlikte yürüttüğü çalışmanın esas amacının, kuazar rüzgârlarının nasıl oluştuğunu ve dinamiğini çözümlemek ve bu sayede kara deliklerin nasıl büyüdüğünü ve beslendiğini incelemek olduğunu söyledi Kuazar rüzgârlarını inceleyen egzersiz ekibinde kendisiyle beraber Kanada York Üniversitesinden Dr Jesse Rogerson, Dr Patrick Hall, Dr Paola Hidalgo, Dr Patrik Pirkola ile Pensilvanya Eyalet Üniversitesi ’nden Dr W Niel Brandt ’in de yer aldığı ve çalışmanın Kanada Esas Bilimler ve Mühendislik Araştırma Konseyi, Amerika Birleşmiş Devletleri Milli Bilim Fonu ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) kadar desteklendiğini gösteren ERÜ Öğretim Üyesi Yrd  Doç Dr Ak;“Bu kara delikler güneşin kütlesinden bir kaç milyar kat daha büyük bir kütleye sahipler Etraflarında yeterince yakında yer alan her şeyi yutabiliyorlar Bu yutma süreci de tıpkı biriki yaşında bir çocuğun kendi kendine yemek yemek yemesine benziyor; tabağındakilerden çoğu etrafa saçılırken, eksik bir kısmı midesine gidiyor Kuazarlar da etraflarındaki maddeleri yutarken dinç rüzgarlar oluşuyor ve bu rüzgarlar bir uçtan bir uca maddenin bir kısmını etrafa saçıyorlar Biz de bu rüzgârları inceleyerek kara delikleri anlamaya çalışıyoruz Bu kuazarda şimdiye kadarki en çabuk rüzgârı keşfettik, keza çok daha yavaş olan bir diğer rüzgarın da yeni oluştuğunu gözlemledik Yeni oluşan rüzgarın hızı takriben 140 milyon kilometre daha sonra neler olacağını görmek için bu kuazarı gözlemeye devam edeceğiz açıklamasını yaptıKaynakhttp:wwwerciyesedutrBildiriHaberKaradelikEtrafindaEvreninEnHizliRuzgârlariKesfedildi4007 sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur