iltasyazilim
FD Üye
Karadeniz Bölgesinin Genel Özellikleri
1 Yüzey şekilleri fazla dağınıktır Ovalık alanları azdır
2 Dağlar kıyıya paralel olarak uzanır ve bunun sonucunda falezler (yalıyarlar) görülür Kıta sahanlığı dardır
3 Orman bakımından en varlıklı bölgedir(%25)
4 AZAMI yağış alan bölgemizdir(Doğu Karadeniz ve Rize)
5 Yağışlara bağlı olarak azami kimyasal çözülmenin görüldüğü bölgedir
6 Dere, fındık, darı, ketenkenevir üretiminde birinci sıradadır
7 Balıkçılığımızın %80 ’i bu bölgede yapılır
8 Doğu Karadeniz kıyı kesiminde dağınık yerleşme yaygındır
9 EN FAZLA göç veren bölgedir
10 Taşkömürü ve bakır üretiminde birinci sıradadır
11 Tek doğal limanı Sinop ’tur
12 Çay rejiminin nispeten uyumlu olduğu tek bölgedir
13 Bölgede Çarşamba ve Bafra delta ovaları vardır
14 Nem miktarı azami olan bölgedir Bu yüzden takvim sıcaklık farkı asgari olan bölgedir
15 Takvim sıradan sıcaklık 1415 °C ’dir En sıcak ay ortalaması 2223°C ’dir En soğuk ay ortalaması ise 56 °C ’dir
Karadeniz Bölgesine ait bir takım kültürel özellikler şöyledir;
Şivesi
Yemekleri
kemençe ve horon
Şivesi
Karadeniz konuşulan vurgu laz şivesidir,
Tüm Kafkas dilleri gibi Lazca bol miktarda gürültüsüz harfe (consonant) sahip olup, diğer Güney Kafkas dillerinde bulunmayan f, y ve h gibi sessizleri ve Hopa ve Borçka (Çxala) dialektinde kullanılan uvular (minik dil) sessizi (consonat) q harfini de barındırdığından ait olduğu dil ailesinin, consonant sayısı bakımımdan en zengin dilidir Lazca bilhassa büyük kentlere göçen genç nüfusun seri asimilasyonu sonucu değil olmak üzeredir
yemekleri
Yörede mısır, lahana ve hamsinin özel bir yeri vardır Çünkü bütün yemek çeşitleri bunlar civarda yoğunlaşmıştır Hem birkaç istisna dışarıda Rize ’de kurutma söz konusu değildir bu nedenle turşu da ön plana çıkmaktadır Bu yiyecekler süt ürünleri ile desteklendiğinde besin dengelenmektedir
Darı ekmeği ince öğütülmüş darı, ılık su ile yoğurulur,birazda tuzlu eklenir ve plekide pişirilir Vaktiyle ekmek olarak sadece mısır ekmeği vardı Yoğurtla mısır ekmeği yöre yemek kültürünün manâlı bir öğesidir
kemence ve horon
Kemençe, Doğu Karadeniz bölgesinde yaygın olan ve rebap, keman türü yaylı çalgılarla akraba olduğu sayılan, bir yay yardımıyla çalınan üç telli geleneksel ırk çalgısının adı olup, klasik kemençe ile karıştırılmasını önlemek amacıyla Karadeniz kemençesi veya Laz kemençesi olarak da adlandırılmaktadır
Karadeniz kemençesi esas müzik aleti olduğu özellikle Giresun, Trabzon, Rize,Artvin ve Ordu'nun yanı sıra kısmen Samsun ,Bayburt,Gümüşhane, Cumhuriyet döneminde Karadenizlilerin topluca göç ettiği Adapazarı, İzmit köylerinde ve büyük şehirlerde kullanılır
Horon
Yörede yaşantısının önemli kısmını oluştururdu Büyükbaba, baba, kayınvalide, torun, kız veya gelinin bir horonda buluştuğu çok olurdu Temel davet, horon ile türkülerdi
Horon; Horon oynamak, horon ayarlamak, horona durmak, horon gerçekleştirmek ve horon vurmak adlarıyla yörede bilinir *
1 Yüzey şekilleri fazla dağınıktır Ovalık alanları azdır
2 Dağlar kıyıya paralel olarak uzanır ve bunun sonucunda falezler (yalıyarlar) görülür Kıta sahanlığı dardır
3 Orman bakımından en varlıklı bölgedir(%25)
4 AZAMI yağış alan bölgemizdir(Doğu Karadeniz ve Rize)
5 Yağışlara bağlı olarak azami kimyasal çözülmenin görüldüğü bölgedir
6 Dere, fındık, darı, ketenkenevir üretiminde birinci sıradadır
7 Balıkçılığımızın %80 ’i bu bölgede yapılır
8 Doğu Karadeniz kıyı kesiminde dağınık yerleşme yaygındır
9 EN FAZLA göç veren bölgedir
10 Taşkömürü ve bakır üretiminde birinci sıradadır
11 Tek doğal limanı Sinop ’tur
12 Çay rejiminin nispeten uyumlu olduğu tek bölgedir
13 Bölgede Çarşamba ve Bafra delta ovaları vardır
14 Nem miktarı azami olan bölgedir Bu yüzden takvim sıcaklık farkı asgari olan bölgedir
15 Takvim sıradan sıcaklık 1415 °C ’dir En sıcak ay ortalaması 2223°C ’dir En soğuk ay ortalaması ise 56 °C ’dir
Karadeniz Bölgesine ait bir takım kültürel özellikler şöyledir;
Şivesi
Yemekleri
kemençe ve horon
Şivesi
Karadeniz konuşulan vurgu laz şivesidir,
Tüm Kafkas dilleri gibi Lazca bol miktarda gürültüsüz harfe (consonant) sahip olup, diğer Güney Kafkas dillerinde bulunmayan f, y ve h gibi sessizleri ve Hopa ve Borçka (Çxala) dialektinde kullanılan uvular (minik dil) sessizi (consonat) q harfini de barındırdığından ait olduğu dil ailesinin, consonant sayısı bakımımdan en zengin dilidir Lazca bilhassa büyük kentlere göçen genç nüfusun seri asimilasyonu sonucu değil olmak üzeredir
yemekleri
Yörede mısır, lahana ve hamsinin özel bir yeri vardır Çünkü bütün yemek çeşitleri bunlar civarda yoğunlaşmıştır Hem birkaç istisna dışarıda Rize ’de kurutma söz konusu değildir bu nedenle turşu da ön plana çıkmaktadır Bu yiyecekler süt ürünleri ile desteklendiğinde besin dengelenmektedir
Darı ekmeği ince öğütülmüş darı, ılık su ile yoğurulur,birazda tuzlu eklenir ve plekide pişirilir Vaktiyle ekmek olarak sadece mısır ekmeği vardı Yoğurtla mısır ekmeği yöre yemek kültürünün manâlı bir öğesidir
kemence ve horon
Kemençe, Doğu Karadeniz bölgesinde yaygın olan ve rebap, keman türü yaylı çalgılarla akraba olduğu sayılan, bir yay yardımıyla çalınan üç telli geleneksel ırk çalgısının adı olup, klasik kemençe ile karıştırılmasını önlemek amacıyla Karadeniz kemençesi veya Laz kemençesi olarak da adlandırılmaktadır
Karadeniz kemençesi esas müzik aleti olduğu özellikle Giresun, Trabzon, Rize,Artvin ve Ordu'nun yanı sıra kısmen Samsun ,Bayburt,Gümüşhane, Cumhuriyet döneminde Karadenizlilerin topluca göç ettiği Adapazarı, İzmit köylerinde ve büyük şehirlerde kullanılır
Horon
Yörede yaşantısının önemli kısmını oluştururdu Büyükbaba, baba, kayınvalide, torun, kız veya gelinin bir horonda buluştuğu çok olurdu Temel davet, horon ile türkülerdi
Horon; Horon oynamak, horon ayarlamak, horona durmak, horon gerçekleştirmek ve horon vurmak adlarıyla yörede bilinir *