karadeniz bölgesinin kültürel özellikleri

Karadeniz bölgesi kültürü
Karadeniz bölgesinin kültür özellikleri

Karadeniz Bölgesine ait bir takım kültürel özellikler şöyledir;
1Şivesi
2Yemekleri
3Çocuk oyunları
Karadeniz Bölgesine ait bir takım yerel aksan(ağız) örnekleri;
A
Abrul: Nisan
Accuk: Azıcık
Ahaca: İşte burada
Alamuk: Yağmurdan daha sonra güneşin bulutların arasından tesirli bir şekilde vurması
Anlak: Meydan
Azuk: Gıda

B
Bacca: bahçaBahçe, fındık bahçesi
Bayak: Demin, henüz
Bece: Bu gece
Bezene: Bezelye
Bıldır: Geçen yıl
Bibi: Büyük hala
Böğün: Bugün
Bulaşuk: İspiyoncu

C
Cıbıldak: Çıplak
Cıdık: Tuzak
Cıftır: gibiÇok çabuk bir şekilde
Cılga: İnce su yolu
Cımbış: Komik, şaka

Ç
Çakır Gözlü1) Renkli gözlü 2) Ela gözlü
Çileklik Çalı çileği Yaprağından çorba yapılır
Çömentluk
Çöten: Darı anbarı
Çömez:Küçük çocuk
Çükelik,Çükelük: Çökelek
Çürük Ayı: Temmuz ayı Ağustos ve Temmuz çürüklük ayları olarak bilinir

D
Da: Anlamı güçlendiren ilave
Dadduk: Sevimli, tatlı
Değermen: Değirmen
Depebızdık: Takla
Düşün: Mola, ara

E
Ebeguşağa: Gökkuşağı
Elguvan: Mor renkli bir çiçek, ergüvan
Encamı: Topu topu
Ey: Bir seslenme edası
Ey devretmek: Çağırmak, çağıran kişiye yanıt belirlemek
Eyhe: Sana tarafından hava güzel
Eylenmek: Oyalanmak

F
Fene: Fazla
Fer: Deva, hal, güç
Fırfıkıç: Ağzına kadar dolu
Fırtana: Kasırga

G
Gaccuk: Değin
Galemlik: Bacanın üstüne, kuşların yuva yaptığı bölüm, bir nevi baca kapağı
Gelçek: Meren
Guytak: Çukur, kuytu
Güman: Umut
Güni: Güney
Güzine: Bir nesil soba


Ğ
Ğeçi, Geçi: Pis fena şey, fena insan, domuz

H
Ha: Anlamda kesinliği artıran bir nevi önek
Haböle,Haşöle Haole: Böyle, şöyle, pek
Haccak: Hoş
Haçan: 1) Madem 2) Ne vakit
Haçan oysa: Ne süre ama
Halik: Ufak taş
Halpıtmak: Yoğurt yemek yemek
Happak: Sade yoğurt
Henki: Yaşlı, ihtiyar
Henkimek: Yaşlandırmak
Heysin: Hasan adının bölgesel söylenişi

I
ImıkIlık: ne sıcak ne de soğuk

İ
İçlik: Gömlek
İleki gün,Lekigün: Önceki gün

K
Katuk: Ayran
Kemçük: Şekilsiz, çukurca
Kiraz Ayı: Haziran ayı

L
Löç: Fazla nemli, suya dolu
Lülemek: Bir şeyin ucunu yontmak

M
Mabeyin: Oda
Mandalin: Mandalina
Mundar: Kirli
Mühkem: Sağlam

N
Nene: Nine, babaanne ve anneanne

O
Oslama: Boşuna
Oyrak: Çukur arazi

Ö
Öğürsemek,Örsemek: İneğin boğa istemesi

P
Paçka: Ufak ev, serentiye benzer inşa
Palak: Ayı yavrusu
Palan: İnce minder

R
Rafan gitmek: Fazla seri ilerlemek

S
Sağrak: Yağ saklama kabı
Sahan: Bakır kap, tabak
imelek: Tembel
Süflü: Pasaklı

Ş
Şavgu: Şevki adının yöresel söylenişi
Şişek: Genç erkek koyun

T
Taaha
Tırmıt: Mantar
Tili: Yemek Yemek seçen
Tüğüm: Düğüm

U
Ula: Bir şaşma ve sesleniş nidası
Uşak: Erkek evlat
Uy: bir şaşma nidası

Ü
Üzüm Ayı: Ekim Ayı

V
Vire: Her Zaman, devamlı

Y
Yal: İnek yemeği
Yane: Ne sandın?
Yarmaça: Yarılmış odun
Yayuk1) Ayran 2): İçinde bu ayranın yapıldığı tahtadan ve uzunca eşya
Yesir: Ebelemece türü bir oyun


ARALI EMEN
EN AZ beş karakter iki takımla oynanırTakımların oluşumu ve emenin kim
göre korunacağı tekerlemelerle belirlenirEmen meydan ortasına konulmuş
bir taştırBirinci takının görevi karşı taraf takım oyuncularının emene dokunmasını
engellemektirİkinci takımın görevi ise emene dokunarak ele geçirmeye
çalışmaktırBirinci takım emen taşının etrafını çevreleyerek muhalif takımın taşa
dokunmasını engellemeye çalışırBu sırada ikinci ekip oyuncuları meydana
yayılarak emeni koruyan oyuncuları rahatsız etmeye başlarlarBu mücadele
esnasında ikinci takım oyuncularından emene dokunmaya çalışanlardan yakalananlar
oyun dışı kalırlarEğer ikinci ekip oyuncuları birinci ekip oyuncularından
birisiyle emen arasından yakalanmadan geçerse birinci takımın bu oyuncusu da
oyun dışı kalırBu müsabaka emen ele geçirilinceye veya ikinci takım
oyuncularının tamamı oyun dışı kalıncaya dek devam eder
BABADİK
İki grup aralarında oynanan oyunun malzemeleri bir top ve
yedi adet yassı taştan ibarettir Yassı taşlar tekrar tekrar dizilir Amaç altı yedi
metre uzaktan topu yuvarlayarak taşları yıkmaktır Atış yapılıp, taşların
yıkılmasıyla oyun başlar Top aleyhinde takımdadır, atışı yapan grup yıktıkları
taşları her yerde tekrar tekrar dizmeye çalışırken, öteki grup ellerindeki topu elden
ele geçirerek onları vurmaya çalışır Topla vurulan oyun dışı kalır Eğer
vurulmaya çalışılan birey, atılan topu yakalayabilirse, topu rakiplerinin
alamayacağı bir yere fırlatarak takımına süre kazandırmış olur Onlar taşları
bu sırada tekrar tekrar dizmeye çalışırlar Her ne dek kulağa basit işmiş gibi
gelse de defalarca yedi taşı yıkmadan hazırlamak çetin iştir Tüm taşları dizerlerse,
oyunu kazanırlar, eğer gruptaki oyuncuların tümü taşları dizemeden rakipleri
göre vurulursa kaybederler
BALIK BATTI OYUNU
Televizyonun yaygınlaşmasından önce akşam
misafirliklerinde kadınlı erkekli gruplar tarafından oynanan bir oyundur Grup
halka olur, bağdaş kurup oturur, cümbür cemaat ellerini bacaklarının altına sokar Bir
birey ise halkanın ortasında oturur Halkada oturanlar ellerindeki kıvrılmış bir
mendili birbirlerine ebeye yakalanmadan verirler Ebe ise mendilin kimde
olduğunu anlamaya çalışır Cümbür Cemaat ebe baktığında yarı kaba şaka kendisindeymiş
gibi paniğe kapılmış görünmeye çalışarak ebeyi yanıltır, bu esnada paçavra elden
ele dolaşır nadiren mendille ebeye vurulup yeniden saklanır Ebe mendili kimin
elinde yakalarsa yeni ebe o olur
ELİM SENDE
Çocuklar bir tekerleme söyleyerek aralarında bir ebe
seçtikten sonra ebeden kaçarlar Ebe ise onlara eli ile dokunmaya çalışır Ebe
kime dokunursa bu kez o çocuk ebe olurElim Sen de Elim Sende Sabaha Kel Kalk Sen de*