Karamanoğulları Beyliği hakkında bilgi
Mudekkik tarihci, eski mebuslardan Ord Prof Dr İsmail Hakkı Uzuncarşılı'nm TTK (Turk Tarih Kurumu) neşriyatın*dan olan Osmanlı Tarihinin, birinci cildinin 43 sahifesinde, en son araştırmalar ışığı altındaki beyanlarına bir atfu nazar edelim
Son tetkiklere gore Karaman aşiretinin, Oğuzların Salur veya Afşar boylarından, birisine mensup olmaları hakkında İki rivayet vardır İlki; Alaaddin Keykubat Turkmen aşiretle*rini Rum ve Kilikya hududlanna yerleştirdiği sırada, 1228 senesinde de Kilikya Ermenilerinden aldığı Ermenek (Kameruddin ili) taraflarına da Karaman aşiretini yerleştirmişti Bu tarihde; Karaman aşireti Bey'i Sadeddin oğlu NUre Sofi adında Babalilerden birisi idi Bu aşiret, 13 asrın sonlarına doğru yani Anadolu Selcuk Devletinin cokuntuye başladığı sıralarda, muhim rol oynamış, gerek Ermeni kralları ve Mo ğollarla gerekse Moğollarla beraber hareket eden Selcuklu kuvvetleriyle kanlı carpışmalarda bulunmuşlardır NUre Sofi denilen Karaman Beyinden sonra oğlu Kerimuddin Kara*man aşiret Bey'i olup 4 Kılıcarslan tarafından kendisine Ermenak tarafları dirlik yani timar olarak verilmiş ve kardeşi Bonsuz'da Selcuk hukumdarının sarayında, candar yani, muhafız olarak vazifelendirilmiştir
(6541256) Kerimuddin Karaman; Selcukiler arasındaki ihtilaflardan istifade ederek nufuzunu arttırmış, hatta Kon*ya uzerine yurumuşsede başarılı olamamış mağlup olmuş ve kardeşlen Zeynehhac ile Bonsuz yakalanarak idam edil*mişlerdir
Kerimuddin'in 6601262'de vukubulan vefatı uzerine Rukneddin Kılıcarslan, bunun oğullarını Gevele Ka*lesine hapsetmişse de, Vezir Muinuddin Suleyman Pervae nın mudehalasıyla serbest bırakmış ve bunlar yine babalan Kiramuddin'in, Ermenak tımarına sahip olmuşlar ve bu*yukleri Şemseddin Mehmed Bey Karaman Bey'i olmuştur
Bu Mehmed Bey, Moğollarla ik defa carpışmış ve onları mağlup etmiştir Konya'ya girmiş ve Selcuklu sulalesinden olduğunu iddia etdiği Giyaseddin Siyavuş isimli birini (selcuk namelerdeki bahsi Cimri diye gecen) bu şahsı hukumdar ilan etmiş ve adına para bastırmış, kendiside Gıyasettin'e vezirlik yapmıştır Burada hemen belirtelimki, Moğol saldırılan de*vam etmekte ve bunların birinde Şemseddin Mehmed Bey, carpışma esnasında maktul duşmuştur 6761278 Mehmed Bey'den sonra Karaman bey'i olan Guneri Bey, 1300 sene*sinde vukubulan vefatına kadar Selcuklu hanedanı arasında*ki taht kavgasında ceşitli roller ustlenmiştir
Moğolların idaresi altındaki Selcuklular ile mucadele eder*ken Ermeniler ilede mucadeleden geriye durmamıştır Gune*ri Bey'in olumunden sonra, kardeşi Mahmud Bey, riyasete gecmiştir Bu zat da 1307'de vefat ettiğinde hanedanda işler karışmış Mahmud'un iki oğlu birbirlerine girmişlerdir Burhaneddin Musa ve Bedreddin ibrahim Bey kardeşler arasındaki ihtilaf komşu devletlerin işlerine karışmasına yol acmıştır ve bilhassa Kolemenler, bu hususda soz sahibi olmuşlardır 7621361'de Karaman Beyi olan, Alauddin Ali Bey, Osman*lılarla munasebeti başlatan kimsedir Yaşadığı donemi goz onune alıp tetkik ettiğimizde, mucadeleci, hırslı ve kurnaz bir Bey olduğunu teslim ederiz
Alauddin Ali Bey, Muradı Hudavendigarın kızı Nefise Sul*tanla izac yapmıştır ve 7721370de vukubulan bu iza*cın siyasi bir evlilik maksadı taşıdığı bellidir Merhum uzuncarşılı; değeri calışmasında, LarendeKaraman kasabasında (şimdi vilayet) bulunan, Hatuniye Medresesi vakıf senedinde, 1 Murad'ın kızının adı Melek Hatun diye gectiği icin Nefise adının doğru olmadığını ileri surerken de m 1370 yılının
başlangıcını goz onune almıyor, bu izacdan doğan cocuk olan Mehmed Bey'in doğumunun nazarı itibara alındığı tak*dirde daha once evlenmiş olmaları lazım demekte Miladi 1370'i hicri 771'in recep ayında başladığı ve izacın da se*ne başına yakın aylarda yapıldığı goz onune alınsa, bu ileri suruşun hic bir pratiği olmadığı gorulur Ayrıca isim meselesine nelince, bizde umumiyyetle birden fazla isim koyma adeti elan de*vam etmektedir Koskoca padişah kızının, bir tek isimle yad olun*ması hicde akla yakın duşmuyor
Alauddin Ali, Osmanlı devletiyle kurduğu bu akrabalık sa*yesinde kendini ve beyliğini garantiye alma koprusu kurmak istemişti Fakat; Osmanlı devletinin davası kuru bir cihangir*lik davası olmadığından, bu duşuncelerini pek işine gelir ne*tice olarak tatbike muvaffak olamadı Fakat hanımı sayesin*de bir kac defa padişahca hayatı bağışlandı Karamanoğlu ile Osmanlı arasında ilk savaş 7881286'da vukubuldu 1: Murad'ın; Hamidoğlu Huseyin Beyden satın almış olduğu Akşehir, Yalvac, Karaağac, Beyşehri, Seydişehri gibi yerlerin Karaman hududuna yakın olması, Karamanoğlunu korkut*muş vede 1 Murad'ın Rumeli yakasında olduğu bir zaman diliminde, bir Osmanlı beldesi olan Beyşehrine hucum etmiş ve zaptetmiştir Rumeli kıtasındaki işini yarıda bırakan padi*şah cabucak gelmiş ve Karamanoğlunu haşat etmiştir Kelle*si ve toprakları, Murad'ın kızı Nefise Melek Sultan hanımın ri*cası uzerine bağışlanmıştır
Boylece; Karamanoğlu bu izacının boyle bir faydasını gormuştur Ne varki Kosova savaşı sonrasındaki belli belirsiz kalkışmasında kaim biraderi Yıldırım Bayezid tarafından Akcacay Savaşı neticesinde sığındığı Konya şehrinde Alauddin'i enişte demeyip katlettiği goruldu Tabii Yıldırım'ın bu arada Saruhan, Aydmoğlu ve Menteşe Beyliklerini de toprak*larına ilhak ettiğini ifade etmiş olalım Boylece Bayezid, Karaman Beyliğine 8001398 tarihinde son vermiş oldu ve kizkardeşi ile yeğenlerini yanına alıp, Bursa'ya goturdu Nevarki; Yıldırım Bayezid Ankara savaşında Timurlenk'e feci bir mağlubiyete ducar olduğunda Timur, Karaman Beyliğinin yeniden kuruluşunu yapmak uzere, Yeğenleri yanına davet edip, buyuk olan Mehmed Bey'e beyliğini iade ettiğinden, Bursa'dan yine Karaman'a avdet ettiler Anneleri banımsultan kendilerini bırakmadı Yeniden hayat bulan Karamanlıla*rın macerası, Osmanlı devleti meyamnda yeri geldikce kay*dedilecektir
Karaman Beylerinin Cizelgesi
NUre Sofi Kerimuddin Karaman Guneri Bey Mahmud Bey Şemseddin Mehmed Bey Burhanuddin Musa Bey Halil Bey Bedreddin İbrahim B Seyfeddİn Suleyman Bey ı Alauddin Ali Bey Fahreddin Ahmed Bey Şemseddin Bey Husameddin Mahmud 2 Mehmed Bey Bengi Ali Bey İsa Bey İb*rahim Bey Ali Bey Pir Ahmed Bey Diğer oğullan İshak Bey Kasım Bey
Mudekkik tarihci, eski mebuslardan Ord Prof Dr İsmail Hakkı Uzuncarşılı'nm TTK (Turk Tarih Kurumu) neşriyatın*dan olan Osmanlı Tarihinin, birinci cildinin 43 sahifesinde, en son araştırmalar ışığı altındaki beyanlarına bir atfu nazar edelim
Son tetkiklere gore Karaman aşiretinin, Oğuzların Salur veya Afşar boylarından, birisine mensup olmaları hakkında İki rivayet vardır İlki; Alaaddin Keykubat Turkmen aşiretle*rini Rum ve Kilikya hududlanna yerleştirdiği sırada, 1228 senesinde de Kilikya Ermenilerinden aldığı Ermenek (Kameruddin ili) taraflarına da Karaman aşiretini yerleştirmişti Bu tarihde; Karaman aşireti Bey'i Sadeddin oğlu NUre Sofi adında Babalilerden birisi idi Bu aşiret, 13 asrın sonlarına doğru yani Anadolu Selcuk Devletinin cokuntuye başladığı sıralarda, muhim rol oynamış, gerek Ermeni kralları ve Mo ğollarla gerekse Moğollarla beraber hareket eden Selcuklu kuvvetleriyle kanlı carpışmalarda bulunmuşlardır NUre Sofi denilen Karaman Beyinden sonra oğlu Kerimuddin Kara*man aşiret Bey'i olup 4 Kılıcarslan tarafından kendisine Ermenak tarafları dirlik yani timar olarak verilmiş ve kardeşi Bonsuz'da Selcuk hukumdarının sarayında, candar yani, muhafız olarak vazifelendirilmiştir
(6541256) Kerimuddin Karaman; Selcukiler arasındaki ihtilaflardan istifade ederek nufuzunu arttırmış, hatta Kon*ya uzerine yurumuşsede başarılı olamamış mağlup olmuş ve kardeşlen Zeynehhac ile Bonsuz yakalanarak idam edil*mişlerdir
Kerimuddin'in 6601262'de vukubulan vefatı uzerine Rukneddin Kılıcarslan, bunun oğullarını Gevele Ka*lesine hapsetmişse de, Vezir Muinuddin Suleyman Pervae nın mudehalasıyla serbest bırakmış ve bunlar yine babalan Kiramuddin'in, Ermenak tımarına sahip olmuşlar ve bu*yukleri Şemseddin Mehmed Bey Karaman Bey'i olmuştur
Bu Mehmed Bey, Moğollarla ik defa carpışmış ve onları mağlup etmiştir Konya'ya girmiş ve Selcuklu sulalesinden olduğunu iddia etdiği Giyaseddin Siyavuş isimli birini (selcuk namelerdeki bahsi Cimri diye gecen) bu şahsı hukumdar ilan etmiş ve adına para bastırmış, kendiside Gıyasettin'e vezirlik yapmıştır Burada hemen belirtelimki, Moğol saldırılan de*vam etmekte ve bunların birinde Şemseddin Mehmed Bey, carpışma esnasında maktul duşmuştur 6761278 Mehmed Bey'den sonra Karaman bey'i olan Guneri Bey, 1300 sene*sinde vukubulan vefatına kadar Selcuklu hanedanı arasında*ki taht kavgasında ceşitli roller ustlenmiştir
Moğolların idaresi altındaki Selcuklular ile mucadele eder*ken Ermeniler ilede mucadeleden geriye durmamıştır Gune*ri Bey'in olumunden sonra, kardeşi Mahmud Bey, riyasete gecmiştir Bu zat da 1307'de vefat ettiğinde hanedanda işler karışmış Mahmud'un iki oğlu birbirlerine girmişlerdir Burhaneddin Musa ve Bedreddin ibrahim Bey kardeşler arasındaki ihtilaf komşu devletlerin işlerine karışmasına yol acmıştır ve bilhassa Kolemenler, bu hususda soz sahibi olmuşlardır 7621361'de Karaman Beyi olan, Alauddin Ali Bey, Osman*lılarla munasebeti başlatan kimsedir Yaşadığı donemi goz onune alıp tetkik ettiğimizde, mucadeleci, hırslı ve kurnaz bir Bey olduğunu teslim ederiz
Alauddin Ali Bey, Muradı Hudavendigarın kızı Nefise Sul*tanla izac yapmıştır ve 7721370de vukubulan bu iza*cın siyasi bir evlilik maksadı taşıdığı bellidir Merhum uzuncarşılı; değeri calışmasında, LarendeKaraman kasabasında (şimdi vilayet) bulunan, Hatuniye Medresesi vakıf senedinde, 1 Murad'ın kızının adı Melek Hatun diye gectiği icin Nefise adının doğru olmadığını ileri surerken de m 1370 yılının
başlangıcını goz onune almıyor, bu izacdan doğan cocuk olan Mehmed Bey'in doğumunun nazarı itibara alındığı tak*dirde daha once evlenmiş olmaları lazım demekte Miladi 1370'i hicri 771'in recep ayında başladığı ve izacın da se*ne başına yakın aylarda yapıldığı goz onune alınsa, bu ileri suruşun hic bir pratiği olmadığı gorulur Ayrıca isim meselesine nelince, bizde umumiyyetle birden fazla isim koyma adeti elan de*vam etmektedir Koskoca padişah kızının, bir tek isimle yad olun*ması hicde akla yakın duşmuyor
Alauddin Ali, Osmanlı devletiyle kurduğu bu akrabalık sa*yesinde kendini ve beyliğini garantiye alma koprusu kurmak istemişti Fakat; Osmanlı devletinin davası kuru bir cihangir*lik davası olmadığından, bu duşuncelerini pek işine gelir ne*tice olarak tatbike muvaffak olamadı Fakat hanımı sayesin*de bir kac defa padişahca hayatı bağışlandı Karamanoğlu ile Osmanlı arasında ilk savaş 7881286'da vukubuldu 1: Murad'ın; Hamidoğlu Huseyin Beyden satın almış olduğu Akşehir, Yalvac, Karaağac, Beyşehri, Seydişehri gibi yerlerin Karaman hududuna yakın olması, Karamanoğlunu korkut*muş vede 1 Murad'ın Rumeli yakasında olduğu bir zaman diliminde, bir Osmanlı beldesi olan Beyşehrine hucum etmiş ve zaptetmiştir Rumeli kıtasındaki işini yarıda bırakan padi*şah cabucak gelmiş ve Karamanoğlunu haşat etmiştir Kelle*si ve toprakları, Murad'ın kızı Nefise Melek Sultan hanımın ri*cası uzerine bağışlanmıştır
Boylece; Karamanoğlu bu izacının boyle bir faydasını gormuştur Ne varki Kosova savaşı sonrasındaki belli belirsiz kalkışmasında kaim biraderi Yıldırım Bayezid tarafından Akcacay Savaşı neticesinde sığındığı Konya şehrinde Alauddin'i enişte demeyip katlettiği goruldu Tabii Yıldırım'ın bu arada Saruhan, Aydmoğlu ve Menteşe Beyliklerini de toprak*larına ilhak ettiğini ifade etmiş olalım Boylece Bayezid, Karaman Beyliğine 8001398 tarihinde son vermiş oldu ve kizkardeşi ile yeğenlerini yanına alıp, Bursa'ya goturdu Nevarki; Yıldırım Bayezid Ankara savaşında Timurlenk'e feci bir mağlubiyete ducar olduğunda Timur, Karaman Beyliğinin yeniden kuruluşunu yapmak uzere, Yeğenleri yanına davet edip, buyuk olan Mehmed Bey'e beyliğini iade ettiğinden, Bursa'dan yine Karaman'a avdet ettiler Anneleri banımsultan kendilerini bırakmadı Yeniden hayat bulan Karamanlıla*rın macerası, Osmanlı devleti meyamnda yeri geldikce kay*dedilecektir
Karaman Beylerinin Cizelgesi
NUre Sofi Kerimuddin Karaman Guneri Bey Mahmud Bey Şemseddin Mehmed Bey Burhanuddin Musa Bey Halil Bey Bedreddin İbrahim B Seyfeddİn Suleyman Bey ı Alauddin Ali Bey Fahreddin Ahmed Bey Şemseddin Bey Husameddin Mahmud 2 Mehmed Bey Bengi Ali Bey İsa Bey İb*rahim Bey Ali Bey Pir Ahmed Bey Diğer oğullan İshak Bey Kasım Bey