Karlofca antlaşması kimler arasında olmuştur?
Karlofca antlaşmasının onemi
Karlofca antlaşmasının sonucları
Karlofca antlaşmasının maddeleri
1683’te Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın Viyana’yı kuşatması ile başlayan ve 1699’a kadar once uc, sonra dort devletle yapılan savaşlar sonunda Almanya, Lehistan (Polonya), Venedik ve daha sonra Rusya ile imzalanan barış antlaşması (Bkz Viyana Kuşatmaları)
Osmanlı ordusunun, Viyana onunden cekilmesi uzerine Avrupa devletlerinden Avusturya, Lehistan, Venedik ve Malta, kutsal bir ittifak kurarak, Osmanlıları Avrupa’dan atmak gayesiyle, her taraftan Osmanlı ulkesine saldırdılar Bu ittifaka daha sonra Rusya da katıldı On altı yıl suren bu harplerde Osmanlı orduları, dort cephede savaşmak mecburiyetinde kaldı 1695’te tahta cıkan Sultan İkinci Mustafa Han, kaybedilen yerleri geri almak icin Avusturya uzerine uc sefer duzenledi İlk iki seferde onemli başarılar kazandı ise de, ucuncu seferinde Zenta’da Avusturya ordusunun ani hucumuna uğrayan Osmanlı Ordusu, ağır bir yenilgiye uğradı
1697 Zenta Bozgunu'ndan sonra sadrazamlığa getirilen Amcazade Huseyin Paşa, tecrubeli ve iyi goruşlu bir vezir olduğundan, bu şartlar altında dort cephede savaşa devam edip, elden cıkan yerlerin geri alınmasının imkansız olduğunu gormuş ve barış yapılmasının şart olduğunu anlamıştı Esasında, İngiliz ve Felemenk elcileri de barış icin gayret sarf ediyorlardı Daha once, gerek Osmanlı Devleti ve gerekse Avusturya, uzun savaşa son verilmesi icin faaliyette bulunmuşlar, ancak sulh gercekleşmemişti Padişah Sultan İkinci Mustafa Han, elden cıkan yerlerin hic olmazsa bir kısmı geri alınmadıkca, barışa yanaşmak istemiyordu İngiliz ve Felemenk sefirleriyle goruşerek sulh akdine luzum goren Sadrazam Amcazade Huseyin Paşa, devletin on altı yıldan beri savaştığını, maddi manevi pek buyuk kayıplara uğradığını, Anadolu ve Rumeli’de asayişsizliklerin ortaya cıktığını, şimdilik barış yapılarak duşman arasındaki ittifakın bozulmasını beklemenin, devlet icin daha faydalı olacağını anlatınca, padişah da sulha taraftar oldu
Taraflar, anlaşmaya karar verdikten sonra, antlaşmanın Tuna Irmağı kıyısında, Belgrad’a yakın Karlofca kasabasında imzalanması kararlaştırıldı
Karlofca’daki goruşmeler ve tartışmalar dort ay devam ederek otuz altı celse surdu Sert ve cetin muzakereler sonunda, sulh kararını imzalamağa mezun olmayan Rusya haric olmak uzere, uc devletle yirmi beşer sene muddetle ayrı ayrı muahede ve Rusya ile de uc esne uzerinde mutareke imzalandı Barış goruşmelerine arabulucu olarak katılan İngiliz ve Hollanda hukumetleri, Osmanlı hukumetine konferanstan once antlaşma esaslarını kabataslak ortaya koyan bir protokol imzalatmayı başardılar, bu sebeple Osmanlı birinci murahhası Rami Mehmed Efendi'nin başarılı diplomatik faaliyetlerine rağmen, Karlofca Antlaşması, Osmanlı Devleti icin ağır bir mağlubiyet oldu
26 Ocak 1699’da Avusturya ile imzalanan yirmi maddelik antlaşmaya gore; Bonat (Temeşvar) eyaleti butun sancakları ile Osmanlılarda kalıyor, Erdel de dahil olmak uzere Macaristan’ın diğer yerleri, Avusturya’ya terk ediliyordu Hırvatistan taraflarında her iki devlet ellerindeki yerleri muhafaza ediyorlardı Bu tarafta Sava Nehri hudut kabul edildi Tire ve Moroş nehirleri, balık avı vesaire ihtiyaclar ve nehir gemileriyle yapılacak nakliyat icin her iki tarafca serbest bırakıldı Bu antlaşma ile Erdel (Transilvanya), Osmanlı nufuzundan cıkarak Avusturya’nın bir eyaleti oldu
Lehistan’la imzalanan on bir maddelik antlaşmaya gore; Osmanlı Devleti, Bucaş Muahedesi ile Lehlilerden aldığı Podolya eyaleti ve Kamanice ile Ukrayna’yı geri veriyordu Bundan başka, Osmanlı hukumeti, Kırım Hanlığı'nın Lehistan’a taarruzunu onlemeği taahhut ettiği gibi, aynı zamanda Lehlilerin, Kırım hanlarına her sene vermekte oldukları vergi de kaldırılıyordu
Venedik Cumhuriyeti ile de on altı maddelik bir antlaşma yapıldı Bu antlaşmaya gore: Kuzey Mora’da yarımadanın kapısı olan Korent şehri mustesna olmak uzere Mora Yarımadasıyla Ayamavra Adası ve yanındaki Kucuk Ada, Dalmacya’da Knin, Sin, Gabelas Zadvarya, Vorgarac, Velika, Ceklot kaleleriyle, daha guneyde Nove ve Rısen (Resne) kaleleri gibi, muharebe esnasında Venedikliler tarafından alınmış olan yerler, ayrıca onlarda kalıyordu Venedikliler de İnebahtı Korfezinin kuzeyinde elde ettikleri butun şehir ve kasabaları geri veriyorlardı İnebahtı liman ve kalesi de bu suretle Osmanlılara iade ediliyordu
Azak Kalesini alarak Karadeniz’e cıkmak isteyen Rus Carı Deli Petro’nun bu emeline, Kerc Boğazının Osmanlılar elinde olması ve bu sırada Osmanlılarla Avusturyalılar arasında sulhun yapılması mani olmuştu Bu sebeple Car, Karlofca’ya murahhas (temsilci) gondermiş, ancak murahhas sulha yanaşmayarak, uc sene uzerine bir mutareke yapıp memleketine donmuştu Ancak, Car yalnız başına niyetini gercekleştiremeyeceğini anladığından, ertesi yıl İstanbul’a bir murahhas gonderdi Reisulkuttab Rami Mehmed Efendi ile Rus Murahhası Ukraycov arasında yapılan goruşmelerden sonra (on dort maddelik) antlaşma imzalandı
14 temmuz 1700’de Rusya ile imzalanan yine yirmi beş yıl sureli İstanbul Muahedesine gore; Azak Kalesi ve etrafında ona tabi kale ve hisarlar ile, Koban taraflarından onemli bir bolge Ruslara bırakıldı Ozi Suyu uzerindeki Doğan (Togay), Gazi Kerman, Şahin Kerman, Nusret Kerman hisarları yıkılmak uzere, o havali Osmanlılara iade olundu Ayrıca Rusların daimi suretle İstanbul’da kapı kethudası ismiyle kucuk elci bulundurmaları ve bunun diğer devletlerin daimi elcileriyle aynı hakka sahip olması kabul edildi
Karlofca Antlaşması, Osmanlılar aleyhine yapılmış en ağır antlaşmadır Bu antlaşmayla, Osmanlı Devletinin Orta Avrupa’ya doğru gelişme hareketi kesinlikle durdurulmuş ve Osmanlı Devleti, savunma durumuna duşurulmuştur
1683 Viyana Bozgunu ile başlayan on altı yıllık harp neticesinde, devletin asırlardan beri elde ettiği yerler elden cıkmış, Macaristan, Erdel, Podolya, Ukrayna, Mora gibi geniş bolgeler, Bosna ve havalisinden muhim yerler duşman eline gecmiştir
Karlofca Muahedesiyle neticelenen ve dort cephede ve bilhassa Avusturya ve Venedik cephelerinde en kıymetli toprakların terkini gerektiren bu savaşlar, Osmanlı ordusunun bundan boyle yeniden tertip edilerek yeni usullere gore harp etmesini icap ettiriyordu Karlofca Muahedesi, Osmanlıların askeri kudretinin muhim surette zaafa uğradığını meydana cıkarmış ve asırlarca suren, duşman uzerindeki Turk kudret ve satvetini silmiştir
Osmanlı Devleti, bu antlaşmanın şartlarını bozmak icin cok gayret gosterdi 1711’de Rusya’yı, 1715’te Venedik’i yenerek, Karlofca Antlaşması ile bu devletlere verdiği toprakları geri aldı Yalnız, butun cabalarına rağmen Avusturya’ya verdiklerini geri alamadı Buyuyen Rus tehlikesine karşı Lehistan’ı destekleme siyaseti guttuğunden, Karlofca ile Lehistan’a bıraktığı yerleri geri almaya teşebbus etmedi
Karlofca antlaşmasının onemi
Karlofca antlaşmasının sonucları
Karlofca antlaşmasının maddeleri
1683’te Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın Viyana’yı kuşatması ile başlayan ve 1699’a kadar once uc, sonra dort devletle yapılan savaşlar sonunda Almanya, Lehistan (Polonya), Venedik ve daha sonra Rusya ile imzalanan barış antlaşması (Bkz Viyana Kuşatmaları)
Osmanlı ordusunun, Viyana onunden cekilmesi uzerine Avrupa devletlerinden Avusturya, Lehistan, Venedik ve Malta, kutsal bir ittifak kurarak, Osmanlıları Avrupa’dan atmak gayesiyle, her taraftan Osmanlı ulkesine saldırdılar Bu ittifaka daha sonra Rusya da katıldı On altı yıl suren bu harplerde Osmanlı orduları, dort cephede savaşmak mecburiyetinde kaldı 1695’te tahta cıkan Sultan İkinci Mustafa Han, kaybedilen yerleri geri almak icin Avusturya uzerine uc sefer duzenledi İlk iki seferde onemli başarılar kazandı ise de, ucuncu seferinde Zenta’da Avusturya ordusunun ani hucumuna uğrayan Osmanlı Ordusu, ağır bir yenilgiye uğradı
1697 Zenta Bozgunu'ndan sonra sadrazamlığa getirilen Amcazade Huseyin Paşa, tecrubeli ve iyi goruşlu bir vezir olduğundan, bu şartlar altında dort cephede savaşa devam edip, elden cıkan yerlerin geri alınmasının imkansız olduğunu gormuş ve barış yapılmasının şart olduğunu anlamıştı Esasında, İngiliz ve Felemenk elcileri de barış icin gayret sarf ediyorlardı Daha once, gerek Osmanlı Devleti ve gerekse Avusturya, uzun savaşa son verilmesi icin faaliyette bulunmuşlar, ancak sulh gercekleşmemişti Padişah Sultan İkinci Mustafa Han, elden cıkan yerlerin hic olmazsa bir kısmı geri alınmadıkca, barışa yanaşmak istemiyordu İngiliz ve Felemenk sefirleriyle goruşerek sulh akdine luzum goren Sadrazam Amcazade Huseyin Paşa, devletin on altı yıldan beri savaştığını, maddi manevi pek buyuk kayıplara uğradığını, Anadolu ve Rumeli’de asayişsizliklerin ortaya cıktığını, şimdilik barış yapılarak duşman arasındaki ittifakın bozulmasını beklemenin, devlet icin daha faydalı olacağını anlatınca, padişah da sulha taraftar oldu
Taraflar, anlaşmaya karar verdikten sonra, antlaşmanın Tuna Irmağı kıyısında, Belgrad’a yakın Karlofca kasabasında imzalanması kararlaştırıldı
Karlofca’daki goruşmeler ve tartışmalar dort ay devam ederek otuz altı celse surdu Sert ve cetin muzakereler sonunda, sulh kararını imzalamağa mezun olmayan Rusya haric olmak uzere, uc devletle yirmi beşer sene muddetle ayrı ayrı muahede ve Rusya ile de uc esne uzerinde mutareke imzalandı Barış goruşmelerine arabulucu olarak katılan İngiliz ve Hollanda hukumetleri, Osmanlı hukumetine konferanstan once antlaşma esaslarını kabataslak ortaya koyan bir protokol imzalatmayı başardılar, bu sebeple Osmanlı birinci murahhası Rami Mehmed Efendi'nin başarılı diplomatik faaliyetlerine rağmen, Karlofca Antlaşması, Osmanlı Devleti icin ağır bir mağlubiyet oldu
26 Ocak 1699’da Avusturya ile imzalanan yirmi maddelik antlaşmaya gore; Bonat (Temeşvar) eyaleti butun sancakları ile Osmanlılarda kalıyor, Erdel de dahil olmak uzere Macaristan’ın diğer yerleri, Avusturya’ya terk ediliyordu Hırvatistan taraflarında her iki devlet ellerindeki yerleri muhafaza ediyorlardı Bu tarafta Sava Nehri hudut kabul edildi Tire ve Moroş nehirleri, balık avı vesaire ihtiyaclar ve nehir gemileriyle yapılacak nakliyat icin her iki tarafca serbest bırakıldı Bu antlaşma ile Erdel (Transilvanya), Osmanlı nufuzundan cıkarak Avusturya’nın bir eyaleti oldu
Lehistan’la imzalanan on bir maddelik antlaşmaya gore; Osmanlı Devleti, Bucaş Muahedesi ile Lehlilerden aldığı Podolya eyaleti ve Kamanice ile Ukrayna’yı geri veriyordu Bundan başka, Osmanlı hukumeti, Kırım Hanlığı'nın Lehistan’a taarruzunu onlemeği taahhut ettiği gibi, aynı zamanda Lehlilerin, Kırım hanlarına her sene vermekte oldukları vergi de kaldırılıyordu
Venedik Cumhuriyeti ile de on altı maddelik bir antlaşma yapıldı Bu antlaşmaya gore: Kuzey Mora’da yarımadanın kapısı olan Korent şehri mustesna olmak uzere Mora Yarımadasıyla Ayamavra Adası ve yanındaki Kucuk Ada, Dalmacya’da Knin, Sin, Gabelas Zadvarya, Vorgarac, Velika, Ceklot kaleleriyle, daha guneyde Nove ve Rısen (Resne) kaleleri gibi, muharebe esnasında Venedikliler tarafından alınmış olan yerler, ayrıca onlarda kalıyordu Venedikliler de İnebahtı Korfezinin kuzeyinde elde ettikleri butun şehir ve kasabaları geri veriyorlardı İnebahtı liman ve kalesi de bu suretle Osmanlılara iade ediliyordu
Azak Kalesini alarak Karadeniz’e cıkmak isteyen Rus Carı Deli Petro’nun bu emeline, Kerc Boğazının Osmanlılar elinde olması ve bu sırada Osmanlılarla Avusturyalılar arasında sulhun yapılması mani olmuştu Bu sebeple Car, Karlofca’ya murahhas (temsilci) gondermiş, ancak murahhas sulha yanaşmayarak, uc sene uzerine bir mutareke yapıp memleketine donmuştu Ancak, Car yalnız başına niyetini gercekleştiremeyeceğini anladığından, ertesi yıl İstanbul’a bir murahhas gonderdi Reisulkuttab Rami Mehmed Efendi ile Rus Murahhası Ukraycov arasında yapılan goruşmelerden sonra (on dort maddelik) antlaşma imzalandı
14 temmuz 1700’de Rusya ile imzalanan yine yirmi beş yıl sureli İstanbul Muahedesine gore; Azak Kalesi ve etrafında ona tabi kale ve hisarlar ile, Koban taraflarından onemli bir bolge Ruslara bırakıldı Ozi Suyu uzerindeki Doğan (Togay), Gazi Kerman, Şahin Kerman, Nusret Kerman hisarları yıkılmak uzere, o havali Osmanlılara iade olundu Ayrıca Rusların daimi suretle İstanbul’da kapı kethudası ismiyle kucuk elci bulundurmaları ve bunun diğer devletlerin daimi elcileriyle aynı hakka sahip olması kabul edildi
Karlofca Antlaşması, Osmanlılar aleyhine yapılmış en ağır antlaşmadır Bu antlaşmayla, Osmanlı Devletinin Orta Avrupa’ya doğru gelişme hareketi kesinlikle durdurulmuş ve Osmanlı Devleti, savunma durumuna duşurulmuştur
1683 Viyana Bozgunu ile başlayan on altı yıllık harp neticesinde, devletin asırlardan beri elde ettiği yerler elden cıkmış, Macaristan, Erdel, Podolya, Ukrayna, Mora gibi geniş bolgeler, Bosna ve havalisinden muhim yerler duşman eline gecmiştir
Karlofca Muahedesiyle neticelenen ve dort cephede ve bilhassa Avusturya ve Venedik cephelerinde en kıymetli toprakların terkini gerektiren bu savaşlar, Osmanlı ordusunun bundan boyle yeniden tertip edilerek yeni usullere gore harp etmesini icap ettiriyordu Karlofca Muahedesi, Osmanlıların askeri kudretinin muhim surette zaafa uğradığını meydana cıkarmış ve asırlarca suren, duşman uzerindeki Turk kudret ve satvetini silmiştir
Osmanlı Devleti, bu antlaşmanın şartlarını bozmak icin cok gayret gosterdi 1711’de Rusya’yı, 1715’te Venedik’i yenerek, Karlofca Antlaşması ile bu devletlere verdiği toprakları geri aldı Yalnız, butun cabalarına rağmen Avusturya’ya verdiklerini geri alamadı Buyuyen Rus tehlikesine karşı Lehistan’ı destekleme siyaseti guttuğunden, Karlofca ile Lehistan’a bıraktığı yerleri geri almaya teşebbus etmedi