iltasyazilim
FD Üye
Karsın Bölgesel Ahali Oyunları,
Karsın Yöresel Oyunları,
Karsın Halk Müziği Oyunları,
Iğdır Barı, Döne Barı… Çoruhluların “Şeyh Ş ’eksen oyununu Karslılarda aynı ustalıkla oynarlar Han Kızlar, Yüz Barı, Kars Gülü, Kentvari, Beş Açılan oyunları da epeyce tanınmışlardır Bunlardan Han Kızları ’nı yalnızca kadınlar yürütür Kars oyunlarının bir kısmı (olur ya de çoğu vals temposundadır Azerbaycan musikîsinde de aksak Türk tartımlarından hiç bulunmaz Han Kızları oyununa şu şarkı (türkü) eşlik eder:
Araz üstü buz üstü
Kebap yanar köz üstü
Koy meni öldürsünler
Bir el ’ göz kız üstü
Ay l ’çın, can l ’çın
Can sana kurban l ’çın
………………………………
erkekler çep ağızları işlemeli, siyah kadife pantolon, ipekli gömlek, cepken giyerler Ayaklarında yumuşak yemeni ya da mesler bulunur Kadınların kıyafeti ipek bir blûz altına renkli eteklikten ibarettir Ayaklarında burunları sivri ve kalkık, yumuşak derinden terlik biçimli çarık bulunur
Bazı gün gören oyunların adları şunlardır:
Enzeli, Düz Yallı, Karabağ, Lezlû, Şeyh Ş ’aks, Terekeme, Askaranî, Azerbaycan, Beş Açılan, Ceyl ’nî, uzundere, Kaşengi, Mirzanî, L ’le, Köroğlu, Koçeri, Nazbarı Birçok tek veya ikili oynanan çeşitlerdendir
Halka veya yarım halka halinde yürütülen, yani bar olanları başlıca şunladır:
Düzyallı, Laçınbarı, Köçeri Tek veya iki kişiyle yürütülenleri daha ziyade kasabalı ve şehirli oyunlarıdır Barlar daha ziyade köylerde yürütürler
ENZELİ:
Azeri oyunudur Azerbaycan ’da Nazer denizinden Enzeli kasabasına izafetle adlandırılmıştır Genelde kadınlara ve kızlara has oyundur Derhal her zaman tek oynanır Bir kızla bir delikanlının müşterek oynadıkları da bu oyunda çoğu kez görülür Bütün güzelliği en başka kol ve el hareketleridir El ve kolların büyük ifade gücüne (tarihî ems ’lin tesadüfî andırışmalarından olarak) antik darı oyunlarında da vaktinde şahit olduğu söylenti olunmuşsa da keyfiyetin teferruatıyla (iyice) ispatına maddeten imkân yoktur Ölü danslarla diri dansların mukayesesi güçtür Asya ’daki emsalle mukayese yapılabilmesi keyfiyetine gelince; bu, hayli imkân dahilindedir Çünkü, folklor çeşitlerinin karşılaştırması demektir Hindistan danslarındaki el ve kol hareketleriyle bu Kafkas oyun figürleri müşahhas (gözle görülür) örnek konular halinde kıyaslanabilirler Cümlesi (tamamı) Asya ’dan iki taraflı (müşterek) kaynak sahibidirler Bu iki taraflı kaynağın Orta Asya ’da olduğu günün birinde aydınlanabilir Çünkü, Çin sarayı çağlar her tarafında Yuğun uygarlığının danstaki üstünlüğüne inançla alt kalmıştı Bahsi geçen Azerî oyununun ceset hareketleri de incedir Fakat tarifçe ikinci önemde kalırlar
DÜZYALLI:
Düzyallı oyunu eksik figürlüdür Basit ve herkesce öğreniliverecek bir tertipte olması bakımından oldukça fazla yayılmıştır Hem daha eğlencelidir, hem de uzun oynanılınca yeknesaklık edinmesin diye şimdilerde bazı katımlar yapılmıştır Bu hal, oyunun tarzını gerçi bozmuş değildir lakin, az çok şirinleştirdiği de muhakkaktır Meselâ, halka dönerken aralarda durur; her oyuncu bu duraklamalarda bilistifade (yararlanarak) kendi sırası geldikçe halkadan ayrılıp kimsesiz besbelli aynı etap figürleriyle oynar O esnada halkadakiler tempo dairesinde el çırparlar Ortadaki oyuncu oynaya oynaya dönüp yerine gelince, halka yeni her tarafta deveranına koyulur Sonra baştan durur, bu sefer bir diğer oyuncu çıkar Bu Vesile Ile esas oyunun her tekrarlanışı bu tekli oynanışlarla bölüntülere uğrar ve sonuç olarak yeknesaklık (tekdüzelik, tekdüzelik) yok olur Günümüz nikah ve derneklerinde bayan – erkek karmalığıyla oralarda en fazla yürürlükteki oyun budur Gün görüp (ilgi görüp) neşe ve mutluluk vesilesi olmaktadır *
Karsın Yöresel Oyunları,
Karsın Halk Müziği Oyunları,
Iğdır Barı, Döne Barı… Çoruhluların “Şeyh Ş ’eksen oyununu Karslılarda aynı ustalıkla oynarlar Han Kızlar, Yüz Barı, Kars Gülü, Kentvari, Beş Açılan oyunları da epeyce tanınmışlardır Bunlardan Han Kızları ’nı yalnızca kadınlar yürütür Kars oyunlarının bir kısmı (olur ya de çoğu vals temposundadır Azerbaycan musikîsinde de aksak Türk tartımlarından hiç bulunmaz Han Kızları oyununa şu şarkı (türkü) eşlik eder:
Araz üstü buz üstü
Kebap yanar köz üstü
Koy meni öldürsünler
Bir el ’ göz kız üstü
Ay l ’çın, can l ’çın
Can sana kurban l ’çın
………………………………
erkekler çep ağızları işlemeli, siyah kadife pantolon, ipekli gömlek, cepken giyerler Ayaklarında yumuşak yemeni ya da mesler bulunur Kadınların kıyafeti ipek bir blûz altına renkli eteklikten ibarettir Ayaklarında burunları sivri ve kalkık, yumuşak derinden terlik biçimli çarık bulunur
Bazı gün gören oyunların adları şunlardır:
Enzeli, Düz Yallı, Karabağ, Lezlû, Şeyh Ş ’aks, Terekeme, Askaranî, Azerbaycan, Beş Açılan, Ceyl ’nî, uzundere, Kaşengi, Mirzanî, L ’le, Köroğlu, Koçeri, Nazbarı Birçok tek veya ikili oynanan çeşitlerdendir
Halka veya yarım halka halinde yürütülen, yani bar olanları başlıca şunladır:
Düzyallı, Laçınbarı, Köçeri Tek veya iki kişiyle yürütülenleri daha ziyade kasabalı ve şehirli oyunlarıdır Barlar daha ziyade köylerde yürütürler
ENZELİ:
Azeri oyunudur Azerbaycan ’da Nazer denizinden Enzeli kasabasına izafetle adlandırılmıştır Genelde kadınlara ve kızlara has oyundur Derhal her zaman tek oynanır Bir kızla bir delikanlının müşterek oynadıkları da bu oyunda çoğu kez görülür Bütün güzelliği en başka kol ve el hareketleridir El ve kolların büyük ifade gücüne (tarihî ems ’lin tesadüfî andırışmalarından olarak) antik darı oyunlarında da vaktinde şahit olduğu söylenti olunmuşsa da keyfiyetin teferruatıyla (iyice) ispatına maddeten imkân yoktur Ölü danslarla diri dansların mukayesesi güçtür Asya ’daki emsalle mukayese yapılabilmesi keyfiyetine gelince; bu, hayli imkân dahilindedir Çünkü, folklor çeşitlerinin karşılaştırması demektir Hindistan danslarındaki el ve kol hareketleriyle bu Kafkas oyun figürleri müşahhas (gözle görülür) örnek konular halinde kıyaslanabilirler Cümlesi (tamamı) Asya ’dan iki taraflı (müşterek) kaynak sahibidirler Bu iki taraflı kaynağın Orta Asya ’da olduğu günün birinde aydınlanabilir Çünkü, Çin sarayı çağlar her tarafında Yuğun uygarlığının danstaki üstünlüğüne inançla alt kalmıştı Bahsi geçen Azerî oyununun ceset hareketleri de incedir Fakat tarifçe ikinci önemde kalırlar
DÜZYALLI:
Düzyallı oyunu eksik figürlüdür Basit ve herkesce öğreniliverecek bir tertipte olması bakımından oldukça fazla yayılmıştır Hem daha eğlencelidir, hem de uzun oynanılınca yeknesaklık edinmesin diye şimdilerde bazı katımlar yapılmıştır Bu hal, oyunun tarzını gerçi bozmuş değildir lakin, az çok şirinleştirdiği de muhakkaktır Meselâ, halka dönerken aralarda durur; her oyuncu bu duraklamalarda bilistifade (yararlanarak) kendi sırası geldikçe halkadan ayrılıp kimsesiz besbelli aynı etap figürleriyle oynar O esnada halkadakiler tempo dairesinde el çırparlar Ortadaki oyuncu oynaya oynaya dönüp yerine gelince, halka yeni her tarafta deveranına koyulur Sonra baştan durur, bu sefer bir diğer oyuncu çıkar Bu Vesile Ile esas oyunun her tekrarlanışı bu tekli oynanışlarla bölüntülere uğrar ve sonuç olarak yeknesaklık (tekdüzelik, tekdüzelik) yok olur Günümüz nikah ve derneklerinde bayan – erkek karmalığıyla oralarda en fazla yürürlükteki oyun budur Gün görüp (ilgi görüp) neşe ve mutluluk vesilesi olmaktadır *