Katılım bankaları helal mi?

Katılım bankaları caiz mi ?
Katılım bankaları faizsiz kredi veren kuruluşlar olarak faaliyet gösterdiklerini iddia etmektedirler, fakat uygulamada hiçte böyle olmadıklarını görüyoruz. Belki size şaşırtıcı gelebilir ama katılım bankalarının günahı normal bankalardan daha fazladır. (Bknz.Kredi çekmek günah mı?)

Faizli alışveriş her türlü haram ama normal bankalar en azından faize faiz der, katılım bankaları gibi hem faizli işlem yapıp hemde buna dini alet etmezler.

Katılım bankaları size ev, arsa, araç vs. gibi almak istediğiniz şeyleri sattıklarını iddia ederler.

Örneğin ev almak istediniz ve katılım bankasına gittiniz. Ev 100 bin tl diyelim. 10 yıllık borç bitiminde bankaya 200 bin tl ödeyeceksiniz. Katılım bankası buna faiz değil satış diyor. Bu tamamen aldatmacadır.

Peki bu neden bir aldatmaca?

Bunu katılım bankalarından ev almak caiz mi sorusu üzerinden maddeler halinde açıklayalım:

Katılım bankaları nasıl kredi verir ?
1- Siz gidip başvurana kadar katılım bankasının sattığını iddia ettiği evden haberi yoktur. Evi bulan sizsiniz. Siz bankaya giderek şurada şu fiyata böyle bir ev var diyorsunuz, banka da hiç görmediği bir evi size satar. Başta bu normal bir alışveriş mantığına aykırıdır.

2- Sizin bankaya gitmenizin tek sebebi aynen normal bankalarda olduğu gibi ”paranızın bu evi almaya yetmemesidir.” Katılım bankasının yaptığı da diğer bankalar gibi size ”daha fazlasını almak şartıyla” para vermektir.

3- Taksitlerinizi geciktirmeniz durumunda her fırsatta ”Faizsiz” olduğunu iddia eden bankanız birden size ”gecikme cezası” uygulamaya başlar, tabi onlara sorsanız bu ”faiz değil” derler.

4- Siz bankaya gidene kadar evin fiyatı 100 bin liraydı, bankadan çıktığınızda artık bu evi taksitle 200 bin tl’ye almış oldunuz. Normalde bu evi kimse 200 bin liraya almaz, bu piyasa fiyatının çok üzerinde rakam. Banka sizden bir ev parası daha alır. Bu normalde kimsenin yapmayacağı bir alışveriş şekli ama siz bunu acil para ihtiyacınız sebebiyle kabul edersiniz. Böylece her ”faiz” kazancı elde eden kurum yada kişi gibi katılım bankası da sizin ihtiyacınızdan para kazanır.

5- Katılım bankasının sizden aldığı sadece masraflar, işletim ücreti, enflasyon farkı değildir. Bunları toplasanız yukarıda bahsettiğimiz 100 bin tl’nin en fazla 10 bin tl’si kadar bir miktar yapar. Kalan para bankaya ve kar payı için parasını bankaya yatıranların cebine gider. Katılım bankası size verdiği paradan büyük bir kar elde eder. Katılım bankasının hiç görmediği, kendisine ait olmayan bir malı size sattığını iddia etmesinin mantıksızlığı bir yana birde bu duruma dini bir kılıf uydurur. Katılım bankası parayı verene kadar İslami değerleri kullanır, yani müslümanlığa uygun işlem yaptıklarını iddia eder. Fakat vade, faiz ve borcun gecikmesi durumlarında faizli normal bankalar gibi davranır.

6- Katılım Bankalarının sahipleri de gerçek kişiler. Ve genelde bunlar çok Müslüman olduğunu iddia eden şahıslar. Kuran’a göre bir müslümanın başka bir müslümandan para üzerinden para kazanması caiz değildir. Bunun adı faizdir. Banka ise elindeki nakit varlığı sayesinde sizin üzerinizden para kazanır. Gerçekte yaptığı her tefeci veya banka gibi para satmaktır.

7- Katılım bankalarının son büyük kazığı da genelde onlara yapılan geri ödemenin normal bankalardan daha fazla, verdikleri kar payının ise az olmasıdır. Yaptıkları istismarda oldukça pahalıya patlıyor.

Tabi ki sadece gayrimenkuller değil, bu yazılanlar katılım bankasından araç almak konusunda da aynen geçerlidir.

Katılım bankası kar payı helal mi?
Buraya kadar katılım bankalarından kredi çekilmesi konusunu inceledik. Birde elindeki nakiti katılım bankalarına yatırarak ”Kar payı” elde eden kişiler var.

Acaba katılım bankası dağıttığı kar paylarını nereden alıyor?

İşte katılım bankalarının verdiği kar payı helal mi meselesinin kilit sorusu bu.

1- Katılım bankaları kar payı sistemi sıradan bir vadeli hesap mantığı ile işler. Belli bir miktar parayı katılım bankasında açtığınız hesabınıza yatırırsınız. Banka her ay belli bir oranda ana paranıza ilave bir ödeme yapar.

2- Normal bankalar gibi Katılım bankaları da müşterilerine verdiği kar paylarını kredi alan müşterilerden elde eder. Yani size verilen para bankaya borçlu kişilerden gelir. Banka borçlulardan elde ettiği karın %60 civarını kendine ayırır ve kalan miktarı sizinle paylaşır.

3- Katılım bankası kar payı da aynen normal vadeli hesaplar gibi size hiç çalışmadan para kazandırır. Katılım bankasının sattığını iddia ettiği ev, araba, arsa vs. hiç birini siz görmezsiniz. Zaten bunları genelde bankada görmez.

4- Kağıt üzerinde katılım bankaları kar-zarar ortaklığıdır denilir. Kar payının, edilen kara göre değişebileceği söylenir, fakat uygulamada normal bir bankadan farklı değildir. Kar payları büyük oranda sabittir.

Görüldüğü gibi katılım bankalarının çalışma prensipleri ile normal bankalar arasında farklılık bulmak pek mümkün değil. Böyle olduğu halde katılım bankalarının sistemini eleştiren, helal bulmayan çok sayıda din adamı olduğu gibi caiz fetvası veren çok sayıda din adamı da bulunmaktadır. Deliller ortada, bu konuda her bilinçli Müslüman gibi rivayet kültürünü, uydurma hadisleri değil Kuran-ı Kerim’i esas almak zorundayız.

Bakara 275: ”Faiz (riba) yiyenler, ancak şeytanın çarptığı kimsenin kalkışı gibi kalkarlar. Bu, onların: “Alışveriş de faiz gibidir” demelerinden dolayıdır. Oysa Allah, alışverişi helal, faizi haram kılmıştır. Kime Rabbinden bir öğüt gelir de vazgeçerse artık geçmişi kendisine, işi de Allah’a aittir. Kim de (faize) geri dönerse, artık onlar ateşin halkıdır, orada ebedi kalacaklardır.”