Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Kayaç Döngüsü Nedir?
Kayaç Döngüsü Nasıl Oluşumu
Kayaç Döngüsünün Oluşumu
Kayaçlar sürekli döngü halindedir Bir magmatik kayaç sıcaklık veveya basınç aşağıda metamorfik kayaca, metamorfik bir kayaç sıcaklıkla eriyerek magmaya peşinde da magmatik kayaca, ayrıca magmatik kayaç hem de metamorfik kayaç ayrışarak tortul kayaca dönüşür Buna kayaç döngüsü adı verilir
Kayaçlar oluşumları sırasındaki doğal ortamı yansıtan belgelerdir Yer kabuğunun jeolojik gelişmesinin izleri kayaç üzerinde izlenmiştir böylece onlar yer kabuğunun doğal belgeleri sayılır
Bugün yeryüzünde hüküm süren fiziksel olaylar, akarsuların yıpratma ve taşıma etkileri, çöllerin ve denizlerin değişik bölgelerinde farklı tortulların çökertilmesi, yeryüzünün değişik iklim kuşaklarının bulunması gibi jeolojik olayla tüm yer tarihi her tarafında hep aynı şekilde, benzer düzende oluşmuştur Yani eski jeolojik devirlere ait kayaçların oluşumu bugün yeryüzünde hüküm süren fiziksel olayların ışığı aşağı yorumlanabilir Bu Nedenle kayaçlar oluşumu esnasında mevcut olan doğal ortamı aynen yansıtırlar
Yeraltındaki magmanın soğumasıyla oluşan magmatik bir kayaçtan başlayalım Bu kayacın yerkabuğundaki tektonik hareketler sonucu yeryüzüne çıktığını düşünelim Yüzeye çıkan bu kayaç artık burada oluşan bütün koşullardan etkilenebilecek durumdadır Bu etkileşim epeyce değişik yollarla oluşabilir Erozyon, yağmur suyu ve rüzgar bunlardan birkaçıdır Bu olayların sonucunda kayaç, maddi ve kimyasal olarak değişime uğrar ve taşınma sonucu bir yerde çökelir Ayrı yerlerden gelen tüm çökeller, yeni gelen çökellerin de etkisiyle sıkışarak zamanla kendi içinde kaynaşarak taşlaşır Ve böylelikle tortul kayacımız oluşurOluşan bu yeni kayacımızın üstüne uzun bir vakit daha yeni çökelimlerin devam edeceğini düşünelim Zamanla üstündeki malzeme birikeceği için kayacımız basınca ve sıcaklığa daha artı maruz kalacak demektir Bu da tortul kayacımızın yapısında çok daha ayrı değişimlere yol açacaktır Basıncın ve sıcaklığın emin bir düzeye gelmesi sonucu oluşan yeni kayacımız artık bir başkalaşım kayacıdır Oldukça yüksek bir sıcaklığa maruz kalırsa metamorfoz kayacımızın da değişimi kaçınılmazdır Ve bu sıcaklığa dayanamayan kayacımız sonunda eriyerek magmatik kayaca dönüşür Bu Nedenle döngümüzün başladığı yere yani her yerde magmatik kayaçlara gelmiş oluyoruz Her ne değin burada magmatik kayaçtan başladıysak da aynı şekilde tortul vaya değişim kayaçtan da başlayabiliriz bu döngüye
*
Kayaç Döngüsü Nasıl Oluşumu
Kayaç Döngüsünün Oluşumu
Kayaçlar sürekli döngü halindedir Bir magmatik kayaç sıcaklık veveya basınç aşağıda metamorfik kayaca, metamorfik bir kayaç sıcaklıkla eriyerek magmaya peşinde da magmatik kayaca, ayrıca magmatik kayaç hem de metamorfik kayaç ayrışarak tortul kayaca dönüşür Buna kayaç döngüsü adı verilir
Kayaçlar oluşumları sırasındaki doğal ortamı yansıtan belgelerdir Yer kabuğunun jeolojik gelişmesinin izleri kayaç üzerinde izlenmiştir böylece onlar yer kabuğunun doğal belgeleri sayılır
Bugün yeryüzünde hüküm süren fiziksel olaylar, akarsuların yıpratma ve taşıma etkileri, çöllerin ve denizlerin değişik bölgelerinde farklı tortulların çökertilmesi, yeryüzünün değişik iklim kuşaklarının bulunması gibi jeolojik olayla tüm yer tarihi her tarafında hep aynı şekilde, benzer düzende oluşmuştur Yani eski jeolojik devirlere ait kayaçların oluşumu bugün yeryüzünde hüküm süren fiziksel olayların ışığı aşağı yorumlanabilir Bu Nedenle kayaçlar oluşumu esnasında mevcut olan doğal ortamı aynen yansıtırlar
Yeraltındaki magmanın soğumasıyla oluşan magmatik bir kayaçtan başlayalım Bu kayacın yerkabuğundaki tektonik hareketler sonucu yeryüzüne çıktığını düşünelim Yüzeye çıkan bu kayaç artık burada oluşan bütün koşullardan etkilenebilecek durumdadır Bu etkileşim epeyce değişik yollarla oluşabilir Erozyon, yağmur suyu ve rüzgar bunlardan birkaçıdır Bu olayların sonucunda kayaç, maddi ve kimyasal olarak değişime uğrar ve taşınma sonucu bir yerde çökelir Ayrı yerlerden gelen tüm çökeller, yeni gelen çökellerin de etkisiyle sıkışarak zamanla kendi içinde kaynaşarak taşlaşır Ve böylelikle tortul kayacımız oluşurOluşan bu yeni kayacımızın üstüne uzun bir vakit daha yeni çökelimlerin devam edeceğini düşünelim Zamanla üstündeki malzeme birikeceği için kayacımız basınca ve sıcaklığa daha artı maruz kalacak demektir Bu da tortul kayacımızın yapısında çok daha ayrı değişimlere yol açacaktır Basıncın ve sıcaklığın emin bir düzeye gelmesi sonucu oluşan yeni kayacımız artık bir başkalaşım kayacıdır Oldukça yüksek bir sıcaklığa maruz kalırsa metamorfoz kayacımızın da değişimi kaçınılmazdır Ve bu sıcaklığa dayanamayan kayacımız sonunda eriyerek magmatik kayaca dönüşür Bu Nedenle döngümüzün başladığı yere yani her yerde magmatik kayaçlara gelmiş oluyoruz Her ne değin burada magmatik kayaçtan başladıysak da aynı şekilde tortul vaya değişim kayaçtan da başlayabiliriz bu döngüye
*
