Kayaç Özellikleri

Kayaçların Özellikleri
Kayaç türleri ve özellikleri
Kayaçların Özellikleri hakkında veri

Kayaç nedir,özellikleri nelerdir,kayaç türleri nelerdir?

Kayaçlar minerallerin doğal olarak bir araya gelmesiyle oluşan katı birikintilerdirKayaçlar, mineral yapılarına, kimyasal bileşenlerine, barındırdığı bileşenlerin dokularına ve oluşumuna neden olan etmenlere göre sınıflandırılmaktadır

Kayçların üç belli başlı kayaç türü vardır; Bunlar püskürük, tortul ve başkalaşım kayaçlarıdır Bu sınıflandırmada daha çok parçacıkların büyüklükleri esas alınmıştır Bir kayacın diğer bir kayaca dönüşümü, kayaç döngüsü adı verilen bir jeolojik modelle gösterilmektedir


Püskürük kayaçlar
Püskürük kayaçlar, erimiş magmanın soğuyarak sertleşmesiyle oluşan kayaç türlerinin genel adı olup iç püskürük ve dış püskürük edinmek üzere iki alt dala ayrılmaktadır İç püskürük kayaçları, magmanın yerin aşağıda yavaşça soğuyarak taşlaşması sonucunda oluşmuştur Bu kayaçlar aralarında siyenit, diorit, gabro ve kimi yollarda küp biçiminde doğranarak sıra sıra döşenen granit taşı yer alır Dış püskürük kayaçları ise, magmanın yeryüzüne çıkması ve orada bir anda soğumasıyla oluşan daha az dayanıklı kayaçlardır Bu tür kayaçlar arasında ponza, bazalt, andezit ve volkan camı yer alır


Tortul kayaçlar
Su ve esinti yeryüzünü d ştirebilir Bu kuvvetler, kayaçları kırarak, ufak parçalara ayırır Bu partiküller öbür yerlerde yerleşirler Buralarda, ufak parçacıklar toparlanarak, basınç altında çimentolaşıp daha büyük kayaçları meydana getirirler Bu kayaçlar, genellikle suda oluşur ve magmatik kayaçlardan daha yumuşaktırlar Tortul kayaçlar, birçok tabakaları meydana getirir ve fosilce zengindir Tortul kayaçlar tüm yeryuvarının %5'ini, yer kabuğunun ise yüzde 75'ini meydana getirir Tortul kayaçların yüzde 95'i suda oluşmuştur

Tortul kayaçların kırıntılı, organik ve kimyasal almak üzere üç tipi vardır
Kırıntılı tortul kayaçlar Dağıtılmış büyüklükteki taş ve mineral parçalarda karalardaki ve denizlerdeki tortullaşma havzalarını çökelmeleriyle meydana gelen taneli kayaçlardır Değişik boyuttaki taneleri birbirleriyle çimento maddeleriyle birleşmeleri sonucu çimentolu kayaçlar kum taşı, kalker gibi taneleri birbirine bağlayarak madde bulunmadığından çimentosuz tortul kayaçlar oluşur

Kırıntılı tortul kayaçlar tane çapı 2 mm'den büyük ve çakıl, moloz, konglomerakuvarsit, gibi kayaçlardır Tane çapı 0,2 mm'den 0,02 m'ye kadar olan kısım eksen ondan daha küçükler genelde eksen+kil biçiminde geçer organik tortullar çeşitli bitki ve hayvan kalıntılarını, uzun süre eşliğinde fosilleşip başkalaşmalarıyla oluşurlar En uzun sürede oluşan kayaçlardan biridir Bilhassa bitki fosillerinin oluştuğu alanlarda yoğunlukta olmaktadırlar gibi kayaçlardır 2 mm'den 0,2 mm'ye kadar olan kısma kum, karışık kum, kumtaşı,

Organik tortul kayaçlar
Bitki ve hayvan kalıntılarının birikmesi sonucunda oluşurSilisli, karbonatlı ve karbonlu organik tortul kayaç türleri vardır

Kimyasal tortul kayaçlar
Kaplı eriyiklerin çökelmesi sonucu meydana gelirler Mağaralardaki sarkıtdikitler, deniz kıyılarındaki kireçli ve demirli oolitler, kapalı göllerin kenarlarındaki tuz oluşumları su kaynakları etrafındaki travertenilaç ve oluşumları %35'i değin kireç taşları oluşturur Kireç taşları inşa taşı, stabilize araç gereç, kireç yapımında ve döşemecilikte, çelik sanayiinde ve sanayiinde kullanılır

Magmatik kayaçlar
Erimiş halde yer alan bir silikat hamuru durumunda olan magmanın yer kabuğunun derinliklerinde yavaş yavaş veya yeryüzünde aniden soğuması ile oluşurlar Bu kayaçlar genellikle kristallerde oluşmuş kütle halindeki kayaçlardırBu tür kayaçlar Dünya üstünde fazla fazla değildir

Bu kayaçlar magmanın soğuyarak katılaşması sonucu meydana gelirler Yer kabuğunun hemen hemen % 65'ini oluştururlar Kökenlerini magma teşkil ettiğinden bunlara magmatik kayaç ya da katılaşım kayaçları adı verilir

Plutonik kayaçlar (derinlik kayaçları)
Bunlar yalnızca kayaçların anlamsız kısımlarını dolduran kristallerden oluşmuş, kocaman kristalli kayaçlardır Granit örnek verilebilir Magmanın soğuması
ve katılaşması ağır ağır meydana geldiği için tam kristalli kayaçlardırKristalleşme dışarıdan içeriye doğru yavaşça devam eder

Volkanik kayaçlar (yüzey kayaçları)
Bu kayaçlara yüzey kayaçları da denir Bunlar sözde kristalli sık sık gözle görülebilen çeşitli kristaller, kristal olmayan çoğunlukla camsı hamur içinde dağılmış serpilmiş durumda bulunurlar Andezit ve bazalt örnek verilebiliriç püskürük ve dış püskürük olarak 2 ye ayrılır iç püskürük:granit,siyanit,diyanit

Damarlı Kayaçlar

Derinlik kayaçları ile yüzey kayaçları aralarında bir geçiş safhasını oluşturur Mikro kristallerdir Öteki kayaçların kesik ve çatlaklarında yer alır genelde içeriği silikatlerden oluşur

Metamorfoz kayaçları
Tortul ya da magmatik kayaçların sıcaklık, basınç, gerilme ve kimyasal aktivitesi olan sıvıların etkisiyle değişmeleri, başkalaşımları sonucu oluşurlar Genellikle kristallerin şistozite gibi paralel yapılar oluşturmasıyla karakteristiktirler Metomorfizma yer kabuğunda ve yer kabuğunun derinliklerinde hüküm süren maddi ve kimyasal şartların etkisiyle kayaçlarda meydana gelen dönüştürme olayıdır Mineraller belirli bir sıcaklık ve basınç altında dengeli durumdadırlar Eğer sıcaklık ve basınç değerlerinde bir çoğaltma ya da değişme olmuşsa mineralde, değişim gerçekeleşmiştir *