Kayaçlar kaç gruba ayrılır

Çeşitli mineraller ve organik maddelerden meydana gelen kütlelere kayaç denir
Kayaçların hepsi değişik minerallerin bir araya gelmesiyle oluşur
Kayaçlar yaradılış şekline kadar 3 gruba ayrılır

a – Magmatik kayaçlar ,
b – Tortul kayaçlar ,
c – Metamorfoz kayaçları ,

M A G M A T İ K K A Y A Ç L A R

Ateş kürenin yapısında bulunan erimiş haldeki magmanın yeryüzünde yada yer kabuğunun derinliklerinde soğuyarak katılaşmasıyla oluşan kayaçlara Magmatik kayaçlar denir


Magmanın yer kabuğu içinde yükselirken yavaşça soğumasıyla oluşan oluşur bunlara DERİNLİK KAYAÇLARI denir
Derinlik kayaçları yavaşça soğumayla oluştuğundan sert ve kocaman kristallidirler
granit , siyenit ( kuvars , feldspat , mika , amfibol , olivin gibi minerallerden oluşur )
Bursa ULUDAĞ granit kayaçlarından oluşmuştur ,

Magmanın derinlerde damarlarda ağır ağır soğuyup katılaşmasından DAMAR KAYAÇLARI oluşur
Damar püskürük kayaçları sert ve ince kristallidirler
Porfir

Magmanın yüzey ve yüzeye yakın yerlerde bir anda soğuyup katılaşmasıyla YÜZEY KAYAÇLARI oluşur
Yüzey püskürük kayaçları aniden soğuduğundan yumuşak ve ince tanelidirler
Trakit , bazalt , andezit , volkan tüfleri , sünger taşı , zift taşları ( pekiştayn )

Camsı olanlara obsidiyen ( volkan camı )

Afyon çevresindeki dağlarının yapısındaki kayaçların bir bölümü bazalt ve trakittir
Anıtkabir Andezit ten ( Ankara taşı ) yapılmıştır

Genellikle kristal yapılıdırlar,
Tabakasız yapıdadırlar
İçlerinde eski kalıntı bulunmaz
En yaşlı kayaçlardır

TORTUL KAYAÇLAR

Yer yüzündeki magmatik kayaçların sıcaklık değişiklikleri yağışlar ,rüzgarlar gibi dış
etkenlerle küçük parçalara bölünmektedir

Magmatik kayaçların dış etkenlerle ufak parçalara bölünmüş haline TORTU denir

Tortuların çeşitli etkenlerle göl , deniz ve çukur yerlerde taşınarak zamanla
tortullaşırlar
dibe çöken maddeler tekrar tekrar tabakalar oluşturur
tabakaların oluşumu arttıkça daha alçak tabakanın üstündeki ağırlık artar
daha alçak katman üzerinde büyük bir zorlama oluşur
sıcaklık değişimi ve baskılar sonucu tortul kayaçların oluşumu başlar
zamanla bu tabakalar katılaşır
tortul kayaçlar içinde canlı kalıntıları olan fosil bulunur

Tortul kayaçlar oluşumlarına kadar 3 gruba ayrılırlar

a Mekanik tortullar:
Su,rüzgar ve sıcaklık gibi dış kuvvetlerin etkisiyle sürüklenen kayaların bir yerde
toplanmasından luşurlar
Kumlar,killer,çakıllar bu gruptandırlar

b Kimyasal Tortullar:
Su külteler arasından geçerken bir takım kimyasal maddeleri çözerSuyun buharlaşması ile
suda çözünen bu maddeler çökerek
kaya tuzu, sarkıt , dikit ve travertenler oluşur

c)Organik Tortullar
Bitki ve hayvan artıklarından oluşan kültelerdir
Kalkerli ve silisli kayalar , kömür ve petrol bu gruba girerler

çoğunlukla tabakalıdırlar
kristaller yoktur
İçlerinde fosiller bulunur
En iyi fosilleşme tortul kayaçların oluşumunda olur

BAŞKALAŞIM KAYAÇLARI

Magmatik ve tortul kayaçların yüksek sıcaklık ve basınç etkisiyle zaman içinde renk ve şekil değiştirmesi sonucunda oluşan kayaçlara değişim kayaçları denir

Değişim kayaçları bazı özellikleri ile oluştukları kayaçlara benzerlerken farklı özellikleri de bulunur

kalkerin başkalaşmasıyla MERMERLER
Granitin başkalaşmasıyla GNAYS
Kömürün başkalaşmasıyla ELMAS
Killerin başkalaşmasıyla YAPRAK TAŞLARI ( fillattlar)

Kat kat yaprak gibidirler
Kristalli olabilirler
İçlerinde fosil bulunabilir *