Kayaclar kac gruba ayrılır

Ceşitli mineraller ve organik maddelerden meydana gelen kutlelere kayac denir
Kayacların tumu değişik minerallerin bir araya gelmesiyle oluşur
Kayaclar oluşum şekline gore 3 gruba ayrılır

a – Magmatik kayaclar ,
b – Tortul kayaclar ,
c – Başkalaşım kayacları ,

M A G M A T İ K K A Y A C L A R

Ateş kurenin yapısında bulunan erimiş haldeki magmanın yeryuzunde yada yer kabuğunun derinliklerinde soğuyarak katılaşmasıyla oluşan kayaclara Magmatik kayaclar denir


Magmanın yer kabuğu icinde yukselirken yavaş yavaş soğumasıyla oluşan oluşur bunlara DERİNLİK KAYACLARI denir
Derinlik kayacları yavaş yavaş soğumayla oluştuğundan sert ve iri kristallidirler
granit , siyenit ( kuvars , feldspat , mika , amfibol , olivin gibi minerallerden oluşur )
Bursa ULUDAĞ granit kayaclarından oluşmuştur ,

Magmanın derinlerde damarlarda yavaş yavaş soğuyup katılaşmasından DAMAR KAYACLARI oluşur
Damar puskuruk kayacları sert ve ince kristallidirler
Porfir

Magmanın yuzey ve yuzeye yakın yerlerde aniden soğuyup katılaşmasıyla YUZEY KAYACLARI oluşur
Yuzey puskuruk kayacları aniden soğuduğundan yumuşak ve ince tanelidirler
Trakit , bazalt , andezit , volkan tufleri , sunger taşı , katran taşları ( pekiştayn )

Camsı olanlara obsidiyen ( volkan camı )

Afyon cevresindeki dağlarının yapısındaki kayacların bir bolumu bazalt ve trakittir
Anıtkabir Andezit ten ( Ankara taşı ) yapılmıştır

Genellikle kristal yapılıdırlar,
Tabakasız yapıdadırlar
İclerinde fosil bulunmaz
En yaşlı kayaclardır

TORTUL KAYACLAR

Yer yuzundeki magmatik kayacların sıcaklık değişiklikleri yağışlar ,ruzgarlar gibi dış
etkenlerle kucuk parcalara bolunmektedir

Magmatik kayacların dış etkenlerle kucuk parcalara bolunmuş haline TORTU denir

Tortuların ceşitli etkenlerle gol , deniz ve cukur yerlerde taşınarak zamanla
tortullaşırlar
dibe coken maddeler ust uste tabakalar oluşturur
tabakaların oluşumu arttıkca alt tabakanın ustundeki ağırlık artar
alt tabaka uzerinde buyuk bir baskı oluşur
sıcaklık değişimi ve baskılar sonucu tortul kayacların oluşumu başlar
zamanla bu tabakalar katılaşır
tortul kayaclar icinde canlı kalıntıları olan fosil bulunur

Tortul kayaclar oluşumlarına gore 3 gruba ayrılırlar

a Mekanik tortullar:
Su,ruzgar ve sıcaklık gibi dış kuvvetlerin etkisiyle suruklenen kayaların bir yerde
toplanmasından luşurlar
Kumlar,killer,cakıllar bu gruptandırlar

b Kimyasal Tortullar:
Su kulteler arasından gecerken bazı kimyasal maddeleri cozerSuyun buharlaşması ile
suda cozunen bu maddeler cokerek
kaya tuzu, sarkıt , dikit ve travertenler oluşur

c)Organik Tortullar
Bitki ve hayvan artıklarından oluşan kultelerdir
Kalkerli ve silisli kayalar , komur ve petrol bu gruba girerler

genellikle tabakalıdırlar
kristaller yoktur
İclerinde fosiller bulunur
En iyi fosilleşme tortul kayacların oluşumunda olur

BAŞKALAŞIM KAYACLARI

Magmatik ve tortul kayacların yuksek sıcaklık ve basınc etkisiyle zaman icinde renk ve şekil değiştirmesi sonucunda oluşan kayaclara başkalaşım kayacları denir

Başkalaşım kayacları bazı ozellikleri ile oluştukları kayaclara benzerlerken farklı ozellikleri de bulunur

kalkerin başkalaşmasıyla MERMERLER
Granitin başkalaşmasıyla GNAYS
Komurun başkalaşmasıyla ELMAS
Killerin başkalaşmasıyla YAPRAK TAŞLARI ( fillattlar)

Kat kat yaprak gibidirler
Kristalli olabilirler
İclerinde fosil bulunabilir