nicebayan
FD Üye
- Katılım
- Ara 24, 2016
- Mesajlar
- 94,678
- Etkileşim
- 2
- Puan
- 38
- Yaş
- 36
- Web sitesi
- nicebayan.com
- F-D Coin
- 90
Kaygusuz Abdal Kimdi,Kaygusuz Abdal Hayatı,Kaygusuz Abdal Biyografisi,Kaygusuz Abdal Eserleri
Kaygusuz Abdal
I
Aşkile geldim cihana, meskenim dağlar menem
Terk edip tümce sıvayı, mahremi tevhid menem
Güş edince menaref esrarını, mest olan ehkar menem
Şöyle ikrar verdim ol dem Gaygusuz Abdal menem
Belli Başlı adı Gaybi'dir Kaygusuz Abdal'ın hayatı hakkında fakat bilgilerin birçok Bektaşi menkıbelerine dayanır Bu menkıbelerin en tanınmışı onun Abdal Musa'ya bağlanışını anlatan hikayedir:
Alaiye (Alanya) beyinin oğlu Gaybi, avlanırken attığı okla bir geyiği koltuğundan vurur Yaralı geyik kaçar, Gaybi arkasında koşar Geyik Abdal Musa'nın tekkesine girer, gerisinde avcı da girer, dervişlerden geyiği sorar Dervişler görmediklerini söylerler Münakaşa başlar Olaya Abdal Musa karışır ve koltuğu altından kanlı oku çıkararak Gaybi'ye gösterir Gaybi okunu tanır ve Musa'ya bağlanır Alanya beyi oğlunu tekkeden kurtarmak ister ama Gaybi, Musa'dan ayrılmaz Bey, Teke (Antalya) beyine başvurarak oğlunun kurtarılmasını ister Teke beyinin gönderdiği ordu Musa'ya yenilir, Gaybi tekkede kalır
Kırk yıl tekkede Abdal Musa 'ya hizmet ettikten sonradan şeyhi kadar Mısır'a gönderilen Kaygusuz Abdal, orada bir tekke kurar Bu tekke, İslam dünyasında büyük bir ün kazanır ve hastalarla başı dara düşenlerin sığınağı olur Kaygusuz Mısır'da ölür Türbesi, Kahire yakınlarında bulunan bir mağaradadır
Hece ve aruzla şiirler söyleyen Kaygusuz'un nesirle yazılı eserleri de var Aruzla yazılmış şiirleri anında toplanmıştır Hece ile yazdıklarına ise cönklerde ve şiir mecmualarında rastlanıyor Nesir eserleri: Budalaname, Mağlataname, Cefriyyei Kaygusuz ve Esrarı huruf adlarını içeren kitapçıklardır Cefriyye, gelecekte olup bitecek olayları anlatan bir fal kitabıdır Öbürleri tasavvufla ilgili konuları işler
Şiirlerinin bir çoğunda Kaygusuz takma adını kullanan ozan , bazı şiirlerinde Serayi adını da kullanır Kaygusuz adını içeren başka şairlerin de bulunması, eserlerinden bazılarının başka bir Kaygusuz'un olabileceği kuşkusunu, doğuruyor
Kaygusuz Abdal, Bektaşiler arasında büyük hürmet ile anılır ve Bektaşi uluları arasına girer Hemen tüm Bektaşi tekkelerinde bulunan ve Kaygusuz'a ait olduğu kabul edilen bir resimde, bir yılan, bir akrep ve bir arslan, ayakları bine yatarak ona boyun eğmiş görünürmüş
XVIIL yüzyıl ressamlarından Levni'nin yaptığı hoş bir Kaygusuz minyatürü vardır Kaygusuz, bir eserinde 139798 yıllarında doğduğunu söylüyor Eserlerinden de anlaşıldığına tarafından XV yüzyılda yaşayan olan şair, Anadolu ve Rumeli'nin birçok yerlerini gezmiş ve iyi bir öğrenim görmüştür Bilhassa hece ile yazdığı şiirlerde ve nesirlerinde hoş bir Türkçe kullanır
Kaygusuz'un tasavvufla ilgili şiirleri yanında tekerlemeleri, şathiyeleri (iğneleyici, iğneli ve simgeli şiirler) de kayda değer bir yer tutar Yunus Emre yolunda yürüyen şair, bu tür şiirlerinde ona daha fazla yaklaşır Ölüm yılı bilinmiyor
NEFES
Beylerimiz elvan gülün üzerine
Ağlar gelir şahım Abdal Musa'ya
Urm abdalları postun eğnine
Bağlar gelir şahım Abdal Musa'ya
Urum abdalları gelir arkadaş deyü
Hırka giyer aba deyü post deyü
Hastaları gelir derman isteyü
Sağlar kazanç bizim Abdal Musa'ya
Hind'den bezirganlar gelir yayınur
Aşık olan bu meydanda soyunur
Pişer lokmaları açlar duyunur
Toklar gelür pirim Abdal Musa'ya
İkrarıdır koç yiğidin yuları
Fakjhleri çeksem gelmez
İleri Akpınar'ın yeşil güllü suları
Çağlar kazanç pirim Abdal Musa'ya
Meydanında dare durmuş köçekler
Çalınır koç kurbanlara bıçaklar
Döğülür kudüm açılır sancaklar
Erler gelir pirim Abdal Musa'ya
Kılıç sallar Yezidlerin kasdına
Ali Zülfikar'ın almış destine
Tümen tümen genç Ali'nin üstüne
Erler gelir şahım Abdal Musa'ya
Her matem ayında kanlar dökülür
Demine Hü deyü gülbank çekilir
Uyandırıp Hak çırağı yakılır
Erler gelir şahım Abdal Musa'ya
Benim bir isteğim vardır Kerim'den
Yezit bilmez erenlerin sırrından
Kaygusuz'um cüda düştüm pirimden
Erler gelir şahım Abdal Musa'ya
alıntı *
Kaygusuz Abdal
I
Aşkile geldim cihana, meskenim dağlar menem
Terk edip tümce sıvayı, mahremi tevhid menem
Güş edince menaref esrarını, mest olan ehkar menem
Şöyle ikrar verdim ol dem Gaygusuz Abdal menem
Belli Başlı adı Gaybi'dir Kaygusuz Abdal'ın hayatı hakkında fakat bilgilerin birçok Bektaşi menkıbelerine dayanır Bu menkıbelerin en tanınmışı onun Abdal Musa'ya bağlanışını anlatan hikayedir:
Alaiye (Alanya) beyinin oğlu Gaybi, avlanırken attığı okla bir geyiği koltuğundan vurur Yaralı geyik kaçar, Gaybi arkasında koşar Geyik Abdal Musa'nın tekkesine girer, gerisinde avcı da girer, dervişlerden geyiği sorar Dervişler görmediklerini söylerler Münakaşa başlar Olaya Abdal Musa karışır ve koltuğu altından kanlı oku çıkararak Gaybi'ye gösterir Gaybi okunu tanır ve Musa'ya bağlanır Alanya beyi oğlunu tekkeden kurtarmak ister ama Gaybi, Musa'dan ayrılmaz Bey, Teke (Antalya) beyine başvurarak oğlunun kurtarılmasını ister Teke beyinin gönderdiği ordu Musa'ya yenilir, Gaybi tekkede kalır
Kırk yıl tekkede Abdal Musa 'ya hizmet ettikten sonradan şeyhi kadar Mısır'a gönderilen Kaygusuz Abdal, orada bir tekke kurar Bu tekke, İslam dünyasında büyük bir ün kazanır ve hastalarla başı dara düşenlerin sığınağı olur Kaygusuz Mısır'da ölür Türbesi, Kahire yakınlarında bulunan bir mağaradadır
Hece ve aruzla şiirler söyleyen Kaygusuz'un nesirle yazılı eserleri de var Aruzla yazılmış şiirleri anında toplanmıştır Hece ile yazdıklarına ise cönklerde ve şiir mecmualarında rastlanıyor Nesir eserleri: Budalaname, Mağlataname, Cefriyyei Kaygusuz ve Esrarı huruf adlarını içeren kitapçıklardır Cefriyye, gelecekte olup bitecek olayları anlatan bir fal kitabıdır Öbürleri tasavvufla ilgili konuları işler
Şiirlerinin bir çoğunda Kaygusuz takma adını kullanan ozan , bazı şiirlerinde Serayi adını da kullanır Kaygusuz adını içeren başka şairlerin de bulunması, eserlerinden bazılarının başka bir Kaygusuz'un olabileceği kuşkusunu, doğuruyor
Kaygusuz Abdal, Bektaşiler arasında büyük hürmet ile anılır ve Bektaşi uluları arasına girer Hemen tüm Bektaşi tekkelerinde bulunan ve Kaygusuz'a ait olduğu kabul edilen bir resimde, bir yılan, bir akrep ve bir arslan, ayakları bine yatarak ona boyun eğmiş görünürmüş
XVIIL yüzyıl ressamlarından Levni'nin yaptığı hoş bir Kaygusuz minyatürü vardır Kaygusuz, bir eserinde 139798 yıllarında doğduğunu söylüyor Eserlerinden de anlaşıldığına tarafından XV yüzyılda yaşayan olan şair, Anadolu ve Rumeli'nin birçok yerlerini gezmiş ve iyi bir öğrenim görmüştür Bilhassa hece ile yazdığı şiirlerde ve nesirlerinde hoş bir Türkçe kullanır
Kaygusuz'un tasavvufla ilgili şiirleri yanında tekerlemeleri, şathiyeleri (iğneleyici, iğneli ve simgeli şiirler) de kayda değer bir yer tutar Yunus Emre yolunda yürüyen şair, bu tür şiirlerinde ona daha fazla yaklaşır Ölüm yılı bilinmiyor
NEFES
Beylerimiz elvan gülün üzerine
Ağlar gelir şahım Abdal Musa'ya
Urm abdalları postun eğnine
Bağlar gelir şahım Abdal Musa'ya
Urum abdalları gelir arkadaş deyü
Hırka giyer aba deyü post deyü
Hastaları gelir derman isteyü
Sağlar kazanç bizim Abdal Musa'ya
Hind'den bezirganlar gelir yayınur
Aşık olan bu meydanda soyunur
Pişer lokmaları açlar duyunur
Toklar gelür pirim Abdal Musa'ya
İkrarıdır koç yiğidin yuları
Fakjhleri çeksem gelmez
İleri Akpınar'ın yeşil güllü suları
Çağlar kazanç pirim Abdal Musa'ya
Meydanında dare durmuş köçekler
Çalınır koç kurbanlara bıçaklar
Döğülür kudüm açılır sancaklar
Erler gelir pirim Abdal Musa'ya
Kılıç sallar Yezidlerin kasdına
Ali Zülfikar'ın almış destine
Tümen tümen genç Ali'nin üstüne
Erler gelir şahım Abdal Musa'ya
Her matem ayında kanlar dökülür
Demine Hü deyü gülbank çekilir
Uyandırıp Hak çırağı yakılır
Erler gelir şahım Abdal Musa'ya
Benim bir isteğim vardır Kerim'den
Yezit bilmez erenlerin sırrından
Kaygusuz'um cüda düştüm pirimden
Erler gelir şahım Abdal Musa'ya
alıntı *