Keçeyle Yapılan 3 Boyutlu Eserler Sergiye Çıkıyor

Yaşadığımız coğrafyada çoğunlukla bir teksil materyali olarak bilinen keçeyle yıllardır çeşitli çalışmalar yapan Hasret Akman, sokak hayvanları için düzenlenecek bir stantla yapıtlarını sanatseverlere sunacak. İzmir Toplumsal Kalkınma ve İşletme Kooperatifi SKOOP ve EGİAD’ın işbirliğinde düzenlenecek stant 16-17-18 Mayıs boyunca Konak İzmir’deki EGİAD Toplumsal ve Kültürel Etkinlikler Merkezi’nde ziyaretçilerini bekliyor.

Bu satırları okuyan herkesin, yapıtların ortaya çıkış öyküsünde kendilerine bir hisse bulacağından eminiz. Her ne kadar Hasret Akman kendisine bir “sanatçı” ve çalışmalarına “eser” demek istemese de bu kıssa, aslında hepimizin hikayesi…

“Hayatımı evrelere ayırdım” diyen Hasret Akman, yüzü olmayan bebekler yaparak keçe sanatına başladı. Pekala neden yaptığı bebeklerin yüzü yoktu?


()


Aslında “yüzü olmayan bebekler” Waldorf Felsefesi ismi verilen bir eğitim öğretisinden ortaya çıkıyor. Birçok bezden üretilen bu “ifadesiz” bebekleri aslında hepimiz, hayatımızda en az bir defa görmüşüzdür. Hasret Akman’ın keçelerle bu bebekleri üretmeye başlamasına sebep olan şey içinizi ısıtacak çeşitten:

“Hayatımı evrelere ayırdım, zira her değerli olayda biraz daha büyüyoruz. Biz bayanları en çok büyüten ve tıpkı vakitte en çok korkutan olay da elbette bir çocuk sahibi olmak. Bu birinci evre. Lakin bu stantta birinci evrede yaptıklarımı görmeyeceksiniz, zira onları yaptığım periyotta -yaşadığım hislerin de etkisiyle- hiçbir vakit sergileme maksadı gütmedim. Kimilerini ikram ettim, birazını da kendim için sakladım. Zira bana çok kıymetli bir vakti hatırlatıyordu. 2016 yılında oğlum Bora’yı doğurduğum zamanı…”

Bir çocuk hiç kimseye benzemese bile onu sevmekten vazgeçer misiniz? Bu sorunun cevabını bir anneden alalım:


()


“O devirde -şimdi düşününce çok enterasandı- meskene her gelen tanıdığımızın, komşumuzun çocuğu bir şeye benzetme gayreti vardı. Aslında ben de yapıyordum birebir şeyi, işte “gözler birebir ben, ayakları birebir babası, saç rengini dedesinden almış”... Sonra “Yaaa” dedim kendi kendime “Çocuk hiç kimseye benzemiyorsa tekrar de sevimeyecek miydik… Olağan ki de sevecektik.”

“Bütün bunları ayıp olmasın diye kimseye söylememezlik ederken, atölyeme aldım keçelerimi, başladım yüzü olmayan bebekler ve aileler çizmeye… Zira biz şekillendirmesek onları, onlar bizim gözümüzde tekrar ‘çok büyük bir aşkla büyütülecek ve bağlancak küçük yaratıklar’ olarak kalacaklardı ömür uzunluğu. İşte bu korkutucu duygularla bir epey bebek yapmaya başladım. Waldorf denilen bu bebeklerin aslında bir sürü ideolojisi, manası olabilirdi lakin benim için tek bir manası vardı.”

“Eğer bir fazla ayak altında dolanmazsak çocuklarımız çok daha sağlıklı bireyler olarak ortaya çıkacaklardı. O yüzden Bora’yı hiç kimseye benzetmedim. Neye benzeriyse benzesin benim tek misyonum annelik, ne olursa olsun onu çok sevecektim.”

Ancak bu stantta keçeden yapılan bebekler ve insan figürleri değil, tabiatta bizden fazla kelam sahibi olması gereken hayvanlar karşımıza çıkıyor. Pekala neden?


Özlem Akman’ın keçe çalışmalarındaki “ikinci evre” olarak isimlendirdiği bu devir, oğlunun ismini da taşıyan sanat teşebbüsü BORART'ı kurarak sonuçlanıyor. Lakin bu devirdeki çalışmaları, aslıdna hepimizi konutlara kilitleyip dünyayı kalıcı bir formda değiştiren pandemiyle başlıyor. Bu sebeple “İkinci evre aslında pek de komik geçmedi.” diyor Akman ve ekliyor:

“Biz konutlarımızda görünmeyen bir düşmanla savaşmaya çalışırken dışarıda hekimlerin, hemşirelerin, bilimin ve bütün dünyanın savaşını izledik. Hatta bu dünyanın ne kadar küçük kaldığını ve ne kadar kıymetsiz olduğumuzu gördük, hasebiyle hepimizin ruh hali bozuldu. Tahminen de bir yılbaşı evvel herkes birbirine dünya barışı diye bildiriler verirken, biz kapı önüne çay içmeye bile çıkamaz olduk. Çok acıklı bir halimiz vardı, gülecek bir taraf yoktu, zira mevtin gülünecek bir tarafı da yoktur (herhalde).”

Pandemiyle hayvanlar ortasında aslında herkesin göremeyeceği çok manalı bir irtibat vardı. Biz korkarak konutumuza kapanırken, tabiat kendine gelmeye başladı:


Yeni olağanın artık yeni olmadığı günleri hatırlarsınız. Kaybettiğimiz özgürlüklerimizin yokluğuna alışırken, aslında tabiat özgür kalmıştı. Bizim için müthiş olan bir dizi varyantlar silsilesi, tabiat için pek de vahim değildi artık. Akman’a nazaran bu periyotta hepimiz “insan olmanın normalliğinden” uzaklaştık:

“Korkarak konutlarımızda saklanmak bence işin en dehşetli tarafıydı, zira bütün özgürlüklerimiz elimizden gitmişti. Olağandan çok uzaklaştık. Olağanlık derken vasat bir olağanlıktan değil insan olmanın normalliğinden bahsediyorum. En büyük lüksümüz artık pencereden bakmak olunca natürel ben de bol bol pencereden bakma lüksümü kullandım ve orada bir şey dikkatimi çekti; tabiat kendine gelmişti. Renkler daha parlaktı, gökyüzü daha maviydi, yeşil daha yeşildi… Aslında tabiatta ne kadar istenmediğimizi ve ne kadar zoraki var olduğumuzu gördüm. Buna şahit olmak acıydı fakat yeni bir şey değildi.”

Çoğumuzun dünya gözüyle göremediği hayvanlar, evvel keçeden figürlere akabinde çok güçlü bir “kadın” temsiliyetine dönüşüyor bu sergide…


Sergilenecek çalışmalarını anlatırken Hasret Akman erkekleri tenzih ederek “Her bayanın ruhunda aslında bir sürü güçlü ve özel bayan yaşadığından” bahsediyor, lakin bu sonuca ulaşırken bu dünyayı paylaştığımız hayvanlardan yola çıkıyor:

“Haddimizi aşan bir insanlık olarak her türlü ziyanı verirken denize, yeşile ve her tarafa elbette tabiatın bizi kusmak istemesi çok olağandı. Gerçek ortaklarımızı da unuttuğumuzu fark ettim, insan bencil bir yaratıktı. Halbuki bu tabiatta en az bizim kadar hak sahibi, tahminen de daha fazlasını hak eden hayvanlar vardı. Lakin biz herkesin alanını, hakkını gasp ettiğimiz için doğal ki en istenmeyen canlı bizdik.”

"Oturup tabiattan aldığımı tabiata vermek istedim ve hayvanları yapmaya başladım ancak elimden çıkan hayvanları daha evvel hiç dünya gözüyle görmediğimi fark ettim. Niçin bunları yapıyorum diye düşünürken aslında çalışmalarımın bir manası olduğunu fark ettim. Biz kadınlardı bu mana."

“Her bayanın ruhunda bir sürü güçlü ve özel bayan yaşıyor. Çocuğuna ziyan verdiğin bir anne motamot bu türlü bir aslana döner işte…”


“Dişisi avlanmaya gittiği vakit yumurtasının başında sonsuz bir sadakatle bekleyen diğer bir erkek ırkı var mı bilmiyorum canlılar arasında…”


“Tekrara düşen bir bayan hayatında, her gün tıpkı şeyleri telkin etmeye çalışırken bundan çok sıkıldığımızı fark ettim ve atları hayal ettim, sonsuz bir yeşillik içinde fecî bir özgürlük hissiyle koşan…”


“En hoşu, nasıl sevileceklerini herkesin bilmesi gereken kuşlardı; zira fazla sıkarsanız çok çabuk canlarından olurlardı. Çok korunaklı olmak zorundaydılar, çok hassaslardı.”


“Aynı vakitte hem özgürlerdi hem de yemek yedikleri yere dönerler, yuvalarını ağızlarıyla yaparlar, yavrularını ağızlarıyla beslerlerdi.”

“Annelik gerçekte bir sanat; hammaddesinin evlat olduğu, onu büyük bir sorumlulukla işlediği, kıyaslamadan, özgür bir birey olarak topluma hazırladığı…”


Özlem Akman’ın sokak hayvanlarına dayanak sağlamak için düzenlenecek olan Keçe & Hayvan Büstleri Standı, 16-17-18 Mayıs tarihlerinde İzmir, Konak’taki EGİAD Toplumsal ve Kültürel Etkinlikler Merkezi’de ziyaretçilerini bekliyor. Hepiniz davetlisiniz!


Özlem Akman'ın çalışmalarını paylaştığı BORART Instagram hesabınını buradan takip edebilir, kendisi ve çalışmaları hakkındaki daha ayrıntılı bilgiye BORART resmi internet sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz.