Kekemeliği tanıyalım

Kekemelik nedir?

Çeşitli kaynaklarda farklı açılarına vurgular yapılarak tanımlanan kekemelik en net tarifiyle konuşma akışının ya da ritminin kesintilerle ya da blok üzere kösteklerle bozulmasıdır. Tarif biraz daha genişletilip şu halde tabir edilebilir:

Kekemelik, konuşma sırasında nefes alma, fonasyon (sesleme) ve sesletim uyumlarını etkileyen istemsiz nöromotor bozulmalar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Kekemelik, her hengam olmamakla birlikte çoklukla

1) kişinin sözcükleri söylerken yaşadığı istemsiz denetim kaybı olarak,
2) çok ve/veya anormal ses/hece tekrarları, uzatmalar, sesli yahut sessiz bloklar, ya da bu davranışlardan kaçınma olarak ortaya çıkar ve
3) birçok değişik ruhsal gerilim ve olumsuz hislerle temaslıdır ya da bunlar tarafından tetiklenmektedir."

Kekemeliğin görülme sıklığı nedir?
Araştırmalara nazaran bir topluluğun yaklaşık olarak %1'i her hangi bir devranda kekemelik yaşamıştır. Bu dataya bakılarak, Türkiye'de, yaklaşık 700,000 kekemelik vakası olduğu düşünülmektedir.

Tipik olarak çocuklukta başlayan kekemelik, bu periyotta evlatlarının %5'inde gözlenebilir. Çocukluk periyodunda görülen kekemeliğin %80'i bizatihi ortadan kalkmaktadır. Binaenaleyh 5 evlattan 4'ü akıcı olarak konuşmaya; %1'i de, kekelemeye devam etmektedir.

Kekemeliğe ne neden olur?
Kekemeliğin tek bir nedeni yoktur. Yapılan araştırma sonuçlarına nazaran, çocuklukta başlayan tipik kekemelik fizyolojik faktörler barındırmaktadır. Örneğin, kekemeliği olan bireylerin yaklaşık %50'sinde kanıtlanmış genetik tesirler vardır. Kekemeliğin, gerilimli ortamlarda artması, nedenlerinin ruhsal olduğunun düşünülmesine yol açmaktadır, lakin bu hakikat değildir. Ruhsal faktörler kekemeliği "tetikleyebilir"—ya da ortaya çıkarabilir—fakat kekemeliğin nedeni değildirler. Öğrenme ya da alışkanlıklar da kekemelikte kıymetli rol oynamaktadır. Örneğin kekemeliği olan bireyler, kekelediklerinde kendilerine yardımcı olacağını düşündükleri kimi hareketler (ayak vurma, göz kırpma gibi) yapabilirler.

Konuşma terapisi nedir ve nasıl yardım edebilir?
Lisan yahut konuşma bozukluğu olan her yaştaki insan bu hususta mütehassıs eğitimini almış bir lisan ve konuşma terapistinden şahsi bir eğitim alabilir. Bu kişisel eğitim "konuşma terapisi" olarak bilinir. Kekemelik için yapılan konuşma terapisi, tipik olarak, ortamda kekemeliği olan birey ve konuşma terapistinin ferdî bir terapidir. Kimi durumlarda aile üyeleri de terapi seanslarına katılabilir, münhasıran de kekemeliği olan kişi bir evlat ise. Konuşma terapisi ayrıyeten, birden çokça kekeme bireyin bulunduğu –örneğin 2 ila 6 iştirakçi olabilir- bir küme ortamında da gerçekleşebilir. Konuşma terapisinin gayeleri nispeten çeşitlidir. Bunlar, her vakit kekemeliğin ortaya çıkamayacağı bir formda konuşmayı öğretmek (akıcılık şekillendirmesi); kekelemenin kolay bir halini öğretmek (kekemeliğin değiştirilmesi); kekeleyen bireye kekemeliğini kabul etmesini yahut kekelemekten kaçınmamasını öğretmek (duyarsızlaştırma ve kaçınmama) ve vesair teknikler biçiminde sıralanmaktadır ( alıntıdır)