Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
kemani nedir, kemanın ozellikleri, kemanın telleri, kemanın boyutları, keman nasıl yapılır, keman ne demek, keman hakkında bilgi
Keman Nedir
imageskemannedirkemanhakkindagenisbilgi5ad216371fe9b
Keman bir yayla calınan telli bir enstrumandır Keman Ailesinin en geniş aralıklı sesine sahip olan uyesi olan Kemanın yanında diğer uyeleri Viola, Cello ve Konturbas dır Keman kendine ozgu bicimiyle 16 yuzyılda Avrupa da ortaya cıktı Teknesi, sırt ( Akcaağac tan ) ve goğus (Koknardan) ile yanlıklardan ( Akcaağac tan ) oluşur Goğsundeki iki delik F bicimindedir
Yanlıkların ortasında buyuk bir girinti vardır Yine Akcaağactan yapılan sapın ucu salyangoz biciminde kıvrımlıdır Keman imal edilirken, on, arka kısımlar ve omurga boş bir kutu oluşturacak şekilde birleştirilir Kuyruğa bağlanan dort tel koprunun uzerinden gecip perdelerden uzanıp akort anahtarlarına bağlanır Anahtarlar vasıtasıyla akort edilir ve elin perdelere basılması ile değişik sesler ve tonlar elde edilebilir
Calgının dort teli vardır Pesten tize doğru doğru Sol, Re, La, Mi Keman ailesinden calgılar; keman, viyola, cello ve konturbas adlarını taşır İlk kemanlar, Bavyera nın Fussen kentinde İtalya nın Brescia ve Cremona kentlerinde ve aynı cağda Paris de yapıldı Teknenin uzunluğu 36 36 cm, toplam uzunluk yaklaşık 60 cm dir
Kemanın cocuklar icin yapılmış daha kucuk boyutları vardır Ceyrek, yarım (53 cm) ve uc ceyrek (56cm)
19 yuzyılın ortalarında Turk Muziğinde de kullanılmaya başlanan keman gunumuzde gerek Klasik Turk Muziği, gerekse Turk Sanat Muziği nin vazgecilmez calgıları arasındadır
Kemanın Ozellikleri
Keman insanı erinden etkileyen eşsiz guzellikteki sesiyle yaylı calgılar ailesinin en onemli uyesidir Sesi oteki calgılara gore bir cok bakımdan insan sesine daha yakındır Keman cene altı ile omuz arasına sıkıştırılarak tutulur Sol elin parmakları sap uzerinde bulunan tellere basarak gezinirken sağ elle tutulan yay keman tellerine surtulerek calınırGovdenin orta bolumundeki yan girintiler yayın daha kolay hareket etmesini sağlar 35 ile 36 santimetre arasında değişen bir govdesi vardır Kucuk ve hafif bir calgı olmakla birlikte ortalama 84 ayrı parcanın bir araya getirilmesi ile yapılır Genellikle 2 santimetre kalınlığında bir cam veya Akağactan oyma Kalemi ve rende kullanılarak bicime sokulur
Kemanın bir govdesi ve buna bağlı bir sapı vardır Govde, goğus tahtası yada tabla denilen ust kapak, alt kapak ve onları birleştiren yanlık adı verilen bir kasnaktan oluşur Tellerin kopru aracılığı ile govdeye yaptığı Basınca direnebilmesi icin alt ve ust kapaklara bir kavis verilmiştir Sapın ucundaki burgulara sarılarak bağlanan teller bir eşikten gecerek govdenin ucundaki kuyruk bolumune bağlanır Kopru tellerin titreşimini ust kapağa iletir
Burgu yuvalarına yerleştirilen kulaklar tellerin istenilen olcude gerilmesini sağlarlar Govdenin icine boydan boya yerleştirilmiş bas cubuğu ya da bas kirişi denen bir cıta eşiğin tam altında da can direği denilen bir takoz bulunur Bas cubuğu sesin tınlanmasına, can direği de ses titreşimlerinin alt kapağa iletilmesine yardımcı olur Ust kapak uzerinde F bicimindeki iki ses deliği ses titreşimlerinin govdeden dışarı cıkmasını sağlarDış etkilerden korunabilmesi icin yapımı tamamlandıktan sonra, ozel karışımlı bir tutkalla cilalanır Cila aynı zamanda kemanın ses tınısını belirleyen onemli bir oğedir Keman yapım ustalarına LUTHİER denir
Ulkemizde keman yapım teknikleri cok gelişmiş ceşitli yarışmalarda birincilik alan lutierlerimiz vardırBunlar; Cafer Acın, Mesut Gozalan, Yunus Tarhan, Mehmet Alkan, Nevzat Onder, Ayhan Damcıoğlu, Ahmet İyi doğan, Emin Tilef, Bedi Akol dur
Kemanın Akort Sistemi
Kemanın metalden ya da hayvan bağırsağından yapılmış dort teli vardır Akort sistemi pesden tize doğru Sol , Re , La , Mi olarak duzenlenmiştir Batı kemanlarıyla aynı akort sistemine sahip olmasına rağmen Turk Musukisine uygun bir şekilde isimlendirilmiştir Do, Sol, Re, La Bazı icracılar La telini ince sol duzeninde kullanmaktadır Bu konuda ceşitli fikirler one surulmuştur Eskiden kullanılan ve Avrupadan getirilen kemanların beş esas, altı ahenk telinin olduğu ve aynı telin ince sol olarak akort edildiği biliniyor Bir başka goruş ise Rebab ve ud gibi calgıların akorduna benzetmek icin boyle hareket edildiğidir La akort Turk musuki icralarında ciğ kalmakla birlikte bazı makamlar transpoze edildiğinde icrada zorluklar oluşmaktadır
Tarihte Kemanın Yeri
Kemanın ilk kez nerede yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, ortacağda İngilterede Fidele, Almanyada Fidele İtalyada Lira da Breci, Fransada Viel adlarıyla kullanılan yaylı calgılar Kemanın atası sayılır Lavignac, Kemanın Turklerin Kemenceyi Oğuz Kemencesinden alındığını yazar Bazı kaynaklarda ise Arapların Rebabından geliştirildiği one surulmuştur 16ve 17 yuzyıldaki Keman yapım ustaları Nicolo Amati, Paolo Maggini, Giuseppe Guarneru, Antonio Straarius Kemana son şeklini vermişlerdir Keman asıl bicimi korumakla birlikte 19 yuzyılda bazı değişikliklere uğradı Cağdaş Kemanda govde ve sap daha uzun, kopru daha yuksektir Kemana orkestrada ilk olarak ,1565te StRiggo ve Corteccianın eserlerinde yer verilmiştir Sonraki yıllarda orkestradaki gorevlerinden dolayı 1 ve 2 Keman olarak adlandırılmış orkestradaki sayıları coğaltılmıştır
Turk MUsikisinde Kemanın Yeri
Kemanın Turk ulkesine ne zaman geldiği kesin olarak bilinmiyor İstanbul ve Trabzon gibi Latin ulkeleri ile sıkı ilişkiler bulunan şehirlerde cok eskiden beri Kemanın en eski orneklerinin bulunduğu ileri surulmuştur Kanuni Sultan Suleymanın sadrazamlarından Makbul İbrahim Paşanın gencliğinde, padişahın şehzadesi olarak Manisada bulunduğu yıllarda Keman caldığı biliniyor Yine bu yuzyılda yaygınlık kazanmış bir saz olarak klasik mUsikimize girememiş olmakla birlikte , halk arasında cok tutuluyor ve koltuk meyhanelerinde calınıyordu Kemanı ust duzey sınıf arasına sokan kişinin , Sultan 1Mahmut donemi sanatkarlarından olan Corci olduğu ileri surulur Kemandan once mUsikimizin yegane sazı Rebab idi O yıllarda Kemana Viola dAmore deniyordu ki, bu sazın benzeri yakın zamanlara kadar kullanılmış olan Sine Kemanıdır Kemani Corciye kadar butun kaynaklarda , eski Turk Kemanını calanların Turk olduğu halde, 18yuzyıldan , daha doğrusu Corciden sonra Turk olmayan kimseler Batı Kemanını calmağa heves etmiş ve pek cok unlu isim otaya cıkmıştır Hic şuphesiz bu sanatkarlar Viola dAmore nin farklı şekli olan Sine Kemanını calıyorlardı ; Yedi teli olan Sine Kemanın sesi biraz boğukca olduğu ve Kemence sesine benzediği icin , musikiden anlayanlarca daha cok tercih ediliyordu 19 yuzyıl başına kadar Keman calan sanatkarlar Kemanın her iki turunu de kullanmışlardır Daha sonra Sine Kemanı unutulmuştur Son icra karları Mustafa Sunar ile Nuri Duygu er olmuştur Batı Kemanının ulkemize yerleşmesinde Romanyalı Mironun buyuk rolu olmuştur Ulkemizde Turk Musikisi olculeri icinde cok guclu icra karlar yetişmiştir Bir devreye damgasını vuran bu sanatkarlardan bazıları şunlardır: Kemani Hızır Ağa , Kemani Rıza Efendi , Kemani Corci , Kemani Kor Sebuh , Kemani Aleksan Ağa , Kemani Memduh , Bulbuli Salih Efendi ,Reşat Erer , Nubar Tek yay , Sadi Işılay , Hakkı Derman , Selahattin İnal vb Musiki terminolojimizde Keman calanlara Kemani denir
Keman Nedir
imageskemannedirkemanhakkindagenisbilgi5ad216371fe9b
Keman bir yayla calınan telli bir enstrumandır Keman Ailesinin en geniş aralıklı sesine sahip olan uyesi olan Kemanın yanında diğer uyeleri Viola, Cello ve Konturbas dır Keman kendine ozgu bicimiyle 16 yuzyılda Avrupa da ortaya cıktı Teknesi, sırt ( Akcaağac tan ) ve goğus (Koknardan) ile yanlıklardan ( Akcaağac tan ) oluşur Goğsundeki iki delik F bicimindedir
Yanlıkların ortasında buyuk bir girinti vardır Yine Akcaağactan yapılan sapın ucu salyangoz biciminde kıvrımlıdır Keman imal edilirken, on, arka kısımlar ve omurga boş bir kutu oluşturacak şekilde birleştirilir Kuyruğa bağlanan dort tel koprunun uzerinden gecip perdelerden uzanıp akort anahtarlarına bağlanır Anahtarlar vasıtasıyla akort edilir ve elin perdelere basılması ile değişik sesler ve tonlar elde edilebilir
Calgının dort teli vardır Pesten tize doğru doğru Sol, Re, La, Mi Keman ailesinden calgılar; keman, viyola, cello ve konturbas adlarını taşır İlk kemanlar, Bavyera nın Fussen kentinde İtalya nın Brescia ve Cremona kentlerinde ve aynı cağda Paris de yapıldı Teknenin uzunluğu 36 36 cm, toplam uzunluk yaklaşık 60 cm dir
Kemanın cocuklar icin yapılmış daha kucuk boyutları vardır Ceyrek, yarım (53 cm) ve uc ceyrek (56cm)
19 yuzyılın ortalarında Turk Muziğinde de kullanılmaya başlanan keman gunumuzde gerek Klasik Turk Muziği, gerekse Turk Sanat Muziği nin vazgecilmez calgıları arasındadır
Kemanın Ozellikleri
Keman insanı erinden etkileyen eşsiz guzellikteki sesiyle yaylı calgılar ailesinin en onemli uyesidir Sesi oteki calgılara gore bir cok bakımdan insan sesine daha yakındır Keman cene altı ile omuz arasına sıkıştırılarak tutulur Sol elin parmakları sap uzerinde bulunan tellere basarak gezinirken sağ elle tutulan yay keman tellerine surtulerek calınırGovdenin orta bolumundeki yan girintiler yayın daha kolay hareket etmesini sağlar 35 ile 36 santimetre arasında değişen bir govdesi vardır Kucuk ve hafif bir calgı olmakla birlikte ortalama 84 ayrı parcanın bir araya getirilmesi ile yapılır Genellikle 2 santimetre kalınlığında bir cam veya Akağactan oyma Kalemi ve rende kullanılarak bicime sokulur
Kemanın bir govdesi ve buna bağlı bir sapı vardır Govde, goğus tahtası yada tabla denilen ust kapak, alt kapak ve onları birleştiren yanlık adı verilen bir kasnaktan oluşur Tellerin kopru aracılığı ile govdeye yaptığı Basınca direnebilmesi icin alt ve ust kapaklara bir kavis verilmiştir Sapın ucundaki burgulara sarılarak bağlanan teller bir eşikten gecerek govdenin ucundaki kuyruk bolumune bağlanır Kopru tellerin titreşimini ust kapağa iletir
Burgu yuvalarına yerleştirilen kulaklar tellerin istenilen olcude gerilmesini sağlarlar Govdenin icine boydan boya yerleştirilmiş bas cubuğu ya da bas kirişi denen bir cıta eşiğin tam altında da can direği denilen bir takoz bulunur Bas cubuğu sesin tınlanmasına, can direği de ses titreşimlerinin alt kapağa iletilmesine yardımcı olur Ust kapak uzerinde F bicimindeki iki ses deliği ses titreşimlerinin govdeden dışarı cıkmasını sağlarDış etkilerden korunabilmesi icin yapımı tamamlandıktan sonra, ozel karışımlı bir tutkalla cilalanır Cila aynı zamanda kemanın ses tınısını belirleyen onemli bir oğedir Keman yapım ustalarına LUTHİER denir
Ulkemizde keman yapım teknikleri cok gelişmiş ceşitli yarışmalarda birincilik alan lutierlerimiz vardırBunlar; Cafer Acın, Mesut Gozalan, Yunus Tarhan, Mehmet Alkan, Nevzat Onder, Ayhan Damcıoğlu, Ahmet İyi doğan, Emin Tilef, Bedi Akol dur
Kemanın Akort Sistemi
Kemanın metalden ya da hayvan bağırsağından yapılmış dort teli vardır Akort sistemi pesden tize doğru Sol , Re , La , Mi olarak duzenlenmiştir Batı kemanlarıyla aynı akort sistemine sahip olmasına rağmen Turk Musukisine uygun bir şekilde isimlendirilmiştir Do, Sol, Re, La Bazı icracılar La telini ince sol duzeninde kullanmaktadır Bu konuda ceşitli fikirler one surulmuştur Eskiden kullanılan ve Avrupadan getirilen kemanların beş esas, altı ahenk telinin olduğu ve aynı telin ince sol olarak akort edildiği biliniyor Bir başka goruş ise Rebab ve ud gibi calgıların akorduna benzetmek icin boyle hareket edildiğidir La akort Turk musuki icralarında ciğ kalmakla birlikte bazı makamlar transpoze edildiğinde icrada zorluklar oluşmaktadır
Tarihte Kemanın Yeri
Kemanın ilk kez nerede yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, ortacağda İngilterede Fidele, Almanyada Fidele İtalyada Lira da Breci, Fransada Viel adlarıyla kullanılan yaylı calgılar Kemanın atası sayılır Lavignac, Kemanın Turklerin Kemenceyi Oğuz Kemencesinden alındığını yazar Bazı kaynaklarda ise Arapların Rebabından geliştirildiği one surulmuştur 16ve 17 yuzyıldaki Keman yapım ustaları Nicolo Amati, Paolo Maggini, Giuseppe Guarneru, Antonio Straarius Kemana son şeklini vermişlerdir Keman asıl bicimi korumakla birlikte 19 yuzyılda bazı değişikliklere uğradı Cağdaş Kemanda govde ve sap daha uzun, kopru daha yuksektir Kemana orkestrada ilk olarak ,1565te StRiggo ve Corteccianın eserlerinde yer verilmiştir Sonraki yıllarda orkestradaki gorevlerinden dolayı 1 ve 2 Keman olarak adlandırılmış orkestradaki sayıları coğaltılmıştır
Turk MUsikisinde Kemanın Yeri
Kemanın Turk ulkesine ne zaman geldiği kesin olarak bilinmiyor İstanbul ve Trabzon gibi Latin ulkeleri ile sıkı ilişkiler bulunan şehirlerde cok eskiden beri Kemanın en eski orneklerinin bulunduğu ileri surulmuştur Kanuni Sultan Suleymanın sadrazamlarından Makbul İbrahim Paşanın gencliğinde, padişahın şehzadesi olarak Manisada bulunduğu yıllarda Keman caldığı biliniyor Yine bu yuzyılda yaygınlık kazanmış bir saz olarak klasik mUsikimize girememiş olmakla birlikte , halk arasında cok tutuluyor ve koltuk meyhanelerinde calınıyordu Kemanı ust duzey sınıf arasına sokan kişinin , Sultan 1Mahmut donemi sanatkarlarından olan Corci olduğu ileri surulur Kemandan once mUsikimizin yegane sazı Rebab idi O yıllarda Kemana Viola dAmore deniyordu ki, bu sazın benzeri yakın zamanlara kadar kullanılmış olan Sine Kemanıdır Kemani Corciye kadar butun kaynaklarda , eski Turk Kemanını calanların Turk olduğu halde, 18yuzyıldan , daha doğrusu Corciden sonra Turk olmayan kimseler Batı Kemanını calmağa heves etmiş ve pek cok unlu isim otaya cıkmıştır Hic şuphesiz bu sanatkarlar Viola dAmore nin farklı şekli olan Sine Kemanını calıyorlardı ; Yedi teli olan Sine Kemanın sesi biraz boğukca olduğu ve Kemence sesine benzediği icin , musikiden anlayanlarca daha cok tercih ediliyordu 19 yuzyıl başına kadar Keman calan sanatkarlar Kemanın her iki turunu de kullanmışlardır Daha sonra Sine Kemanı unutulmuştur Son icra karları Mustafa Sunar ile Nuri Duygu er olmuştur Batı Kemanının ulkemize yerleşmesinde Romanyalı Mironun buyuk rolu olmuştur Ulkemizde Turk Musikisi olculeri icinde cok guclu icra karlar yetişmiştir Bir devreye damgasını vuran bu sanatkarlardan bazıları şunlardır: Kemani Hızır Ağa , Kemani Rıza Efendi , Kemani Corci , Kemani Kor Sebuh , Kemani Aleksan Ağa , Kemani Memduh , Bulbuli Salih Efendi ,Reşat Erer , Nubar Tek yay , Sadi Işılay , Hakkı Derman , Selahattin İnal vb Musiki terminolojimizde Keman calanlara Kemani denir
