Kemik erimesi(osteoporoz)

KEMİK ERİMESİ (OSTEOPOROSİZ)

Kemik kütlesinin azalması ve kemik dokusunun bozulmasıyla kemikler zayıflar ve kırılabilir bir duruma gelir.Bu durum OSTEOPOROSİZ olarak bilinir.

KEMİK ERİMESİNİN NEDENLERİ

Osteoporosizin oluşumundaki en önemli faktörler; KALITIM,yapım sürecinde doruk kemik kütlesinin düşüklüğü,kalsiyum atımını artıran ilaçların kullanımı(antikonvulsantlar,kortikosteroidler, v.b.)

Östrojen salgısının durması,hareketsizlik,aşırı zayıflık,aşırı tuz ve kafein alımı,sigara içimi,yetersiz kalsiyum ve D vitamini alımı,kalsiyum emilimini azaltan ilaç kullanımı(antasitler,tetrasiklin vb.)çevresel kontaminatlar(kurşun,kadminyum,aliminyum vb.) çeşitli hastalıklar(hipertroidizim,diyabet,böbrek yetmezlikleri,emilim bozuklukları, vb.)yaş,cinsiyet,paratreoid hormonu bozukluğudur.

KEMİK ERİMESİNİN TEDAVİSİ VE KORUNMASI

Büyüme çağında tertipli fizikî aktivite ile birlikte ehliyetli kalsiyum ve D vitamini alınarak kemik kütlesi doruğa çıkartılır.

Riskli bireylere menopoz başlangıcında ‘’östrojen bölgesine koyma’’ tedavisi uygulanabilir.Östrojen progesteronla birlikte kullanıldığında yan tesiri daha azdır.Hareketsizlikten kaçınılarak sistemli egzersiz yapılır.Yeterli kalsiyum alınır.Kalsiyum istikrarını artı seviyede tutmak için kalsiyum alımı günlük 1000-1200 mg/gün seviyede tutulabilir.Diyette TUZ azaltılmalıdır.Aşırı protein alımından ve şiddetli zayıflıktan kaçınılmalıdır.VÜCUT KİTLE İNDEKSİ 25-26 civarında tutulması tutarlı olur.Gerekirse , erken devirde kalsitonin(kan da bulunan kalsiyumun kemiklere geçişini sağlayan hormon) ve D vitamini tedavisi yapılabilir.

Kalsiyumun en âlâ kaynağı süt ve süt eserleridir.Günlük alınan 2 su bardağı süt yahut yoğurt kalsiyum gereksinmesinin yarısını karşılar.Süt yağının birçok doymuş yağ asitlerinden oluştuğu için yarım yağlı süt tercih edilmelidir.

Pekmez,kurubaklagiller ve yeşil sebzeler de diyete gereğince mahal almalıdır.Menopoz sonrası hatunlarda demir gereksinmeleri azaldığı için hayvansal protein gereksinmesinin çoğunluğunu süt ve süt eserlerinden sağlanmasının bir sakıncası yoktur.

Kafein içere4n çay,kahve ve kola üzere içeceklerin çok tüketilmesinden sakınılmalıdır.

İçecek olarak süt,ayran ve bitki çayları(nane,kekik,kuşburnu,ıhlamur,ada çayı vb.) tercih edilmedir.

DİYETİSYEN MAHMUT GÜMÜŞAY

BESLENME VE DİYET MÜTEHASSISI

Kaynak;

Diyet El kitabı;A,BAYSAL;M,AKSOY;H.T.BESLER;N.BOZKURT;S.KEÇECİOĞLU;

S.M.MERCANLIGİL;T.K.MERDOL;G.PEKCAN;E.YILDIZ;hatipoğlu,yenilenmiş 6.baskı,2011