Kendini Gerçekleştiren Kehanet Nedir?

Kendini gerçekleştiren kehanet, olması düşünülen bir durum veya eylemin gerçekliğe dönüşmesi *durumudur Örneğin “bugün sanırım fazla fena bir gün geçireceğim düşüncesine kapılan bir kişi seve seve olmasa da bilinçaltına yerleşen bu us dolayısı ile eylemlerini negatif yönde etkiler ve fena bir gün geçirir
Bu konu hakkında bizim kültürümüzde “sakınan göze çöp batarmış, “bir şeyi kırk defa dersen olur gibi sayısız deyim bulunmaktadır Bilhassa bayanların eşlerine çoğunlukla söyledikleri “sen beni sevmiyorsun ya da “bir gün beni aldatacağını biliyorum gibi laflar da kendini gerçekleştiren kehanetler arasındadır Teori çoğu filmde de yer almakta olup çoğu filminin de belli başlı teması haline gelmiştir*Kendini gerçekleştiren kehanet bir anlamda tarihi evvelden kâğıda dökmek gibi de algılanabilir Bunun manâlı örneklerinden biri Yunan Mitolojisinde yer almaktadır Mitolojiye kadar Thebesin kıralı olan Oedipusa bir kahin babasını öldürüp annesi ile evleneceğini söylediğinde Oidiphus dehşete düşer oysa hikayenin ilerleyen aşamalarında kehanetin kendini gerçekleştirdiği görülmektedir
Kendini gerçekleştiren kehanet terimi ilk olarak 20 Asır sosyologlarından Robert Merton kadar ortaya atılmıştır Mertonun 1949 yılında yayımlanan Sosyal Kuram ve Sosyal Inşa isimli kitabındaki tanımına kadar kehanet ya da varsayım sahiden yanlıştır lakin halk eylemleri ile bunu doğrulamaya çalışmaktadır Modern yaklaşıma kadar kehanet be doğru nede yanlıştır fakat olasılıklar kişinin bilinçli veya bilinçsiz eylemleri ile olası ülkü gelmektedir
Edebiyatta da sayısız modern kendini gerçekleştiren kehanet örnekleri bulunmaktadır Mesela, Harry Potter serisinin finalinde Lord Voldemort Harrye saldıracağı biçiminde bir çeşit kehanet işitmektedir ve daha sonra bu kehanet gerçeğe dönüşmektedir
Liberal ekonominin atar damarı olan ticaretin en önemli maddesi reklamlar da kendini gerçekleştiren kehaneti çoğunlukla kullanmaktadır “Dünyanın bir numaralı diş macunu, “bana kadar süt, onlara tarafından çikolata, “İstanbulun içinde, sorunların haricen, “içinizdeki yeniden çıkarıcılığı harekete vermek için gibi sloganlar bunlara verilebilecek sayısız örnekten yalnızca birkaçıdır*Ülkemizde sporun en popüler branşı olan futbolda da kendini gerçekleştiren kehanet örneklerine rastlayabiliriz Bunun en önemli örneği Galatasaray Fenerbahçe derbileridir Son yıllarda oluşan algı Fenerbahçe ’nin Galatasaray ’ı yeneceği yönündedir ve bu kavrama futbolcuları da etkilemekte ve kadro kalitesi ne olursa olsun sık sık gerçekliğe dönüşmektedir
Çağdaş anlamda kendini gerçekleştiren kehanet, olayların gelişimi hakkında gösterilen davranış olarak da ifade edilebilir Yer Sarsıntısı veya kasırga gibi büyük olaylar için bu tutumlar fazla manâlı olmasa da, öteki insanlar ve yanıtları gibi ufak olayları etkilediğine belirli gözüyle bakılmaktadır*Bunların yanında, olaylara veya olacaklara “iyi ve “fena gibi sıfatlar takmak kişilerin beklentilerini ağır bir şekilde etkilemektedir Fena bir gün geçireceğini düşünerek evden çıkan kişinin otobüsü kaçırması muhtemeldir çünkü kişi kötüye delalet eden her şey için homurdanma ricası ile yola çıkar ve bu tarz olayların başına gelmesini dört gözle bekler Meslek yerinde ya da okulunda daima negatif olur ve bu etrafındaki şahısların de kendisine olan yaklaşımını etkiler Gün fena gitmeye devam ederken eve dönüşte ailesi ile ağız dalaşı yaratmak için sürekli niçin arar ve olasılıkla bunların hiçbirini seve seve yapmaz ama bilinçaltında oluşan düşünce bütün hareketlerini etkiler
Bunların aksine birey güne iyi başlayacağını düşünürse gününün iyi geçmesi işten değildir Kişi şayet otobüsü kaçırabilir fakat olur ya de bu sayede yoldan geçen arkadaşının arabasına binmesine niçin olacaktır Alıştırma arkadaşları ile iyi bir hava oluşturup çok dinç fikirler yaratacaktır Eve döndüğünde çocuklarını ağız dalaşı ediyorken görmek gerçekten kendisinin yetiştirme kabiliyetini göstermesi için çok iyi bir fırsat olacaktır Eşinin yaptığı çorbanın fazla fena olması şayet de en sevdiği pizzayı sipariş etmek için güzel bir bahane haline gelecektir
Kendini gerçekleştiren kehanetin ve fazla tutumun iyi anlaşılması kronik ağrıların giderilmesinde, panik hamle ve anksiyete bozukluğu gibi hastalıkların tedavisinde de yardımcı olmaktadır böylece yıllardır “Polyannacılık olarak anılan ve çoğu kez küçümsenen tutumun kişinin sağlığına dek her şeyine yardımcı olacağını görmemek fazla akılcı olmayacaktır
Kaynakça:
wisegeekorg