Kertenkele Nedir ve Özellikleri Nelerdir?

Kertenkele, Kertenkele (Lacertidae) takımının ve özellikle bu takıma mensup özkertenkelegiller familyasının, ailesinin genel adıdır Kertenkeleler genellikle kırsal kesimlerde, kurak bölgelerde yaşayan ve ülkemizde sıkça rastladığımız canlı türlerinden birisidir
Kertenkelerin günümüzde yaklaşık 3000’den fazla türü keşfedilmiş durumda ve gün geçtikçe daha fazla tür keşfediliyor Keşfedilen kertenkele varyasyontür sayısı artıyor
Kertenkeleler soğuğa karşı dayanıklı olmayan yapısal özellikleri bakımından genellikle sıcak, kurak, bozkır, tropikal vb bölgelerde yaşarlar
–3000’den fazla türe sahip olan bu canlının, çeşitli özelliklere sahip türleri mevcuttur Örneğin belirli türler toprak altında yaşayabiliyor, belirli türler ağaçlarda yaşayabiliyor hatta bazı türleri su üstünde yürüyebiliyor, koşabiliyor ve bazı türler ise bulunduğu ortama hızlı bir şekilde uyum sağlayabiliyor, renk değiştirebiliyor Sıcaklık, ortam vb gibi durumlar kertenkelenin renk değiştirmesine, kamufle olmasına yol açabiliyor
Kertenkele türlerinin büyük çoğunluğu 4 ayaklıdır fakat bu türklerin yanında 2 ayalı veya hiç ayağı olmayan adeta yılan görünümünde olan kertenkelerde mevcut
Bir kertenkelenin ayağında 5 parmak bulunur ve bu parmaklarda oldukça güçlü tırnaklar bulunur Bu tırnaklar sayesinde kertenkeleler sorunsuz bir şekilde tırmanabiliyor ve küçük böcekleri, besin kaynaklarını yakalayabiliyorlar
Vücutları genellike ince ve uzun olup yuvarlak görünümdedir Uzunlukları türden tür göre değişebiliyor, kimi türler 1020 cm arası uzunlukta oluyor, kimi türler ise 6070 cm arası uzunlukta oluyor hatta daha uzun olan türlerde mevcut
Vücutları tamamen pullarla kaplıdır ve tırtıklı bir yapıya sahiptirler Kertenkelenin özellikle karın kısmında bulunan pullar daha iri ve büyük bir yapıya sahiptirler
Kertenkeleler’in bazı türlerinde göz kapağı bulunmaz fakat genelinde bulunur ve bulunan göz kapağı hareketli bir yapıya sahiptir İlginç bir örnek vermek gerekirse Amerika kıtasında bulunan ve saydamhareketsiz bir göz kapağına sahip bir kertenkele türünü örnek verebilirsiniz
Özetle çok çeşitli varyasyonlara, özelliklere sahip kertenkeleler mevcut
–Toprağın altına yaşayan kertenkele türlerinde kulak deliği bulunmamaktadır Fakat toprak üstünde yaşayan kertenkele türlerinin büyük çoğunluğunda kulak deliği mevcuttur
Bir kertenkelenin en büyük özelliği korku ya da benzeri durumlarda kopan kuyruğunun bir süre sonra tekrar çıkmasıdır Örneğin siz bir kertenkele dokunduğunuz zaman, özellikle kuyruk kısmına dokunduğunuz zaman genellikle o kuyruk düşer fakat bir süre sonra sağlıklı bir şekilde tekrar kuyruk çıkar Kopan kuyruk kısa bir süre hareketli olur, bu genellikle avcıyı yanıltma, kendisinden uzaklaştırmaya yönelik bir özelliktir
Kopan bir kuyruk yaklaşık 1 ay içinde tekrar çıkar fakat bu yeni kuyruk eski kuyruktan tamamen farklıdır Hem renk hemde yapısal özellikler bakımından o kuyruk eski kuyruktan farklıdır, örneğin eski kuyruk x işlevini yerine getirebilirken yeni kuyruk bunu yapamabilir tam tersine farklı işlevi yerine getirebilir
Kertenkelerin beslenme şekli genellike böcekçildir Küçük böcekler, eklem bacaklılar vb gibi canlılar kertenkelelerin besin kaynaklarıdır
Kertenkelelerin avlarını yakalamalarında kullandıkları en etkili organlarından birisi dilleridir Evet, dilleri hızlı, uzun ve yapışkan bir yapıya sahiptir bu sayede avlarını dilleri sayesinde yakalarlar ve hemen tüketirler
Kertenkelerin üreme şekilleri yumurtlamadır Yazın dişi kertenkeleler kumda ya da toprakda açtıkları çukura yumurtalarını bırakırlar
Kış uykusuna yatan canlı türlerinden birisidirler Kışın başlayan uykuları, ilkbahara kadar sürer
Kertenkeleler, yapısal özellik bakımından yılanlara benzeler, aynı yılanlar gibi soğuk kanlıdırlar ve aynı şekilde bu yüzden güneşlenmeyi, güneş altında durmayı severler
Kertenkelelerin önemli değişik özelliklerinden birisi ise kopmayan sadece kırılan kuyrukların ikinci bir kuyruğun çıkması ve çatal kuyruk oluşmasıdır
Kaynakça:
Hayvan Ansiklopedisi
ozelliklerinedircom
Vikipedi