Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Kesme İşareti Nedir
Kesme işareti veya apostrof ; bir noktalama işareti Türkçede esas olarak özel isimlerden daha sonra gelen ekleri ayırmada kullanılır
Kesme işareti ait olduğu kelimenin sağına bitişik olarak yazılır ve kesme işareti ile sonra gelen ilave arasında tembellik bırakılmaz Ama öteki noktalama işaretlerinden sonra bir harf boşluğu değin ara verilir
kesme işareti nerede kullanılır örnekler
1 Özel adlara getirilen iyelik, şart ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır
a Kişi adları, soyadları ve takma adlar:
Atatürk ’ün, Fatih Sultan Mehmet ’e, Gül Baba ’ya, Sultan Esas ’nın, Yurdakul ’dan, Kâzım Karabekir ’i, Yunus Emre ’yi, Refik Halit Karay ’mış, Ahmet Cevat Emre ’dir, Namık Kemal ’se
Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan Ahmet, Çelik, Çiçek, Halit, Mehmet, Mesut, Murat, Özbek, Recep, Yiğit, BosnaHersek, Gaziantep, Kerkük, Sinop, Tokat, Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde kesme işareti yazımda kullanılıroysa Ahmedi, Çeliği, Çiçeği, Halidi, Mehmedi, Mesudu, Muradı, Özbeği, Recebi, Yiğidi, BosnaHerseği, Gaziantebi, Kerküğü, Sinobu, Tokadı, Zonguldağı biçiminde son ses yumuşatılarak söylenir
Özel adlar için yay ayraç içinde bir izah etme yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan öncekullanılır:
Yunus Emre ’nin (1240?1320), Yakup Kadri ’nin (Karaosmanoğlu) vb
b Ahali, yükseklik, oymak adları:
Türk ’üm, Alman ’sınız, İngiliz ’den, Rus ’muş, Oğuz ’un, Kazak ’a, Kırgız ’ım, Özbek ’e, Karakeçili ’nin, Hacımusalı ’ya
c Devlet adları:
Türkiye Cumhuriyeti ’ni, Osmanlı Devleti ’ndeki, Amerika Birleşik Devletleri ’ne, Azerbaycan Cumhuriyeti ’nden
ç Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar adları:
Allah ’ın, Tanrı ’ya, Cebrail ’den, Zeus ’u
Tanrı, melek gibi mitolojik varlıklardan bahsederken eğer belirtilmiş bir varlıktan bahsedilmiyorsa (nesil ad olarak kullanılıyorsa) birincil harf minik yazılır ve sonradan gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz:
Çandra, Hiznduizm'de bir ay tanrısıdır
d Kıta, deniz, akarsu, göl, dağ, boğaz, geçit, plato; ülke, bölge, il, ilçe, köy, mahalle, bulvar, sokak, cadde vb coğrafyayla ilgili yer adları:
Asya ’nın, Marmara Denizi ’nden, Akdeniz ’i, Meriç Nehri ’ne, Van Gölü ’ne, Sancı Dağı ’nın, Çanakkale Boğazı ’nın, Zigana Geçidi ’nden, Uzunyayla ’ya, Türkiye ’dir, İç Anadolu ’da, Doğu Anadolu ’ya, Ankara ’ymış, Sungurlu ’ya, Ziya Gökalp Bulvarı ’ndan, Yıldız Mahallesi ’ne, Taksim Meydanı ’ndan, Reşat Nuri Sokağı ’na
Yer belirten özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu süre ekten önce kesme işareti kullanılır:
Hisar ’dan, Boğaz ’dan
e Gök bilimiyle ilgili adlar:
Jüpiter ’den, Venüs ’ü, Halley ’in, Merih ’e, Büyükayı ’da, Yedikardeş ’ten, Samanyolu ’nda
f Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb adları:
Dolmabahçe Sarayı ’nın, Çankaya Köşkü ’ne, Sait Halim Paşa Yalısı ’ndan, Ankara Kalesi ’nden, Horozlu Han ’ın, Galata Köprüsü ’nün, Bilge Kağan Abidesi ’nde, Çanakkale Şehitleri Anıtı ’na
g Kitap, dergi, gazete ve şaheser (tablo, heykel, müzik vb) adları:
Hitabe ’ta, Safahat ’tan, Kiralık Konak ’ta, Sinekli Bakkal ’ı, Hürriyet ’te, Resmî Gazete ’de, Onuncu Sene Marşı ’nı, Yunus Emre Oratoryosu ’nu, Atatürk Milletlerarası Uzlaştırma Ödülü ’nü
ğ Kanun, anayasa, mevzuat, talimat ve genelge adları:
Millî Eğitim Esas Kanunu ’na, Medeni Kanun ’un, Atatürk Milletlerarası Barışma Ödülü Tüzüğü ’nde, Telif Hakkı Yayın ve Satmak Yönetmeliği ’nin
Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, anayasa, mevzuat sözlerinin ilave alması durumunda kesme işareti kullanılır:
Bu Kanun ’un 17 maddesinin c bendi
Yukarıda adı geçen Mevzuat ’in 2 ’nci maddesine kadar
h Hayvanlara verilen özel adlar:
Sarıkız ’ın, Karabaş ’a, Pamuk ’u, Minnoş ’tan
2 Birey adlarından sonradan gelen saygı sözlerine getirilen ekleri bozmak için konur:
Nihat Bey ’e, Ayşe Hanım ’dan, Mahmut Efendi ’ye, Enver Paşa ’ya
3 Kısaltmalara getirilen ekleri yarmak için konur:
TBMM'nin, TDK'nin, BM'de, ABD'de, TV'ye
4 Sayılara getirilen ekleri parçalamak için konur:
1985'te, 8'inci madde, 2'nci kat; 7,65 ’lik, 9,65 ’lik
1919 senesi Mayısının 19'uncu günü Samsun'a çıktım (Mustafa Kemal Atatürk)
5 Şiirde seslerin ölçü dolayısıyla düştüğünü kullanmak için kesme işareti kullanılır:
Bir ok attım karlı dağın ardına, Düştü n'ola sevdiğimin yurduna, İl yanmazken ben yanarım derdine, Engel aramızı açtı n'eyleyim (Karacaoğlan)
6 Bir ilave veya harften daha sonra gelen ekleri bozmak için konur:
a'dan z'ye kadar, b'nin m'ye dönüşmesi, Türkçede lık'la üretilmiş sözler *
Kesme işareti veya apostrof ; bir noktalama işareti Türkçede esas olarak özel isimlerden daha sonra gelen ekleri ayırmada kullanılır
Kesme işareti ait olduğu kelimenin sağına bitişik olarak yazılır ve kesme işareti ile sonra gelen ilave arasında tembellik bırakılmaz Ama öteki noktalama işaretlerinden sonra bir harf boşluğu değin ara verilir
kesme işareti nerede kullanılır örnekler
1 Özel adlara getirilen iyelik, şart ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır
a Kişi adları, soyadları ve takma adlar:
Atatürk ’ün, Fatih Sultan Mehmet ’e, Gül Baba ’ya, Sultan Esas ’nın, Yurdakul ’dan, Kâzım Karabekir ’i, Yunus Emre ’yi, Refik Halit Karay ’mış, Ahmet Cevat Emre ’dir, Namık Kemal ’se
Sonunda p, ç, t, k ünsüzlerinden biri bulunan Ahmet, Çelik, Çiçek, Halit, Mehmet, Mesut, Murat, Özbek, Recep, Yiğit, BosnaHersek, Gaziantep, Kerkük, Sinop, Tokat, Zonguldak gibi özel adlara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde kesme işareti yazımda kullanılıroysa Ahmedi, Çeliği, Çiçeği, Halidi, Mehmedi, Mesudu, Muradı, Özbeği, Recebi, Yiğidi, BosnaHerseği, Gaziantebi, Kerküğü, Sinobu, Tokadı, Zonguldağı biçiminde son ses yumuşatılarak söylenir
Özel adlar için yay ayraç içinde bir izah etme yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan öncekullanılır:
Yunus Emre ’nin (1240?1320), Yakup Kadri ’nin (Karaosmanoğlu) vb
b Ahali, yükseklik, oymak adları:
Türk ’üm, Alman ’sınız, İngiliz ’den, Rus ’muş, Oğuz ’un, Kazak ’a, Kırgız ’ım, Özbek ’e, Karakeçili ’nin, Hacımusalı ’ya
c Devlet adları:
Türkiye Cumhuriyeti ’ni, Osmanlı Devleti ’ndeki, Amerika Birleşik Devletleri ’ne, Azerbaycan Cumhuriyeti ’nden
ç Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar adları:
Allah ’ın, Tanrı ’ya, Cebrail ’den, Zeus ’u
Tanrı, melek gibi mitolojik varlıklardan bahsederken eğer belirtilmiş bir varlıktan bahsedilmiyorsa (nesil ad olarak kullanılıyorsa) birincil harf minik yazılır ve sonradan gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz:
Çandra, Hiznduizm'de bir ay tanrısıdır
d Kıta, deniz, akarsu, göl, dağ, boğaz, geçit, plato; ülke, bölge, il, ilçe, köy, mahalle, bulvar, sokak, cadde vb coğrafyayla ilgili yer adları:
Asya ’nın, Marmara Denizi ’nden, Akdeniz ’i, Meriç Nehri ’ne, Van Gölü ’ne, Sancı Dağı ’nın, Çanakkale Boğazı ’nın, Zigana Geçidi ’nden, Uzunyayla ’ya, Türkiye ’dir, İç Anadolu ’da, Doğu Anadolu ’ya, Ankara ’ymış, Sungurlu ’ya, Ziya Gökalp Bulvarı ’ndan, Yıldız Mahallesi ’ne, Taksim Meydanı ’ndan, Reşat Nuri Sokağı ’na
Yer belirten özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğu süre ekten önce kesme işareti kullanılır:
Hisar ’dan, Boğaz ’dan
e Gök bilimiyle ilgili adlar:
Jüpiter ’den, Venüs ’ü, Halley ’in, Merih ’e, Büyükayı ’da, Yedikardeş ’ten, Samanyolu ’nda
f Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb adları:
Dolmabahçe Sarayı ’nın, Çankaya Köşkü ’ne, Sait Halim Paşa Yalısı ’ndan, Ankara Kalesi ’nden, Horozlu Han ’ın, Galata Köprüsü ’nün, Bilge Kağan Abidesi ’nde, Çanakkale Şehitleri Anıtı ’na
g Kitap, dergi, gazete ve şaheser (tablo, heykel, müzik vb) adları:
Hitabe ’ta, Safahat ’tan, Kiralık Konak ’ta, Sinekli Bakkal ’ı, Hürriyet ’te, Resmî Gazete ’de, Onuncu Sene Marşı ’nı, Yunus Emre Oratoryosu ’nu, Atatürk Milletlerarası Uzlaştırma Ödülü ’nü
ğ Kanun, anayasa, mevzuat, talimat ve genelge adları:
Millî Eğitim Esas Kanunu ’na, Medeni Kanun ’un, Atatürk Milletlerarası Barışma Ödülü Tüzüğü ’nde, Telif Hakkı Yayın ve Satmak Yönetmeliği ’nin
Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, anayasa, mevzuat sözlerinin ilave alması durumunda kesme işareti kullanılır:
Bu Kanun ’un 17 maddesinin c bendi
Yukarıda adı geçen Mevzuat ’in 2 ’nci maddesine kadar
h Hayvanlara verilen özel adlar:
Sarıkız ’ın, Karabaş ’a, Pamuk ’u, Minnoş ’tan
2 Birey adlarından sonradan gelen saygı sözlerine getirilen ekleri bozmak için konur:
Nihat Bey ’e, Ayşe Hanım ’dan, Mahmut Efendi ’ye, Enver Paşa ’ya
3 Kısaltmalara getirilen ekleri yarmak için konur:
TBMM'nin, TDK'nin, BM'de, ABD'de, TV'ye
4 Sayılara getirilen ekleri parçalamak için konur:
1985'te, 8'inci madde, 2'nci kat; 7,65 ’lik, 9,65 ’lik
1919 senesi Mayısının 19'uncu günü Samsun'a çıktım (Mustafa Kemal Atatürk)
5 Şiirde seslerin ölçü dolayısıyla düştüğünü kullanmak için kesme işareti kullanılır:
Bir ok attım karlı dağın ardına, Düştü n'ola sevdiğimin yurduna, İl yanmazken ben yanarım derdine, Engel aramızı açtı n'eyleyim (Karacaoğlan)
6 Bir ilave veya harften daha sonra gelen ekleri bozmak için konur:
a'dan z'ye kadar, b'nin m'ye dönüşmesi, Türkçede lık'la üretilmiş sözler *
