Toplumda sıklıkla görülen kılcal damar çatlaması sorunu, bir çeşit varis oluşumudur. Hastalar için estetik bir farklılık oluşturmak dışında tehlikeli bir sorun değildir. Varislerden farklı bir yapısı olduğu için “telenjektazi” olarak başka bir terminolojik isme sahiptir.
Bedendeki kan damarları 3’e ayrılır: arter (atardamar), ven (toplardamar), kapiller (kılcal damar). Kılcal damarlar bedende en küçük çaplı ancak toplam olarak en fazla yüzey alanı kaplayan damar tipleridir. Kan ve lenf sıvısı ortasında husus geçişi kılcal damarlar ile gerçekleşir. Atar damar ile toplardamar ortasında yer alan kılcal damarlar atardamarlardan daha az, toplardamarlardan daha fazla kan basıncına sahiptir. Bu basınç farkı sayesinde kandaki unsurlar osmoz, etkin geçiş, difüzyon üzere unsur geçiş yolları ile lenf sıvısına geçer. Bu sayede lenf ve kan deveranının kıymetli bir kısmı gerçekleşir. Kılcal damarların çapı 4-10 mikron kadardır. Bu çaptaki damarlar belirli nedenler sonucunda genişleyip cilt yüzeyinde bir kusur meydana getirebilir. Kılcal damar çatlamaları 1-2 milimetre büyüklükte örümcek ağı yapısında iplik gibisi yapılardır. Mor ve kırmızı tonlarda bir ağsı yapıda cilt üzerinde belirginleşebilir. Kimi vakit kılcal damar çatlamaları dilatasyon sonucu daha da besbelli bir hal kazanabilir.
Kılcal damarların çatlaması için kesin bir neden olmamakla birlikte bu kusuru tetikleyen birçok etmen sayılabilir. Güneş ışınları, hamilelik, çok kilo, sedanter hayat, cilt travmaları bunlar ortasında sayılabilir. Kılcal varisler olarak da isimlendirilen telenjektaziler, ağrıya ve acıya sebep olmaz. Fakat kimi durumlarda bölgede küçük bir batma ve kaşıntı hissettirebilir. Kimi hadiseler kendi kendine kaybolabilirken, birtakım kılcal damar çatlamaları tedaviye muhtaçlık duyabilir. Örneğin gebelik devrinde kılcal varisler önemli manada artış gösterebilir. Doğumdan sonra 2-3 ay içinde çatlamalar yok olabilir ya da kalıcı olarak ciltte yerini alabilir. Bu durumlarda hastalar estetik bir sorun olarak gördükleri damar çatlamalarını kısa müddette tedavi ettirmek için gerçek klinik ve uzman doktor arayışına girebilirler. Estetik dokunuşlar, bilhassa cilt yüzeyinde gerçekleşen kusurlar için yapılan tedavilerde alanında tecrübeli tabiplerden danışmanlık ve tedavi almak cilt sıhhati için değerlidir.
Kılcal Damar Tedavisi
Varis ve kılcal damar çatlaması birebir oluşum özelliklerine ve sebeplerine sahiptir. Lakin varisler toplardamarların büyümesi ve cilt altından belirginleşmesiyken, kılcal damar çatlamaları isminde de olduğu üzere yalnızca kılcal damarların belirli nedenler sonucunda büyüyüp genişlemesi ve cilt altında belirginleşmesi ile oluşur. Varisler daha büyük çaplarda, toplardamarların büyüyüp bir ortaya gelerek maviye yakın renklerde toplanması meselesidir. Kılcal damarların belirginleşmesi ve çatlamasından daha farklı tedavi protokolleri uygulanır, hasta için bazen ağrılara neden olabilir. Bu nedenle kılcal damar tedavileri için başvuran hastaların genel şikâyeti dermatolojik olarak daha uygun bir görünüm iken, varis tedavisi birçok vakit gereksinim olarak talep edilebilir.
Kılcal damarlar, ince bir endotel katmanına sahiptir. Yani atardamarlardaki basınca direnecek kadar ya da toplardamarlardaki kan geçirgenliğini koruyacak kadar kalın bir damar katmanı değildir. İnce olan damar yapısı, hassas cilt dokusu altında olduğunda çatlamalar daha bariz görünmeye başlar. Damar genişlemesine gerek kalmaksızın açık cilt rengine sahip hastalarda kırmızı-mor kılcallar daha fazla ortaya çıkar.
Kılcal damar çatlamaları bedenin birtakım yerlerinde daha fazla ortaya çıkma eğilimi gösterebilir. Bacaklar, yüz, göz etrafı en fazla kılcal damar varisi görülen alanlardır. Bilhassa bacakta ortaya çıkan kılcal damar çatlamalarının en kıymetli nedeni hareketsiz ömür, kilo sorunu ya da gün içinde çok fazla ayakta kalmayı gerektiren işlerde çalışmakla ilişkilendirilir. Bunların yanı sıra kılcal damarların oluşma nedenleri arttırılabilir.
Güneş ışığına direkt ve çok fazla maruz kalmak
Güneşteki UV ışınları renk pigmentlerini üreten malphigi cisimciklerini de geçerek derinin alt katmanına ulaşır. Güçlü güce sahip UV ışınları dermisteki elastin lifleri tesirler. Elastin lifler bedendeki doku ve organları bir ortada esnek yapıda tutan liflerdir. UV ışınları nedeniyle zayıflayan elastin lifler, damarları daha gevşek biçimde tutacağından, kılcal damarlar cilde yakın pozisyona gelir ve belirginleşmeye başlar. Bilhassa sıcağın tesiriyle genişleme (dilatasyon) olan damarlar daha kolay görülür.
Kilo sorunları
Kilo sorunu olan bireylerde tansiyon sorunları görülebilir. Çok kilo tesiriyle damarlara baskı artar ve bu durum kılcal damar çatlamaları ve varis için neden oluşturur.
Gebelik ve hormonlar
Gebelikte damar çatlamalarına sıkça rastlanır. Zira hamilelerde bedendeki kan oranı %50 artış gösterir. Bu nedenle damarlara yapılan sıvı basıncı artar ve kılcallar çatlamaya başlar. Progesteron ve östrojen değişimi de bayanlarda menopoz ve mensturasyon periyodunda damarlara tesir eden birinci faktördür.
Yaşın ilerlemesi
İlerleyen yaşlarda varis ve kılcal damar çatlamaları daha fazla görülebilir. Zira yaşlanma ile ciltte elastin lifler zayıflar. Ayrıyeten kolajen liflerin sayısı da azalır. Bu yapılar damarların dokular ortasında esnek bir sabitlikte kalmasını sağlar.
Alkol ve sigara
Toksik içerikli unsurlar içerisinde kan basıncını arttıran etmenler bulunur. Kan basıncı artmakla birlikte ziyanlı hususlar damar çeperlerine yapışıp tıkanmaya yol açar. Bundan ötürü kan küçük bir aralıktan yüksek basınçla geçmek zorunda kalır.
Cilt travmaları
Bedene gelen ani ve sert bir darbe, sıcak suyla direkt temas üzere nedenler cildin travmatize olup damarların belirginleşmesine yol açar.
Üstteki nedenler kılcal damarlar için tedavi münasebeti oluşturabilir.
Yüzdeki Kılcal Damar Tedavisi
Kılcal damar çatlamaları bir çeşit varis öncesi damar hasarıdır denebilir. Varisten evvelki tehlikeli olmayan ve ciltte renk değişimine neden olan bir çeşit kusurdur. En fazla yüz ve bacaklarda görülür. Bilhassa yüzde yerleşen kılcal damar çatlamaları gözaltında üst yanakta, burun üzerinde gözlenir. Bacakta oluşan kılcal damar çatlamaları ise varise dönüşerek büyüyebilir. Hafif barizleşen kırmızı-pembe tonlarda ve 1-3 cm büyüklükteki kılcal damarlar için, bacaklarda büyük çaplı varisler ile birebir tedavi prosedürleri uygulanmaz.
Son vakitlerde cerrahi teknikler yerine teknolojik tıbbi aygıtlar sayesinde yesyeni tedaviler geliştirilir. Cilt problemleri için yapılan tedavilerde de bu aygıtların büyük oranda kullanımı ve faydası kelam bahsidir. Damar tedavileri için artık kesi açarak hastanın taburcu müddetinin uzadığı sistemler eskide kalan usuller ortasına girdi. Bunlar yerine birkaç dakikalık süreçler ile dermatolojik kusurlar pratik ve acısız formda tedavi edilip hasta birkaç saat içinde günlük ömrüne dönebilir.
Yüz etrafı hastaların özgüvenini sağlayan, toplum içinde en fazla göze çarpan bölgedir. Dolaysısıyla kılcal damar kusurları belirli bir acı ve kaşıntı yapmayıp tehlikeli olmasa da kişinin toplumda özgüvenle vakit geçirmesi ismine kliniklere tedavi gayesiyle başvurma nedenini oluşturur.
Skleroterapi
Kılcal damarlar kimi vakit birkaç mikrometre büyüklüğünde olduğundan tedavi için cerrahi prosedürlere gerek duyulmaz. Skleroterapi usulünde direkt ilaç içine enjekte edilen ilaç sayesinde acısız biçimde damarlar kapatılır. Halk ortasında “iğne tedavisi” olarak bilinen skleroterapi yalnızca bir ilaç enjeksiyonundna ibaret olmadığı için uzman bir cerrah tarafından uygulanmalıdır. Hastanın genel sıhhat durumuna nazaran uygulama yapılıp yapılmaması gerektiğine karar verilir.
Köpüklü Sklerotepi
Süreç sonrası bandaj ve varis çorabı kullanmak bölgeyi koruyup tedavi sürecinin daha kısa müddette tamamlanmasına yardımcı olabilir. Hastanın durumuna nazaran tedavi birkaç seans uzatılabilir.
Lazer
Kılcal damar tedavileri için birden fazla lazer metodu uygulanabilir. En fazla karşılaşılan lazer prosedürleri ortasında CO2, argon IPL, PDL KTP lazer vardır. Kılcal varisler oluşum biçimi ve büyüklüğü itibariyle değişkendir. Tabip muayenesine nazaran hastanın muhtaçlığı olan sisteme karar verilir ve uygulama yapılır. Lazer sonrası yanıklardan korunmak için bölgenin güneş ışınlarından korunması çok değerlidir.
Radyofrekans
Radyofrekans sisteminde radyo dalgalarının gücü ısı gücüne dönüştürülerek damara uygulama yapılır. Yüksek ısı ile damarlar kalıcı olarak kapatılır.
Kılcal Damar Çatlaması Tedavisi
Yüzde oluşan kılcal damar belirginleşmeleri farklı büyüklük ve renk tonlarında olabilir. Olağan ki farklılaşma epey tedavi için gereken mühlet de değişebilir. Yüzdeki kılcal damarlar mavi ve kırmızı tonlarında daha besbelli ve büyük olduğunda tedavi daha kolay olur. Lazer, radyofrekans tekniklerinde ışın ve ısının damara direkt ulaşması derinin kalın katmanı nedeniyle güç olabilir. Bu nedenle yüksek ısı ve ışınlarla tedavi yapılır. Derinin alt katmanına aygıttan gelen ısı ve ışın gücü ulaşırken bir ölçü güç kaybı yaşanabilir.
Tedaviye gereksinim duyuyorsanız günlük ömürde yapılacak birkaç değişiklik ile ileri varis olaylarını kendiniz de önleyebilirsiniz. Damar çatlamalarının en büyük nedeni sıhhatsiz diyetler ve sedanter bir hayat stilidir. Beslenme ve hareket sistemi ile daha sıkı bir beden ile genç bir cilde sahip olmak mümkündür. Hareketsiz bir hayatta daima tıpkı durumda kalan bacaklarda bir mühlet sonra kan akışı yavaşlar. Bu durumdan bilhassa bacaklar etkileneceğinden bacaklarda görülen varis hadiseleri sayıca azımsanamayacak seviyededir. Daima ayakta kalmak ve hareket etmek de tıpkı biçimde sistemsiz kan akışına davetiyedir. Bu nedenle aşikâr aralıklarla bacaklarınızı kalp hizanızdan üstte kaldırıp 3-5 dakika dinlendirmek gerekebilir. Sıcak tesiri damarları belirginleştiren kıymetli bir faktörüdür. Oda sıcaklığındaki suda duş almak bundan ötürü daha sağlıklıdır. Bacak ve ayak sıhhati damar çatlamaları için pürüz oluşturur. Ne kadar şık görünse de topuklu ayakkabılar daima kullanıldığında kılcal damar belirginleşmesi için en büyük münasebet olabilir. Haftanın birkaç günü ortopedik ayakkabılar seçmeye ihtimam göstermelisiniz.
Doktorunuzun gerekli gördüğü, muayene sonrası pürüz bulunmadığı bir kılcal damar çatlaması tedavisinden sonra dikkat etmeniz gereken kurallar vardır. Tabip tavsiyesine kulak vererek damar güzelleşme müddetini kısaltabilir, tedavi sonrası komplikasyonları engelleyebilirsiniz.