kilim desenlerinin anlamı
Kilimlerde kullanılan motiflerin anlamı
Muska ve Nazarlık
Bazı insanların bakışlarında bir guc olduğuna, bu bakışların kotuluğe, zarara, şansızlığa ve hatta olume bile sebep olduğuna inanılır Nazarlıklar işte bu kem bakışların etkisini azaltan ceşitli nesnelerdir Boylece onu taşıyanları korur
Kuş
Turk halı ve duz dokuma yaygılarda gorulen kuş motifleri ceşitli anlamları ihtiva eder Baykuş ve kara karga gibi kuşlar kotu şans anlamına geldiği gibi; kumru, guvercin ve bulbullerde iyi şansı simgelemeleri icin kullanılır Kuş; mutluluk, keyif ve sevginin semboludur Guc ve kuvveti simgeler
Pıtrak
İnsanların giysilerine ve hayvanların tuylerine yapışan pamuksu bir bitkidir Onun kem bakışları savuşturmaya gucunun yettiğine inanılır
Sandık
Bu motif genelde genc bir kızın ceyiz sandığını simgeler Bu sandığın icindeki nesneler, eşinin evinde kullanılmak icin olduğundan genc kızın beklentileri ve umitleri dokuduğu, orduğu ve uzerine nakış işlediği parcalara yansıtılır
Cengel ve Artı (+)
Turk halılarında ve duz dokuma yaygılarında artı (+) ve ceşitli cengel tipleri, insanları tehlikelerden koruması icin sık sık kullanılır
Ejderha
Ejderha, aslan gibi ayakları, yılan gibi kuyruğu olan ve kanatları bulunan mitolojik bir yaratıktır Ejderha, hava ve suyun efendisidir Ejderha ve Anka'nın ucuşunun, bereketli bahar yağmurları getirdiğine inanılır
Kartal
Guc, kudret, muska, hukumet egemenliği ve eski dini torelerden ortaya cıkan tılsımlar gibi oğeleri temsil eden kartal figurleri, halı ve duz yaygı dokumacılığında totemleri işaret eder
Kupe
Anadolu'da kupeler evlilik hediyesi olarak vazgecilmezdir Bu motifi kullanan bir kız, ailesine evlenmek isteğini dolaylı olarak belli etmeye calışır
Goz
Bazı insanları kotuluğe, zarara, şansızlığa ve hatta olume bile sebep olan guclu bakışları olduğuna inanılır Goz motifleri, insan gozunun kem bakışlara karşı en iyi koruyucu olduğu inancından dolayı ortaya cıkarıldı
Bereket
Birlikte kullanılmış elibelindeve koc boynuzumotifleri bir erkek ve bir kadını belirtir Bereket deseni, dişiyi gosteren iki adet elibelindemotifi ve erkeği gosteren iki adet koc boynuzumotifinden oluşur Kompozisyonun ortasındaki goz motifi, aileyi kem gozlere karşı koruması icin kullanılmıştır
Bukağı
Aile birlikteliğinin devamına, aşıkların duşkunluğune ve birlikte olma umuduna işaret eder
Eli belinde
Elibelinde, anneliğin, dişiliğin ve verimliliğin semboludur Anadolu halı ve duz dokuma yaygılarında insan figuru pek gorulmez Daha cok eli belinde diye anılan suslemeler insan figurune benzetilir Anadolu'nun her yerinde bolluk, bereket sembolu
Sacbağı
Sacbağı motifi, evlenmeye olan istediği temsil eder Eğer bir kadın sacından bir tutamı dokumasında kullanırsa, bu onun olumsuzluğe olan arzusunu dillendirir
Koc Boynuzu
Koc boynuzu, Turk halı ve duz dokuma yaygılarda uretkenlik, kahramanlık, guc ve erkeksiliğe alamettir Bununla birlikte bu simge, bunu dokuyan kişinin mutlu olduğunun ve bunu acıkca belirttiğinin ifadesidir
Su Yolu
Su yolu, suyun insan hayatındaki onemini vurgular
Akrep
Halı ve duz dokuma yaygılarda akrep figuru de cok işlenen bir motiftir Ozellikle, akrebin, duşmanlarından kurtulmak icin kendi kendini zehirlemesi, akrebin sevilmeyen, korkulan bir hayvan olmasına rağmen, halk arasında, adeta bir kahramanlık sembolu gibi gorulur
Yıldız
Yıldız motifi, Turk halılarında uretkenliği temsil eder Bugun Anadolu halı ve duz dokuma yaygılarında kullanılan yıldız motifiyle, Selcuklu halılarında kullanılan yıldız motifi aynı yıldızdır Halk arasında yıldız ve oba diye de adlandırılan bu bezek, bir sonraki gunun hava durumunu belirtir
Hayat Ağacı
Hayat ağacı motifi, sonsuzluğun semboludur Bu motif, olumsuzluğu araştırmanın ve olumden sonra yaşam olduğu umudunun bir nişanıdır Ağac, Turkler arasında kutsal sayılan bitkilerdendir Hayat ağacı, guc, kuvvet ve tılsımına inanılan aslan, kartal, ejder, tavus kuşu gibi mitolojik yaratıklar tarafından korunurken tasvir edilir Bu inanıştan kaynaklanan gelenekle, hayat ağacı motifi, ozellikle, Buyuk Selcuklu donemine ait seramiklerde, bol miktarda karşımıza cıkar ve hayat ağacı aslan, tavus kuşu veya ejder ciftleri tarafından korunurken tasvir edilir
Kilimlerde kullanılan motiflerin anlamı
Muska ve Nazarlık
Bazı insanların bakışlarında bir guc olduğuna, bu bakışların kotuluğe, zarara, şansızlığa ve hatta olume bile sebep olduğuna inanılır Nazarlıklar işte bu kem bakışların etkisini azaltan ceşitli nesnelerdir Boylece onu taşıyanları korur
Kuş
Turk halı ve duz dokuma yaygılarda gorulen kuş motifleri ceşitli anlamları ihtiva eder Baykuş ve kara karga gibi kuşlar kotu şans anlamına geldiği gibi; kumru, guvercin ve bulbullerde iyi şansı simgelemeleri icin kullanılır Kuş; mutluluk, keyif ve sevginin semboludur Guc ve kuvveti simgeler
Pıtrak
İnsanların giysilerine ve hayvanların tuylerine yapışan pamuksu bir bitkidir Onun kem bakışları savuşturmaya gucunun yettiğine inanılır
Sandık
Bu motif genelde genc bir kızın ceyiz sandığını simgeler Bu sandığın icindeki nesneler, eşinin evinde kullanılmak icin olduğundan genc kızın beklentileri ve umitleri dokuduğu, orduğu ve uzerine nakış işlediği parcalara yansıtılır
Cengel ve Artı (+)
Turk halılarında ve duz dokuma yaygılarında artı (+) ve ceşitli cengel tipleri, insanları tehlikelerden koruması icin sık sık kullanılır
Ejderha
Ejderha, aslan gibi ayakları, yılan gibi kuyruğu olan ve kanatları bulunan mitolojik bir yaratıktır Ejderha, hava ve suyun efendisidir Ejderha ve Anka'nın ucuşunun, bereketli bahar yağmurları getirdiğine inanılır
Kartal
Guc, kudret, muska, hukumet egemenliği ve eski dini torelerden ortaya cıkan tılsımlar gibi oğeleri temsil eden kartal figurleri, halı ve duz yaygı dokumacılığında totemleri işaret eder
Kupe
Anadolu'da kupeler evlilik hediyesi olarak vazgecilmezdir Bu motifi kullanan bir kız, ailesine evlenmek isteğini dolaylı olarak belli etmeye calışır
Goz
Bazı insanları kotuluğe, zarara, şansızlığa ve hatta olume bile sebep olan guclu bakışları olduğuna inanılır Goz motifleri, insan gozunun kem bakışlara karşı en iyi koruyucu olduğu inancından dolayı ortaya cıkarıldı
Bereket
Birlikte kullanılmış elibelindeve koc boynuzumotifleri bir erkek ve bir kadını belirtir Bereket deseni, dişiyi gosteren iki adet elibelindemotifi ve erkeği gosteren iki adet koc boynuzumotifinden oluşur Kompozisyonun ortasındaki goz motifi, aileyi kem gozlere karşı koruması icin kullanılmıştır
Bukağı
Aile birlikteliğinin devamına, aşıkların duşkunluğune ve birlikte olma umuduna işaret eder
Eli belinde
Elibelinde, anneliğin, dişiliğin ve verimliliğin semboludur Anadolu halı ve duz dokuma yaygılarında insan figuru pek gorulmez Daha cok eli belinde diye anılan suslemeler insan figurune benzetilir Anadolu'nun her yerinde bolluk, bereket sembolu
Sacbağı
Sacbağı motifi, evlenmeye olan istediği temsil eder Eğer bir kadın sacından bir tutamı dokumasında kullanırsa, bu onun olumsuzluğe olan arzusunu dillendirir
Koc Boynuzu
Koc boynuzu, Turk halı ve duz dokuma yaygılarda uretkenlik, kahramanlık, guc ve erkeksiliğe alamettir Bununla birlikte bu simge, bunu dokuyan kişinin mutlu olduğunun ve bunu acıkca belirttiğinin ifadesidir
Su Yolu
Su yolu, suyun insan hayatındaki onemini vurgular
Akrep
Halı ve duz dokuma yaygılarda akrep figuru de cok işlenen bir motiftir Ozellikle, akrebin, duşmanlarından kurtulmak icin kendi kendini zehirlemesi, akrebin sevilmeyen, korkulan bir hayvan olmasına rağmen, halk arasında, adeta bir kahramanlık sembolu gibi gorulur
Yıldız
Yıldız motifi, Turk halılarında uretkenliği temsil eder Bugun Anadolu halı ve duz dokuma yaygılarında kullanılan yıldız motifiyle, Selcuklu halılarında kullanılan yıldız motifi aynı yıldızdır Halk arasında yıldız ve oba diye de adlandırılan bu bezek, bir sonraki gunun hava durumunu belirtir
Hayat Ağacı
Hayat ağacı motifi, sonsuzluğun semboludur Bu motif, olumsuzluğu araştırmanın ve olumden sonra yaşam olduğu umudunun bir nişanıdır Ağac, Turkler arasında kutsal sayılan bitkilerdendir Hayat ağacı, guc, kuvvet ve tılsımına inanılan aslan, kartal, ejder, tavus kuşu gibi mitolojik yaratıklar tarafından korunurken tasvir edilir Bu inanıştan kaynaklanan gelenekle, hayat ağacı motifi, ozellikle, Buyuk Selcuklu donemine ait seramiklerde, bol miktarda karşımıza cıkar ve hayat ağacı aslan, tavus kuşu veya ejder ciftleri tarafından korunurken tasvir edilir