Kimyasal Hesaplamalar

Kimyasal Hesaplar
Kimyasal Hesaplamalar konu anlatımı
Kimyasal Hesaplamalar çözümlü sorular

KİMYASAL HESAPLAMALAR

Kimyasal hesaplama yapabilmek için;
1 Tepkime denklemi içten olarak yazılarak eşitlenmelidir Bir tepkime bize şu bilgileri verir

N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g)

1 mol 3 mol 2 mol ( Mol sayısı korunmadı)
22,4 litre 3x22,4 litre 2x22,4 litre (NŞA) (Korunmadı)
28 gram 6 gram 34 gram (Kütle korundu)
2 mol atom 6 mol atom 8 mol atom (Atom s Korundu)
2 litre 3 litre 2 litre ( Yalnızca gazlar için)
6,02x1023 3x 6,02x1023 2x 6,02x1023

2 Ilk Olarak bir maddenin miktarı verilirse o tedarik önce mole çevrilir Tepkime denkleminden faydalanılarak istenilen maddelerin mol sayıları hesaplanır
3 Hesaplanan mol sayıları istenilen birimlere çevrilir

Örnek : 3,2 gram CH4 gazı yeteri değin O2 gazı ile yakılırsa,
A) Kaç mol O2 harcanır ? B) NŞA da kaç litre hava harcanır ? C) Kaç gram CO2 gazı oluşur ve NŞA da kaç litredir ? D) Kaç tane H2O molekülü oluşur ? ( C 12 H 1 O 16 N 6x1023)
n mMa ise n 3,216 0,2 mol CH4

CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O
0,2 0,4 0,2 0,4

A) 0,4 mol O2 harcanır B) 0,4x5x22,4 44,8 litre hava harcanır (Havanın 15 i O2 dir)
C) 0,2x44 8,8 gram CO2 oluşur D) 0,4x6x1023 2,4x1023 tane H2O oluşur




Tepkime Çeşitleri :

1 Yanma Tepkimeleri: Yanma hava oksijeniyle (O2) tepkime demektir 2 çeşitlilik yanma vardır

A) Yavaş Yanma: Bu cins yanmalarda bir ateş yada parlaklık görülmez Mesela demirin paslanması, solunum
B) Çabuk Yanma : Bu çeşit yanmalarda alev yada parlaklık gözükür ve durum kısa sürer Örneğin mumun yanması, kağıdın yanması

Bir element yanarsa oksiti, bir bileşik yanarsa bileşikteki elementlerin ayrı ayrı oksitleri oluşur

Misal : C + O2 CO2 H2 + 12 O2 H2O

CS2 + 3O2 CO2 + 2SO2 CO + 12O2 CO2

CO2 + O2 Yanmaz Soygazlar ( He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rd) yanmazlar

Asit Baz Tepkimeleri : Asitlerle bazların tepkimelerinden tuzlu ve su oluşur

Asit çözeltisi + Baz çözeltisi Tuz + su

HCl + NaOH NaCl + H2O

2H3PO4 + 3Ca(OH)2 Ca3(PO4)2 + 6H2O

Faal Metallerin Asit Çözeltileriyle Olan Tepkimeleri: Faal metaller asit çözeltileriyle tepkimeye girerlerse tuz ve H2 gazı oluşur

Na + HCl NaCl + 12H2 Al + 3HNO3 Al(NO3)3 + 32H2

Sözde Cet Metallerin Asitlerle Olan Tepkimeleri : Sanki soy metaller ( Cu, Hg, Ag) Soy metaller ise Au ve Pt dir

Yarı ata metaller yapısında oksijen yer alan kaslı ve derişik asit çözeltileriyle tepkime verirler Reaksiyon sonunda tuzlu, asidin yapısından gelen bir oksit ve su oluşur Bu tür tepkimelerde H2 gazı oluşmaz


Cu + 4HNO3 Cu(NO3)2 +2 NO2(g) +2 H2O


2Ag +2 H2SO4 Ag2SO4 + SO2 +2H2O

FORMÜL BULGU

Bir molekülü oluşturan atomların bağıl sayılarını veren formüle basit formül (barbar formül), molekülü oluşturan atomların reel sayılarını veren formüle de molekül formülü denir

Molekül formülü basit formülün tam sayılı katlarıdır


(Kolay formül) n molekül formülü


MADDE KOLAY FORMÜL MOLEKÜL FORMÜLÜ
Amonyak NH3
Üzüm Şekeri CH2O C6H12O6
Eten CH2 C2H4

kolay formül bulunurken;
1 Bahşedilen madde miktarları mole çevrilir
2 Yer Alan sayılar ilgili maddelerin sağ daha alçak köşelerine yazılır
3 sayılar bütün sayı değilse ya içlerindeki en minik sayıya bölünür yada uygun bir sayıyla genişletilerek sadeleştirilir

Misal 1
Bir organik bileşikte 2,4 gram C, 12,041022 tane azot (N) atomu, 0,2 mol O atomu ve 0,6 gram H atomu bulunmaktadır Bileşiğin kolay formülü nedir ?

Çözüm :

nC 2,412 0,2 mol C nN 12,0410226,021023 0,2 mol N nO 0,2 mol nH 0,61 0,6 mol H

C0,2H0,6N0,2O0,2 dir Sayılar 0,2 ye bölünürse CH3NO olur


Örnek2

0,2 molünde 0,4 mol Pb ve 9,6 gram oksijen taşıyan bileşiğin kolay formülü nedir ?( O 16)

Çözüm:

0,2 molünde 0,4 mol Pb varsa 1 molünde 2 mol Pb vardır 0,2 molünde 9,6 gram O varsa 1 molünde 48 gram O bulunur

NO 4816 3 mol O olur Formül ise Pb2O3 olur


Misal3

C ve H dan oluşan bir bileşiğin kütlece %25 i H dir Buna kadar bileşiğin basit formülü nedir ?(C 12 H 1)

Çözüm : 75 gram C nC 7512 6,25 mol nH 251 25 mol


C6,25H25 her ikisi de 6,25 e bölünürse CH4 bulunur
Örnek4

C,H ve O taşıyan organik bir bileşiğin 4,6 gramı oksijenle yakıldığında 8,8 gram CO2 ile 1,81023 tane H2O molekülü oluşmaktadır Bileşiğin formülü nedir ? (C 12 H 1 O 16)

Çözüm :

X + O2 CO2 + H2O
4,6 gram 0,2 mol 0,3 mol

bileşikteki karbon 0,2x12 2,4 gram, bileşikteki hidrojen 0,3x2 0,6 gramdır Oksijen ise 4,6 (2,4+0,6) 1,6 gramdır

nC 0,2 nH 0,6 nO 0,1 mol C0,2H0,6O0,1 10 ile çarpılırsa C2H6O bulunur
Misal5

11,2 gram A ile 3,2 gram B den oluşan bileşiğin formülü AB dir 22,4 gram A ve 9,6 gram B den oluşan bileşiğin formülü nedir ?

Çözüm :
11,2 gram bileşikte A ise 22,4 gram A2dir 3,2 gram B yi gösteriyorsa 9,6 gram B B3 olmalıdır Yani A2B3 dür

Misal6

44 gram Mn ile NŞA da 8,96 litre O2 gazı artansız tepkimeye giriyor Oluşan bileşiğin formülü nedir ?
( Mn 55)

Çözüm :
nMn 4455 0,8 mol nO 8,9622,4 0,4 mol O2 O 0,8 mol atom dur

Mn0,8O0,8 her taraf 0,8 bölünürse MnO dur

*