iltasyazilim
FD Üye
Kumanlar kavimi
Kumanlar Hakkında Veri
Kıpçaklar Boyu hakkında bilgi
Kıpçaklar (Kumanlar)
Avrupalıların “Kuman adını verdikleri kuzey Türkleri
Kıpçakları, Bizanslılar “Kumanos, Macarlar “Kun, Ruslar “Polovets, Almanlar “Falben adıyla bilirler İslamî kaynaklar ise “Kıpçak (Kıfşak, Hıfşak) diye zikrederler Genellikle, beyaz tenli, sarı saçlı ve mavi gözlüdürler Batı Göktürkleri'nin bir kolu olduğu söylenen Kıpçakların, Kimek, Yimek, Kanglı ve Oğuz gibi Türk boyları ile irtibatları vardır
Karahıtayların baskını ile, Güneybatı Sibirya ’da İrtiş ve Ural nehirleri arasındaki yurtlarından, 11 yüzyılda çıkarıldılar Volga üzerinden batıya göçtüler Özi (Dinyeper) Nehrine kadar Karadeniz ’in kuzeyindeki bozkırlara baskın oldular Buralar “Deşti Kıpçak şeklinde kendi isimleriyle anıldı Bölgede yaşamış Bulgar, Alan, Burtas, Ulah, Mordva ve Hazarlar'ı hakimiyetleri altına aldılar Rus sınırında yerleşen Karakalpaklarla savaştılar Ruslarla, uzun yıllar (10611220) süren savaşlar yaptılar Esir aldıkları Rusları, Kırım ’daki Bizanslı tacirler vasıtasıyla Akdeniz ülkelerine sattılar Özellikle Rus knezleri arasındaki mücadelelerde yardıma çağrılmaları nedeniyle, akınlarını tamamen arttırdılar On ikinci yüzyıl baştan başa Ruslarla savaştılar Rusların ünlü İgör Destanı, 1185 ’te Kıpçaklara aleyhinde düzenledikleri, fakat yenildikleri seferi konu almaktadır Beylikler hâlinde yaşamış Kıpçaklar, çevreyi bu şekilde kontrol aşağı tutmalarına rağmen, bütün bir birlik sağlayamadılar
1222 yılında Moğollar, Kafkasları Derbent geçidinden aşarak Kıpçaklar üstüne yürüdüler Oysa Kıpçak Başbuğları, Rus knezleri ile işbirliği yapıp, Moğolları Kalka Nehrine değin sürdü 1223 ’te yapılan Kalka Meydan Muharebesinde ise Rus knezleri ve Kıpçaklar mükemmel bir bozguna uğradılar Çoğu Rus köy ve şehri yakılıp yıkıldı 1236 ’da Batu Han, batı seferine çıktı Rusları yendikten sonra İdil ile Özi nehirleri arasındaki bozkırlarda yaşamış Kıpçakları dağıttı (1239) Kıpçaklardan bir kısmı, Özi ’nin batısına gidip kitleler hâlinde Macaristan ’a girdiler Bir kısmı ise, Orda İdil (Volga) sahasına yani Bulgar Türklerinin yurduna ulaştılar Bulgar Türkleri, Kıpçaklarla kaynaşıp Kazan Türklerini meydana getirdiler Batu Han, Macaristan ’ı da itaatine aldıktan sonradan, ordularını İdil ’e kadar çekti ve Altında İdil boyunda, Altınordu Devleti'nin temelini attı (1242)
Yerli Kıpçak Türkleri, işgalci Moğolları, kısa zamanda kültürlerinin etkisi aşağı erittiler Devlet neredeyse bir Kıpçak devleti hâlini aldı Moğolların yalnızca adı kaldı Türkçe konuşup Türkçe yazmaya başladılar Bilhassa Batu ’nun oğlu Berke Hanın Müslüman olması, Moğollar arasında İslâmiyet'in çabucak yayılmasına yol açtı İslâmiyet, 922 yılında Bulgar Hanı Almas Hanın Müslüman olarak Abbasî halifelerine tâbi olmasından sonra, bölgedeki Türk boylarının iki taraflı dini hâline geldi Yüzyıllarca, Rusları, Sibirya soğuğuna mahkûm eden Kıpçak Türklerinin başat olduğu Altınordu Hanlığı, Timurlular'la giriştiği uğraş sonunda cılız düştü
Altınordu ’nun etken olduğu bölgelerde, Kazan (14371552) ve Kırım (14301783) hanlıkları kuruldu Bu hanlıkların nüfusu, Kıpçak Türklerinden meydana geliyordu Kazan Hanlığı'ndaki taht kavgaları, Rusları adamakıllı güçlendirdi 1552 ’de Dehşet İvan, Kazan Hanlığını yıktı 1783 ’te Kırım Hanlığı, Rusya hakimiyetine girdi Osmanlılar'ın çelimsiz dönemlerini iyi kullanan Ruslar, işgal ettikleri bölgelerdeki cami ve medreseleri yakıp yıktılar Çoğu Müslüman, Osmanlı topraklarına göç etti Geride kalanlar, Rusların dehşet zulümlerine maruz kaldılar 1917 Bolşevik ihtilali ve ardından din iyice yasaklandı Ama bölgede meskûn olan Müslüman halk müziği, benliğini İslâmiyet sayesinde korudu 1990 ’lara dürüst dinî inançların özgürlük bırakılması ile bölgede İslâmiyet, eski günlerine kavuşma yolunda çabucak ilerlemektedir
Macaristan ve Romanya gibi ülkelere gidip yerleşen Kıpçaklar, Hıristiyanlaşarak benliklerini kaybettiler On ikinci yüzyıl ve ardından, Mısır ’daki Eyyubî ve Memlûklu devletlerine satılan Kıpçak çocukları, zamanla devletin idaresini ele geçirdiler 12501382 yıllarında, Darı ’ı Kıpçak asıllı Memlûk hükümdarları yöneticilik ettiler
Kıpçak Türkleri, kendilerine bilerek bir lehçe ile konuşurlardı Macaristan ve Mısır ’da Kıpçak lehçesinde kitaplar yazmışlardır Kırım ’da ticaretle uğraşan Kıpçak Türkleri ile iletişim kuran İtalyanlar, Codex Cumanicus adıyla ticareti ilgilendiren Kıpçakça bir lügat kitabı hazırladılar Keza, Alman misyonerleri, bu kitabı dinî yönden tamamlayan ilâhiler kısmını yazdılar *
Kumanlar Hakkında Veri
Kıpçaklar Boyu hakkında bilgi
Kıpçaklar (Kumanlar)
Avrupalıların “Kuman adını verdikleri kuzey Türkleri
Kıpçakları, Bizanslılar “Kumanos, Macarlar “Kun, Ruslar “Polovets, Almanlar “Falben adıyla bilirler İslamî kaynaklar ise “Kıpçak (Kıfşak, Hıfşak) diye zikrederler Genellikle, beyaz tenli, sarı saçlı ve mavi gözlüdürler Batı Göktürkleri'nin bir kolu olduğu söylenen Kıpçakların, Kimek, Yimek, Kanglı ve Oğuz gibi Türk boyları ile irtibatları vardır
Karahıtayların baskını ile, Güneybatı Sibirya ’da İrtiş ve Ural nehirleri arasındaki yurtlarından, 11 yüzyılda çıkarıldılar Volga üzerinden batıya göçtüler Özi (Dinyeper) Nehrine kadar Karadeniz ’in kuzeyindeki bozkırlara baskın oldular Buralar “Deşti Kıpçak şeklinde kendi isimleriyle anıldı Bölgede yaşamış Bulgar, Alan, Burtas, Ulah, Mordva ve Hazarlar'ı hakimiyetleri altına aldılar Rus sınırında yerleşen Karakalpaklarla savaştılar Ruslarla, uzun yıllar (10611220) süren savaşlar yaptılar Esir aldıkları Rusları, Kırım ’daki Bizanslı tacirler vasıtasıyla Akdeniz ülkelerine sattılar Özellikle Rus knezleri arasındaki mücadelelerde yardıma çağrılmaları nedeniyle, akınlarını tamamen arttırdılar On ikinci yüzyıl baştan başa Ruslarla savaştılar Rusların ünlü İgör Destanı, 1185 ’te Kıpçaklara aleyhinde düzenledikleri, fakat yenildikleri seferi konu almaktadır Beylikler hâlinde yaşamış Kıpçaklar, çevreyi bu şekilde kontrol aşağı tutmalarına rağmen, bütün bir birlik sağlayamadılar
1222 yılında Moğollar, Kafkasları Derbent geçidinden aşarak Kıpçaklar üstüne yürüdüler Oysa Kıpçak Başbuğları, Rus knezleri ile işbirliği yapıp, Moğolları Kalka Nehrine değin sürdü 1223 ’te yapılan Kalka Meydan Muharebesinde ise Rus knezleri ve Kıpçaklar mükemmel bir bozguna uğradılar Çoğu Rus köy ve şehri yakılıp yıkıldı 1236 ’da Batu Han, batı seferine çıktı Rusları yendikten sonra İdil ile Özi nehirleri arasındaki bozkırlarda yaşamış Kıpçakları dağıttı (1239) Kıpçaklardan bir kısmı, Özi ’nin batısına gidip kitleler hâlinde Macaristan ’a girdiler Bir kısmı ise, Orda İdil (Volga) sahasına yani Bulgar Türklerinin yurduna ulaştılar Bulgar Türkleri, Kıpçaklarla kaynaşıp Kazan Türklerini meydana getirdiler Batu Han, Macaristan ’ı da itaatine aldıktan sonradan, ordularını İdil ’e kadar çekti ve Altında İdil boyunda, Altınordu Devleti'nin temelini attı (1242)
Yerli Kıpçak Türkleri, işgalci Moğolları, kısa zamanda kültürlerinin etkisi aşağı erittiler Devlet neredeyse bir Kıpçak devleti hâlini aldı Moğolların yalnızca adı kaldı Türkçe konuşup Türkçe yazmaya başladılar Bilhassa Batu ’nun oğlu Berke Hanın Müslüman olması, Moğollar arasında İslâmiyet'in çabucak yayılmasına yol açtı İslâmiyet, 922 yılında Bulgar Hanı Almas Hanın Müslüman olarak Abbasî halifelerine tâbi olmasından sonra, bölgedeki Türk boylarının iki taraflı dini hâline geldi Yüzyıllarca, Rusları, Sibirya soğuğuna mahkûm eden Kıpçak Türklerinin başat olduğu Altınordu Hanlığı, Timurlular'la giriştiği uğraş sonunda cılız düştü
Altınordu ’nun etken olduğu bölgelerde, Kazan (14371552) ve Kırım (14301783) hanlıkları kuruldu Bu hanlıkların nüfusu, Kıpçak Türklerinden meydana geliyordu Kazan Hanlığı'ndaki taht kavgaları, Rusları adamakıllı güçlendirdi 1552 ’de Dehşet İvan, Kazan Hanlığını yıktı 1783 ’te Kırım Hanlığı, Rusya hakimiyetine girdi Osmanlılar'ın çelimsiz dönemlerini iyi kullanan Ruslar, işgal ettikleri bölgelerdeki cami ve medreseleri yakıp yıktılar Çoğu Müslüman, Osmanlı topraklarına göç etti Geride kalanlar, Rusların dehşet zulümlerine maruz kaldılar 1917 Bolşevik ihtilali ve ardından din iyice yasaklandı Ama bölgede meskûn olan Müslüman halk müziği, benliğini İslâmiyet sayesinde korudu 1990 ’lara dürüst dinî inançların özgürlük bırakılması ile bölgede İslâmiyet, eski günlerine kavuşma yolunda çabucak ilerlemektedir
Macaristan ve Romanya gibi ülkelere gidip yerleşen Kıpçaklar, Hıristiyanlaşarak benliklerini kaybettiler On ikinci yüzyıl ve ardından, Mısır ’daki Eyyubî ve Memlûklu devletlerine satılan Kıpçak çocukları, zamanla devletin idaresini ele geçirdiler 12501382 yıllarında, Darı ’ı Kıpçak asıllı Memlûk hükümdarları yöneticilik ettiler
Kıpçak Türkleri, kendilerine bilerek bir lehçe ile konuşurlardı Macaristan ve Mısır ’da Kıpçak lehçesinde kitaplar yazmışlardır Kırım ’da ticaretle uğraşan Kıpçak Türkleri ile iletişim kuran İtalyanlar, Codex Cumanicus adıyla ticareti ilgilendiren Kıpçakça bir lügat kitabı hazırladılar Keza, Alman misyonerleri, bu kitabı dinî yönden tamamlayan ilâhiler kısmını yazdılar *