Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Kırgızistan Cumhuriyeti hakkında kısa bilgi
Kuruluş Tarihi: 31 Ağustos 1991
Yüzölçümü: 198500 km2
Nüfusu: 5000000
Başkenti: Bişkek
Tarihi
Dört büyük Orta Asya Türk halklarının en ufak grubunu Kırgızlar oluşturur Orta Asya ’da yaşamış Kırgızlar, tüm Kırgızların yüzde 90 ’ını kapsar Doğu Türkistan ’da 80000, Afganistan ’da 25000 Kırgız ’ın yaşadığı tahmin edilmektedir Kuzey Türkleri veya Doğu Hun grubuna ait bir dili konuştukları bilinmektedir
Çin kaynaklarına bakıldığında KienKun, OysaKu gibi adlandırmalar, Kök Türk metinlerinde Kırkız, Tibetçe ’de girKiz şeklinde geçtiği görülür Söylencelere göre Kırgızlar “Kırk Kiz veya “Kırları (Dağları) gez anlamına gelen Kırgız ’dan geldiği varsayımı MÖ:2l asırlarda Hunlar ile ilgili anlatılan olaylarda görülür Kırgızlar Tanrı Dağları ’nın doğusu ile TannuOla aralarında ortaya çıkmışlardır Tarihi kaynaklara kadar ise Kırgızlar 13 yüzyıldan daha sonra da bugünkü yurtlarına gelmişlerdir Kırgızların kabir taşlan üstünde ve Yenisey Irmağı boylarında yapılan kazılarda yukarı Yenisey Irmağı bölgesinde yaşadıkları görülmektedir
Kırgızlar 9 yüzyılda Uygur Kağanı ’nı öldürerek Türk devletinin başına geçmişler, önce Özbek hakimiyetini daha sonrada Kazak egemenliğini kabul ederek birlikte yaşamlarını sürdürmüşlerdir Arkasında da Kalmukların egemenliğine girmişler ve Tanrı Dağlarının batısına göç etmişlerdir 1207 de Cengiz Han Moğolistan ’ı hakimiyeti altına almıştır Kırgızlar 1700 yıllarında Hokand Devletinin egemenliğine girmişler ve çoğunluğu alarak devlete el koymuşlardır 1876 yılında Hokand Rusların eline geçmiş, 1924 te Kara Kırgız Özerk Oblast ’ı belirlenmiş, 1926 ’da Özerk Cumhuriyet, 1936 ’dadaSSCB katılmışlardır Kırgızlar, 15Ağustos 1990 ’da egemenliklerine, 31 Ağustos 1991 ’de de bağımsızlıklarına kavuşmuşlar ve tarihin her döneminde dillerini korumuşlardır Kırgızlar % 98 dillerine ast olmuşlardır
Bu konuda Manas Destanı ’nın büyük yararını ve etkilerini görmüşlerdir Zaten Kırgız dilinin bu denli sağlam kalmasının nedeni de Manas Destanı ’dır
Coğrafi Konumu
Kırgızistan ’ın yüzölçümü 198500 km2 dir Kuzeyde Kazakistan Güneydoğu ve doğusunda Çin Halk Cumhuriyeti, Batısında Özbekistan ve Güneybatısında da Tacikistan bulunmaktadır
Kırgızistan coğrafi konum olarak 71°80° doğu boylamları ile 39*43* Kuzey enlemleri arasındadır Kırgızistan ’ın yüzey şekilleri genelde dağlıktır ve ekili alanları azdır
Kırgızistan ’ın Başkenti Bişkek (450000) dir, kayda değer şehirleri ise Calabibad, Karagöl, Talas, Narin, Çolpan Soy, Karahol, Issık Köl ’dur
Önemli nehirleri, Narin, Kursab Talas, Kızılsu, Kursab ’dır Kırgızistan yaklaşık olarak bir göller ülkesidir ve üç bine yakın göl bulunmaktadır Dünyanın ikinci en büyük krater gölü “Issık gölü buradadır Kırgızistan ’da yer yer öbür iklim tipleri görülürse de genelde yazları sıcak ve verimsiz, kışları sertkarasal iklim özellikleri egemendir
Eğitim
Birincil dönemlerde, göçebe olan Kırgızlar aralarında eğitim yaptırmak oldukça kuvvet olmuştur Ancak, diğer Türk Cumhuriyetleri ’nde olduğu gibi İsmail Gaspiralı ’nin etkileri, Kırgızistan ’da da görülmüştür Çağdaş anlamda eğitime ise Sovyet döneminde başlanmıştır Yedi yıllık ilköğretim bitirme zorunluluğu 1934 de konmuş ve 1950 ’lerde ama gerçekleştirilebilmiştir
19911992 verilerine kadar ise mektep sayısı 2000, öğrenci sayısı ise 1000000 dır Ülkede bir Kırgız Devlet Üniversitesi bulunmaktadır ve burada 13370 öğrenci okumaktadır Bu üniversiteye yan Enstitüler vardır Dünyanın en uzun ve doğal (natürel) destanı olan ve Birleşik Milletler kadar 1000 yıl kutlamaları yapılan Manas Destanını Kırgızlar yaratmışlardır
Nüfus
Kırgızistan nüfusunun yarısından fazlasını Kırgızlar oluşturmaktadır Ülkede 80 ’e yakın ırksa grup mevcuttur Bunların içerisinde 750000 kişiyle Rus kökenliler ve 600800000 kişiyle Özbek kökenliler öncelikle gelmektedir Ayrıca zaman zaman etnik ihtilaflar da su yüzüne çıkmaktadır Özbek nüfusun yoğun olduğu Oş bölgesinde toprak anlaşmazlığı nedeniyle Kırgızlar ile Özbekler arasında özgür öncesi önemli çatışmalar meydana gelmiştir
Özgür esnasında 100000 dek olduğu sayılan Alman kökenli nüfusun 70 bini göç etmiştir 1993 yılında had safhaya erişen Rus kökenlilerin göçü ise bundan böyle durmuş *
Kuruluş Tarihi: 31 Ağustos 1991
Yüzölçümü: 198500 km2
Nüfusu: 5000000
Başkenti: Bişkek
Tarihi
Dört büyük Orta Asya Türk halklarının en ufak grubunu Kırgızlar oluşturur Orta Asya ’da yaşamış Kırgızlar, tüm Kırgızların yüzde 90 ’ını kapsar Doğu Türkistan ’da 80000, Afganistan ’da 25000 Kırgız ’ın yaşadığı tahmin edilmektedir Kuzey Türkleri veya Doğu Hun grubuna ait bir dili konuştukları bilinmektedir
Çin kaynaklarına bakıldığında KienKun, OysaKu gibi adlandırmalar, Kök Türk metinlerinde Kırkız, Tibetçe ’de girKiz şeklinde geçtiği görülür Söylencelere göre Kırgızlar “Kırk Kiz veya “Kırları (Dağları) gez anlamına gelen Kırgız ’dan geldiği varsayımı MÖ:2l asırlarda Hunlar ile ilgili anlatılan olaylarda görülür Kırgızlar Tanrı Dağları ’nın doğusu ile TannuOla aralarında ortaya çıkmışlardır Tarihi kaynaklara kadar ise Kırgızlar 13 yüzyıldan daha sonra da bugünkü yurtlarına gelmişlerdir Kırgızların kabir taşlan üstünde ve Yenisey Irmağı boylarında yapılan kazılarda yukarı Yenisey Irmağı bölgesinde yaşadıkları görülmektedir
Kırgızlar 9 yüzyılda Uygur Kağanı ’nı öldürerek Türk devletinin başına geçmişler, önce Özbek hakimiyetini daha sonrada Kazak egemenliğini kabul ederek birlikte yaşamlarını sürdürmüşlerdir Arkasında da Kalmukların egemenliğine girmişler ve Tanrı Dağlarının batısına göç etmişlerdir 1207 de Cengiz Han Moğolistan ’ı hakimiyeti altına almıştır Kırgızlar 1700 yıllarında Hokand Devletinin egemenliğine girmişler ve çoğunluğu alarak devlete el koymuşlardır 1876 yılında Hokand Rusların eline geçmiş, 1924 te Kara Kırgız Özerk Oblast ’ı belirlenmiş, 1926 ’da Özerk Cumhuriyet, 1936 ’dadaSSCB katılmışlardır Kırgızlar, 15Ağustos 1990 ’da egemenliklerine, 31 Ağustos 1991 ’de de bağımsızlıklarına kavuşmuşlar ve tarihin her döneminde dillerini korumuşlardır Kırgızlar % 98 dillerine ast olmuşlardır
Bu konuda Manas Destanı ’nın büyük yararını ve etkilerini görmüşlerdir Zaten Kırgız dilinin bu denli sağlam kalmasının nedeni de Manas Destanı ’dır
Coğrafi Konumu
Kırgızistan ’ın yüzölçümü 198500 km2 dir Kuzeyde Kazakistan Güneydoğu ve doğusunda Çin Halk Cumhuriyeti, Batısında Özbekistan ve Güneybatısında da Tacikistan bulunmaktadır
Kırgızistan coğrafi konum olarak 71°80° doğu boylamları ile 39*43* Kuzey enlemleri arasındadır Kırgızistan ’ın yüzey şekilleri genelde dağlıktır ve ekili alanları azdır
Kırgızistan ’ın Başkenti Bişkek (450000) dir, kayda değer şehirleri ise Calabibad, Karagöl, Talas, Narin, Çolpan Soy, Karahol, Issık Köl ’dur
Önemli nehirleri, Narin, Kursab Talas, Kızılsu, Kursab ’dır Kırgızistan yaklaşık olarak bir göller ülkesidir ve üç bine yakın göl bulunmaktadır Dünyanın ikinci en büyük krater gölü “Issık gölü buradadır Kırgızistan ’da yer yer öbür iklim tipleri görülürse de genelde yazları sıcak ve verimsiz, kışları sertkarasal iklim özellikleri egemendir
Eğitim
Birincil dönemlerde, göçebe olan Kırgızlar aralarında eğitim yaptırmak oldukça kuvvet olmuştur Ancak, diğer Türk Cumhuriyetleri ’nde olduğu gibi İsmail Gaspiralı ’nin etkileri, Kırgızistan ’da da görülmüştür Çağdaş anlamda eğitime ise Sovyet döneminde başlanmıştır Yedi yıllık ilköğretim bitirme zorunluluğu 1934 de konmuş ve 1950 ’lerde ama gerçekleştirilebilmiştir
19911992 verilerine kadar ise mektep sayısı 2000, öğrenci sayısı ise 1000000 dır Ülkede bir Kırgız Devlet Üniversitesi bulunmaktadır ve burada 13370 öğrenci okumaktadır Bu üniversiteye yan Enstitüler vardır Dünyanın en uzun ve doğal (natürel) destanı olan ve Birleşik Milletler kadar 1000 yıl kutlamaları yapılan Manas Destanını Kırgızlar yaratmışlardır
Nüfus
Kırgızistan nüfusunun yarısından fazlasını Kırgızlar oluşturmaktadır Ülkede 80 ’e yakın ırksa grup mevcuttur Bunların içerisinde 750000 kişiyle Rus kökenliler ve 600800000 kişiyle Özbek kökenliler öncelikle gelmektedir Ayrıca zaman zaman etnik ihtilaflar da su yüzüne çıkmaktadır Özbek nüfusun yoğun olduğu Oş bölgesinde toprak anlaşmazlığı nedeniyle Kırgızlar ile Özbekler arasında özgür öncesi önemli çatışmalar meydana gelmiştir
Özgür esnasında 100000 dek olduğu sayılan Alman kökenli nüfusun 70 bini göç etmiştir 1993 yılında had safhaya erişen Rus kökenlilerin göçü ise bundan böyle durmuş *
